Hanoimilk đã cố thu mua thêm để hỗ trợ bà con trong những ngày qua, nhưng nếu doanh thu không tăng, công ty đành phải giảm tiếp số lượng sữa tươi mua vào.

Phóng to

Một không khí ảm đạm bao trùm lên cả trăm đại lý sữa bò trên quốc lộ 21A từ Hòa Lạc đến TP Sơn Tây - Ảnh: Trọng Phú

Ông Tuấn cho biết tại một cuộc họp với các nhà cung cấp sữa hôm 3-10, người nuôi bò sữa ở các tỉnh phía Bắc như Hà Nội, Tuyên Quang, Quảng Ninh than gặp khó khăn, “bão melamine” đang làm không ít người điêu đứng vì thị trường tiêu thụ giảm, sản phẩm không bán được.

Vắt sữa đem đổ

Ở trạm thu mua sữa lớn nhất xã Phù Đổng (huyện Gia Lâm, Hà Nội), chị Bùi Thị Thúy mặt buồn rười rượi đứng xếp hàng cả giờ chờ đến lượt được bán sữa. Cách đây nửa năm, thấy nhiều người trong xóm nuôi bò có ăn, chị Thúy cũng vay ngân hàng mua hai con bò sữa, mỗi con 28 triệu đồng. “Nuôi chúng nửa năm, giờ mới được vắt sữa thì gặp nạn này. Không biết tôi lấy đâu ra tiền trả nợ, không biết bao giờ mới bán được sữa”- chị Thúy than thở.

Theo tính toán của chị Vương Thị Quý - chủ bồn thu mua sữa Quý Thắng ở Phù Đổng, nuôi một bò sữa cho 20kg sữa/ngày, chủ bò phải chi 50.000 đồng mua ngô. Nếu không đi cắt cỏ được, họ phải chi thêm 20.000 đồng cho cỏ, chưa kể tiền mua đá khoáng, đậu tương… Tính chi li, mỗi ngày họ chỉ thu lãi 50.000-60.000 đồng/bò. Chị Quý nói người nuôi bò mới khá hơn một năm nay, đặc biệt là khoảng bốn tháng nay, khi giá sữa lên (bán cho Vinamilk khoảng 7.100đ/kg, còn Hanoimilk là 7.700đ/kg), nhưng nay lại điêu đứng vì bò.

Theo chị Quý, tổng lượng sữa người chăn nuôi Phù Đổng sản xuất ra khoảng 11 tấn/ngày, trước một phần bán cho Vinamilk, một phần cho Hanoimilk, nay do phía Hanoimilk gặp khó khăn, lượng sữa thu mua của cả công ty giảm từ 30 tấn/ngày xuống còn 10-12 tấn/ngày, khiến bà con Phù Đổng phải lao đao theo.

Anh Vũ Văn Thực, chủ bồn thu mua sữa lớn nhất Phù Đổng, than thở mặc dù lượng sữa thu gom tại bồn đã giảm mạnh nhưng chính anh cũng chưa biết ngày mai sẽ bán sữa cho ai! Nếu không có xe công ty đến thu mua, anh Thực sẽ phải ngừng thu mua sữa của bà con vì không có bồn chứa. Hiện tại trạm thu mua của anh Thực đang còn tồn 4,5 tấn sữa tươi. Mỗi ngày người bán sữa đến xếp hàng chen chúc tại trạm của anh, thi nhau đổ sữa vào bồn mà anh cũng chưa biết sẽ thanh toán tiền sữa cho bà con thế nào, bán sữa cho ai. Số sữa không bán được bà con đành mang về cho… heo! Nhà không có heo thì đổ xuống cống rãnh vì nhà nào chả có sữa.

Chị Vương Thị Quý cho rằng không chỉ Phù Đổng, người nuôi bò ở xã Trung Mầu bên cạnh cũng đang gặp khó khăn trong tiêu thụ sữa, lác đác có nhà phải đổ đi vì không bán được hàng. Tại các trạm thu mua lúc nào cũng có hàng chục, có lúc hàng trăm người nuôi bò “biểu tình” đòi… bán sữa.

