Cây nêu mừng lễ hội ở khắp các phường xã - Ảnh tư liệu

Một sự lạ, bởi vì hòn đảo này nổi tiếng thế giới lúc nào cũng sôi động, lúc nào cũng đầy âm thanh ca múa nhạc. Mới chiều qua, trên hè phố đầy lái xe, kẻ đứng người ngồi, tay cầm những tấm biển con con chào mời khách thuê xe.

Bây giờ không thể thuê được một chiếc xe nào nữa. Giống như thành phố của người đẹp ngủ trong rừng, phép lạ nào đó đã khiến tất cả chìm vào một giấc ngủ.

Tôi lại muốn được đi một vòng trong thành phố Ubud, ra cả vùng ngoại vi, xem không khí một ngày yên lặng thật sự thế nào.

Bấm điện thoại gọi cho người lái xe đưa mình đi hôm trước, được khất đến ngày mai, hôm nay anh ta không thể ra khỏi nhà. Alô cho một ông xe ôm, cũng vậy, hôm nay là ngày tuyệt nhiên chúng tôi không làm việc.

Đấy là Ngày Nyepi, Ngày yên lặng, ngày bắt đầu năm mới theo âm lịch của người Hindu giáo ở Bali.

Trong một ngày, khoảng từ sáu giờ sáng hôm trước đến sáu giờ sáng hôm sau, mọi hoạt động đều đình lại. Người Hindu thực hiện bốn không: 

1. Không đốt lửa.

2. Không làm việc.

3. Không ra khỏi nhà.

4. Không vui chơi giải trí.

Không đốt lửa, từ việc bật lửa cho đến đánh một que diêm, không nấu nướng nên suốt một ngày người ta ăn đồ nguội được nấu sẵn từ trước.

Không làm việc, nên các văn phòng và cửa hàng, cửa hiệu đều đóng chặt. 

Không ra khỏi nhà, đấy là lý do hiếm thấy bóng người trên đường. 

Không vui chơi giải trí thì thấy rõ rồi. Các rạp chiếu phim, nhà hát, phòng trưng bày tranh, các chương trình ca múa nhạc Bali vốn réo rắt trong hoàng cung cổ bây giờ thực hiện Ngày yên lặng.

Rất yên lặng. Cơ quan phát thanh truyền hình quốc gia chi nhánh Bali ngừng phát chương trình trong một ngày. Tất cả cửa ngõ ra vào Bali đều không lưu thông. Sân bay quốc tế Ngurah Rai và ba bến cảng cũng ngừng hoạt động. Ít nhất là hoãn 387 chuyến bay đi và đến Bali trong một ngày 9-3-2016.

Tất nhiên có ngoại lệ cho những chuyến bay chỉ dừng ở Bali để quá cảnh, những chuyến bay qua bầu trời Bali, những chuyến hạ cánh khẩn cấp hoặc có lý do kỹ thuật. Trên các đường phố xe cộ không đi lại, nhưng tất nhiên trong trường hợp khẩn cấp xe cấp cứu, bộ phận tiếp nhận cấp cứu vẫn hoạt động.

Đêm xuống, bệnh viện vẫn sáng đèn, nhưng ánh sáng chỉ ở mức tối thiểu. Cũng hoạt động bình thường là xe cảnh sát, an ninh, mặc dù cộng đồng Hindu sử dụng lực lượng dân vệ tự quản.   

Ý nghĩa của nó, như lời ông trưởng chi nhánh Bali của Hội đồng Hindu Indonesia PHDI: “Đây là thời điểm để nhìn lại mình, để xem xét những gì mình đã làm. Thế rồi ta có thể tiếp tục làm điều thiện, bỏ điều ác lại đằng sau”.

Một ngày lắng lại để suy tư và chiêm nghiệm. Cũng có thể cuộc đời một con người đã quá nhiều ồn ào, một năm trôi qua đã quá nhiều tạp âm gây nhiễu, mỗi năm cũng cần ít nhất một Ngày yên lặng.

Đạo Hindu ở Bali ít ra cũng hiểu được vấn đề ô nhiễm âm thanh mà toàn nhân loại chưa thấy hết. Theo niềm tin của người Việt, ngày đầu năm mà im lặng như thế thì cả năm... im lặng - có khi đấy lại là một mong ước của nhân loại cũng nên.

Ngôi đền trên hồ Bratan

Ngày yên lặng Nyepi 9-3-2016 lại đúng vào ngày có nhật thực toàn phần trên khắp Đông Nam Á. Cộng đồng Hồi giáo ở Bali tổ chức cầu nguyện nhân hiện tượng nhật thực. Người Hồi giáo ở Bali chỉ có một cộng đồng nhỏ, so với Hindu là cộng đồng đa số.

Tín đồ đạo Hồi cầu nguyện tại nhà hoặc đi bộ đến đền thờ, không ai đi ôtô, xe máy hoặc các phương tiện có động cơ. Hội đồng đại đức Hồi giáo Indonesian Ulema Council nhắc nhở các đền thờ đạo Hồi khi cầu nguyện không dùng loa phóng thanh cùng các thiết bị gây ồn, như vậy là làm phiền người theo đạo Hindu.

Ông thư ký hội đồng nói: “Đây là một phần thể hiện đức khoan dung giữa các tôn giáo, vì ở Bali chúng tôi ủng hộ lẫn nhau”.       

Ý nghĩa độc đáo của ngày đầu năm Nyepi gây được sự quan tâm của du khách. Nhiều người chọn đúng dịp này để đến Bali.

Họ đến trước vài ngày, ở trong khách sạn, rồi ngày đầu năm nhẹ nhàng ra đường quan sát không khí phố phường và các đền thờ. Viện Đổi mới toàn cầu Bali (Bali Institute for Global Renewal) - trụ sở ở San Francisco, Mỹ và ở Ubud, Bali - tổ chức chuyến đi cho sinh viên và giảng viên một số trường đại học Mỹ.

Họ đến tìm hiểu về văn hóa và đời sống Bali. Ngày yên lặng, du khách cũng giữ yên lặng, cũng tắt bớt đèn đóm trong phòng, cũng một ngày không nghe nhạc, không xem hình. Một ngày thực hành hòa hợp và khoan dung cùng với người Hindu trên đảo Bali.