Theo một nghiên cứu chiều sâu của Viện Dinh Dưỡng về sự phát triển tầm vóc của trẻ từ sơ sinh đến 18 tuổi thì mức phát triển của trẻ em Việt Nam trong 3 tháng đầu là đạt tiêu chuẩn quốc tế, nhưng sau đó lại giảm dần, nhất là vào thời kỳ 6-12 tháng và 6-11 tuổi.

Các yếu tố nào ảnh hưởng đến sự tăng trưởng chiều cao của trẻ

Một số người nghĩ rằng chiều cao phụ thuộc nhiều vào yếu tố di truyền, trong thực tế và qua một số công trình nghiên cứu cho thấy tỷ lệ ảnh hưởng lên chiều cao của các yếu tố như sau: di truyền chỉ ảnh hưởng đến chiều cao của một cá thể ở mức 23%, trong khi dinh dưỡng hợp lý ảnh hưởng đến 31%, kế đến là thể dục - thể thao 20%, tâm lý, bệnh tật và xã hội khoảng 10%. Như vậy, thế hệ sau nếu được chăm sóc tốt bao giờ cũng có chiều cao tốt hơn thế hệ trước.

Để sự tăng trưởng chiều cao được liên tục, trước tiên trẻ cần nhận đủ năng lượng cần thiết cho cơ thể mỗi ngày, kèm theo ngủ đủ giấc, vận động thường xuyên, ít bệnh tật, song song đó cần đặc biệt chú ý đến các dưỡng chất đã được các nhà khoa học chứng minh là có liên quan đến sự tăng trưởng chiều cao như: vitamin A, vitamin D, Lysin, canxi, sắt, kẽm, iốt.

Những vấn đề thường gặp khi chăm sóc trẻ làm ảnh hưởng đến sự tăng trưởng chiều cao

- Không có điều kiện để tắm nắng: Cần tham khảo ý kiến của các bác sĩ chuyên khoa nhi để được hướng dẫn sử dụng một chế phẩm vitamin D phù hợp cho cơ thể trẻ.

- Trẻ không thích uống sữa: Bao gồm 2 tình huống:

+ Trẻ hoàn toàn không thích uống bất lỳ một loại sữa nào: cần khuyến khích trẻ ăn thêm những thực phẩm được làm từ sữa (sữa chua, phô mai…), thường xuyên cho trẻ ăn những thực phẩm có nhiều canxi như: cua đồng, tôm, tép, ốc, cá con ăn luôn cả xương.

+ Trẻ không thích uống sữa bột, chỉ thích uống sữa tươi: ý thích này có thể chấp nhận được, vì như thế sẽ tạo sự hứng thú giúp trẻ uống đủ lượng sữa cần thiết cho cơ thể (500 đến 750ml mỗi ngày).

- Trẻ béo phì: Rất nhiều người cho rằng trẻ béo phì là do sữa, thực chất sữa góp phần rất ít trong vấn đề này, trẻ béo phì thèm ăn tất cả. Đối với trẻ có tình trạng dư cân ít, nên cho trẻ sử dụng các loại sữa tươi không đường.

Đối với trẻ béo phì, loại sữa nên chọn là sữa tươi đã tách béo, điều này giúp trẻ vẫn nhận đủ lượng canxi cần thiết cho việc tăng chiều cao của cơ thể.

- Trẻ ít vận động, luyện tập: Do điều kiện học tập quá căng thẳng, do thói quen chỉ thích những trò chơi ở trạng thái tĩnh như: đọc sách, chơi game… hoặc không gian sống quá chật hẹp không thuận tiện cho việc luyện tập cơ thể.

Gia đình cần khuyến khích và tạo điều kiện cho trẻ vận động, luyện tập ít nhất là 1 giờ mỗi ngày, các hình thức vận động có thể là đi bộ, chạy bộ, nhảy dây, chơi cầu lông, đi xe đạp, bơi lội, giúp mẹ làm việc nhà...

- Ngủ ít: Tuyến yên của cơ thể tiết ra yếu tố kích thích tăng trưởng trong giấc ngủ, thường có câu “trẻ em dài ra trong giấc ngủ”, vì vậy trẻ cần được ngủ ít nhất là 8 giờ mỗi ngày.

- Môi trường sống: Ở những vùng không khí và môi trường xung quanh bị ô nhiễm trẻ dễ nhiễm bệnh sẽ dẫn đến chậm tăng trưởng do biếng ăn trong thời gian bệnh, biếng ăn do dùng thuốc kháng sinh quá nhiều để điều trị bệnh, sử dụng một số thuốc ảnh hưởng đến việc hấp thu canxi và một số yếu tố liên quan đến tăng trưởng chiều cao.

Làm thế nào để trẻ có được chiều cao mong muốn

Thực hiện những điều sau đây sẽ giúp trẻ đạt được chiều cao mong muốn:

- Ăn đủ bữa (ngoài 3 bữa chính nên cho trẻ uống thêm sữa ở các bữa phụ).

- Lượng sữa cần cho trẻ mỗi ngày là từ 500ml đến 750ml.

- Sử dụng muối iốt khi nêm nếm thức ăn cho trẻ.

- Ăn đa dạng các thực phẩm để nhận được đầy đủ vitamin A, kẽm,…

- Phơi nắng sáng để giúp da hấp thu vitamin D cho cơ thể.

- Cho trẻ ngủ đủ giấc, tránh thức khuya.

- Tạo cho trẻ thói quen luyện tập, vận động mỗi ngày.

- Môi trường sống trong lành.

- Theo dõi sự tăng trưởng của trẻ liên tục từ lúc mới sinh cho đến khi trẻ hết tăng trưởng chiều cao.