Tất cả các hộ chăn nuôi bò mà chúng tôi gặp đều nói họ không có hợp đồng với trạm thu mua. Vì thế, thời điểm khó khăn này trạm ngừng hoặc giảm lượng sữa thu mua thì nông dân đành chịu, chả biết làm sao. Một số chủ trạm cho biết họ không có hợp đồng với công ty sữa, nay công ty ngừng mua thì trạm cũng chịu nốt!

Phóng to

Người nông dân này vẫn cứ phải vắt sữa nhưng không biết bán sản phẩm cho ai - Ảnh: Tr.Phú

Tả tơi “sữa tươi Ba Vì”

Mặc dù thương hiệu “sữa tươi Ba Vì” được Bộ Y tế chính thức công bố không có melamine nhưng “bão melamine” đã ảnh hưởng trực tiếp đến toàn bộ vùng nuôi bò sữa Ba Vì (Hà Nội). Trục quốc lộ 21A từ Hòa Lạc đến thành phố Sơn Tây với hàng trăm đại lý cung ứng sữa tươi vốn nườm nượp khách giờ đây vắng hoe. Chị Nguyễn Thị Thu, chủ một đại lý trên trục đường này, cho hay từ lúc có thông tin sữa có melamine, hàng loạt đại lý sữa rơi vào cảnh ế ẩm.

Đồng cảnh ngộ này, khắp thôn xóm của xã Vân Hòa - một trong những xã nuôi nhiều bò sữa nhất huyện Ba Vì - cũng bị “bão melamine” càn quét. Chiều 5-10, có mặt tại Vân Hòa, đến đâu chúng tôi cũng chứng kiến cảnh lo lắng mất ăn mất ngủ của người dân nuôi bò sữa. “Nhà tôi nuôi hai con bò, mỗi con cho gần 20kg sữa/ngày. Mấy hôm trước người ta thông báo không mua nữa. Bây giờ chưa biết tính sao” - chị Cấn Thị Thìn (làng Bơn, xã Vân Hòa) nói. Cách đây hơn một năm nhà chị phải vay mượn hơn 40 triệu đồng để tậu bò sữa, cả vốn lẫn lãi vay mua bò chưa trả hết thì đã bị “bão melamine” đẩy vào cảnh ngộ khó khăn.

Ngay cạnh nhà chị Thìn, nhà anh Nam cũng cố gắng vay mượn để mua bò sữa nuôi được hơn một năm nay. Con bò của gia đình anh mới ra đợt sữa đầu tiên được hai tháng thì rơi vào đợt “sữa nhiễm melamin”. “Bây giờ mình tiếp tục vắt sữa thì lấy tiền đâu mà nuôi nó. Thôi vắt sữa thì bò hỏng mất. Cả nhà tôi lo đến mất ăn mất ngủ” - anh Nam than vãn.

Anh Nguyễn Văn Thành (làng Bặn, xã Vân Hòa), một trong những hộ dân có nuôi bò sữa, cho hay nhà anh vốn bán sữa cho Công ty TNHH Vĩnh Nga, tháng này người đại diện của công ty thông báo sẽ giảm lượng sữa thu mua xuống 20-30%. Hai con bò sữa nhà anh cung ứng khoảng 40kg, giờ mỗi ngày còn 10kg sữa thừa không biết làm gì. Theo anh Thành, trước đây cứ sản xuất thêm 1kg sữa tươi là mỗi hộ dân có thêm 7.500 đồng. Bây giờ sản xuất thêm 1kg sữa, người nuôi bò xã Vân Hòa lại lỗ vốn thêm một khoản tiền.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Nguyễn Văn Hồng - phó chủ tịch UBND xã Vân Hòa - cho biết: “Hiện xã có hơn 100 hộ nuôi bò sữa với số lượng khoảng 300 con. Để có đàn bò này, hầu như hộ nào cùng phải vay mượn 70-80% giá trị con bò. Bây giờ sữa không bán được khiến họ rơi vào cảnh khốn đốn. Hiện xã đã tổ chức mời các đơn vị thu mua sữa họp với bà con để tìm cách tháo gỡ nhưng chưa có kết quả, cuối cùng cũng chỉ biết động viên, vận động dân đừng bỏ bò.

