Theo các doanh nghiệp, trên cơ sở chỉ đạo của phó thủ tướng, Bộ Khoa học và Công nghệ đã tổ chức cuộc đối thoại với doanh nghiệp để tháo gỡ những kiến nghị liên quan những bất cập của Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 20:2019 vào ngày 13-7, với sự tham dự của nhiều bên liên quan. 

Doanh nghiệp gửi biên bản, ghi âm làm bằng chứng

Sau cuộc đối thoại, doanh nghiệp cho rằng báo cáo của Bộ Khoa học và Công nghệ gửi Phó thủ tướng Trần Lưu Quang "chưa phản ánh đúng đắn toàn bộ" các vấn đề được nêu ra trong cuộc làm việc. Đi kèm với đơn kiến nghị này, doanh nghiệp đã gửi biên bản cuộc họp và băng ghi âm để làm bằng chứng.

Theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ Online, ngày 1-8 Bộ Khoa học và Công nghệ đã có văn bản gửi phó thủ tướng đề xuất giải quyết kiến nghị của một số doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thép không gỉ. Báo cáo này đã tóm tắt lại các ý kiến của các bộ, doanh nghiệp và hiệp hội tham dự cuộc họp làm cơ sở kiến nghị giải quyết. 

Tuy nhiên, ý kiến của đại diện 33 doanh nghiệp được bộ này nêu vỏn vẹn với hai nội dung. Bao gồm việc doanh nghiệp phản ánh Quy chuẩn 20 gây khó khăn, khiến cho sản phẩm của doanh nghiệp ra thị trường không thể cạnh tranh với sản phẩm nhập khẩu từ nước ngoài; cũng như đặt vấn đề Bộ Khoa học và Công nghệ cần đánh giá việc áp dụng Quy chuẩn 20 ảnh hưởng đến các doanh nghiệp.

Trên cơ sở đó, bộ đề xuất phó thủ tướng giao cho bộ nghiên cứu để hỗ trợ doanh nghiệp cải tiến, nâng cao chất lượng sản phẩm; rà soát, sửa đổi tiêu chuẩn Việt Nam về thép không gỉ, tăng cường quản lý nhà nước, kiểm soát chất lượng sản phẩm, bảo vệ lợi ích người tiêu dùng và ngăn chặn gian lận thương mại…

Tại đơn kiến nghị, doanh nghiệp cho rằng hàng loạt câu hỏi, ý kiến được nhóm doanh nghiệp nêu ra ở cuộc họp nhưng Bộ Khoa học và Công nghệ đã chưa trả lời hay phản ánh đầy đủ trong báo cáo.

Đó là việc vì sao Bộ Khoa học và Công nghệ không thông báo cũng như lấy ý kiến các doanh nghiệp khi soạn thảo thông tư 15/2019, ban hành QCVN 20:2019/BKHCN, trong khi các doanh nghiệp là đối tượng chịu tác động mạnh mẽ nhất của quy định này. Vì sao Bộ Khoa học và Công nghệ lại đưa thép không gỉ vào diện hàng hóa nhóm 2 phải quản lý, trong khi mặt hàng này không tiềm ẩn khả năng gây hại cho con người, tài sản, môi trường?

Loạt câu hỏi doanh nghiệp nêu ra chưa được giải đáp

Doanh nghiệp cũng nêu lý lẽ Bộ Khoa học và Công nghệ cho rằng Quy chuẩn 20 giúp bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Tuy nhiên, quy định này sẽ cấm người tiêu dùng được mua sản phẩm thép bình dân, giá rẻ phù hợp với nhu cầu, và phải mua hàng hóa đắt hơn. 

"Quy định như vậy là đang xâm phạm quyền tự do lựa chọn của người tiêu dùng, không phải là bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng" - doanh nghiệp nêu quan điểm. 

Thêm nữa, câu hỏi đặt ra là vì sao Bộ Khoa học và Công nghệ lại cấm sản phẩm mà doanh nghiệp, sản xuất lưu thông, trong khi chính những sản phẩm này vẫn được nhiều nước châu Âu, châu Mỹ, châu Á nhập khẩu bình thường.

Quy chuẩn 20 cấm nhập khẩu thép không gỉ tiêu chuẩn cơ sở làm nguyên liệu sản xuất, nhưng lại cho phép nhập khẩu đồ gia dụng và hàng hóa làm từ thép không gỉ này? “Như vậy có phải là bảo hộ hàng hóa nhập khẩu so với hàng hóa của chúng tôi sản xuất trong nước?” - nhóm doanh nghiệp nêu vấn đề.

Theo các doanh nghiệp, đây là các vấn đề mà Bộ Khoa học và Công nghệ đã hứa trả lời bằng văn bản sau cuộc họp. Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện nay, doanh nghiệp vẫn chưa nhận được văn bản trả lời của bộ.

Do đó, nhóm 28 doanh nghiệp này bày tỏ mong muốn Phó thủ tướng Trần Lưu Quang chỉ đạo Bộ Khoa học và Công nghệ khẩn trương bãi bỏ hoặc sửa đổi Quy chuẩn 20 về thép không gỉ. 

“Từ đầu năm 2023 đến nay, do Quy chuẩn 20, các doanh nghiệp chúng tôi đã bị sụt giảm sản lượng, hoạt động cầm chừng khiến hàng ngàn công nhân mất việc làm và có thể sẽ phải dừng hoạt động nếu không được tháo gỡ khó khăn này” - nhóm doanh nghiệp kêu.

Cấm nhập thép không gỉ tiêu chuẩn cơ sở: Doanh nghiệp nội đang bị làm khó?

Việc cấm nhập khẩu với mác thép không gỉ có tiêu chuẩn cơ sở khiến hàng loạt doanh nghiệp gia công, chế tạo thép không gỉ, gia công cơ khí, đồ gia dụng trong nước... có nguy cơ phá sản vì không thể nhập khẩu được nguyên liệu để sản xuất.