Người nuôi bò sữa phía Nam còn bình yên Khảo sát tại một số vùng nuôi bò sữa tại Củ Chi, quận 12 (TP.HCM) và huyện Đức Hòa (Long An), người nuôi bò sữa cho biết không có thay đổi gì về giá bán sữa cho Công ty Dutch Lady và Công ty cổ phần Sữa VN (Vinamilk) trong thời gian qua. Ông Lê Tấn Lực (đang nuôi tám con bò sữa, xã Tân Phú, Đức Hòa, Long An) nói mỗi ngày ông vẫn bán 120kg sữa cho Công ty Dutch Lady với giá 7.200 đồng/kg. Một chủ nuôi bò sữa khác tại huyện Đức Hòa, ông Phạm Văn Dẫn, hiện nuôi chín con bò sữa, cũng cho biết giá sữa bán cho Vinamilk không có thay đổi gì so với trước kia. Ông Vương Ngọc Long, trưởng ban phát triển vùng nguyên liệu của Vinamilk, cho biết Vinamilk đang có kế hoạch mua sữa để giải quyết khó khăn cho người dân miền Bắc. Tuy nhiên, do kế hoạch kinh doanh đã lập từ đầu năm nên một mình Vinamilk không thể giải quyết hết lượng sữa mà các công ty khác ngừng mua. Công ty đề nghị Bộ Nông nghiệp & phát triển nông thôn có ý kiến chỉ đạo những công ty sữa lớn cùng làm việc này

Phóng to

Một nông dân đổ sữa đi sau khi trạm thu mua không nhận thêm - Ảnh: AP

TT - Chính quyền và các công ty sữa Trung Quốc đổ tội cho người nông dân nuôi bò đã pha melamine vào trong sữa. Tuy nhiên, nông dân tại các làng quanh thành phố Thạch Gia Trang, tỉnh Hà Bắc khẳng định họ cũng là những nạn nhân của vụ xìcăngđan sữa độc. Các làng quanh Thạch Gia Trang là trung tâm của vụ xìcăngđan bởi đây là nơi Công ty sữa Sanlu (Tam Lộc) đặt trụ sở. Vừa qua, tại khu vực này, các nhà điều tra bắt giữ gần 20 nông dân và nhân viên trạm thu mua sữa bị tình nghi pha melamine vào sữa.

Theo dân làng, kể từ đầu năm nay, cuộc sống của người dân chăn nuôi bò trở nên hết sức khó khăn do Sanlu giảm giá thu mua sữa. Đó là biện pháp để Sanlu cũng như các tập đoàn sữa khác tuân thủ quy định kiểm soát giá của chính phủ nhằm chống lại tình trạng lạm phát.

“Giá thức ăn gia súc tăng khủng khiếp - cô Liu Jin Feng ở làng Xinnancheng cho biết - Trong vòng hai năm qua giá đậu tương đã tăng tới 60%”. Một nông dân khác, Guo Huanchen, khẳng định: “Chúng tôi không thể làm gì được bởi Sanlu độc quyền ở đây. Họ ra giá thu mua thấp bởi họ không có đối thủ cạnh tranh”.

Nhiều nông dân khẳng định chính những người ở trạm thu mua mới có nhiều cơ hội pha melamine vào trong sữa. “Chúng tôi không hề biết cách nào pha hóa chất vào sữa của mình” - nông dân Sahi Shangcun khẳng định.

Không chỉ có melamine, kiểm tra gần đây cho thấy sữa tại các trạm thu mua quanh Thạch Gia Trang còn có hàm lượng dư chất kháng sinh cao. Các nông dân khẳng định Sanlu kiểm soát mọi hoạt động y tế chăm sóc cho bò trong vùng. “Họ nói rằng sữa của chúng tôi có quá nhiều dư lượng kháng sinh. Nhưng Sanlu chưa từng từ chối sữa của chúng tôi” - nông dân Shi nói.

Hiện tại nhiều nông dân ở Thạch Gia Trang cho biết họ đang đứng trước nguy cơ bị phá sản. “Tôi đang tuyệt vọng - ông Jie Cun Ai, 66 tuổi, ở làng Nantongyi, đau khổ nói - Tôi là một trong những người mất mát nhiều nhất trong làng. Trong 10 ngày qua, tôi đã phải đổ sữa đi”. Các nông dân khác cũng vậy, họ phải đổ sữa vào những con mương trong làng hoặc vào vườn cải bắp gần trạm thu mua sữa.