Đây là cuốn sách chuyên đề nghiên cứu khá đầy đủ về mọi hoạt động của danh nhân văn hóa Phan Khôi (danh hiệu mà Quỹ Phan Châu Trinh tôn vinh ông vào năm 2017).

Sách mang đến những thông tin chính xác về Phan Khôi mà xưa nay bị nhầm lẫn, sai sót do không có đầy đủ thông tin. Bởi hành trình tìm hiểu Phan Khôi bị cách quãng 40 năm ròng rã khi tác phẩm của ông không được quan tâm và in lại.

Phan Khôi là một danh nhân lớn trong thời hiện đại của nước ta. Ngoài sách, ông còn có một khối lượng khổng lồ các bài viết trên 33 tờ báo và tạp chí khác nhau.

Bài đầu tiên in từ 1917 và những bài cuối in vào năm ông qua đời 1957. Trung bình mỗi một năm, như thông tin trong sách tiết lộ, Phan Khôi viết chừng 1.000 trang.

Tìm hiểu tác gia Phan Khôi là kết quả từ nghiên cứu của Lại Nguyên Ân sau 27 năm công phu sưu tầm. Để từ đó có một tổng tập tác phẩm đăng báo của Phan Khôi với 12 tập và trên 7.600 trang in.

12 tập sách này, cùng với những gì các tác giả khác và các con của Phan Khôi viết, giúp độc giả lần đầu tiên hình dung được đầy đủ tầm vóc Phan Khôi trong văn học sử nước nhà.

Theo Lại Nguyên Ân, Phan Khôi là một chân dung đa diện: nhà báo, nhà văn, thi sĩ, nhà sử học, dịch giả, nhà ngôn ngữ học, nhà phê bình, nhà nghiên cứu văn học.

Tìm hiểu tác gia Phan Khôi đưa ra các phân tích kèm theo từng giai đoạn của cuộc đời Phan Khôi từ khi còn nhỏ trong gia đình, khi vào đời, cho tới thời đi học, đi thi, tham gia phong trào Duy Tân, bước chuyển biến khi ông đi học ngoại ngữ và tìm đường hoạt động văn hóa, quá trình dạy học ngắn ngủi tại nhà từ 1914 - 1916 và sau đó là chặng đường làm báo, viết văn, dịch sách... kể từ 1917 cho tới khi mất.

Đọc sách, bạn đọc có thể hiểu được đằng sau mọi vai trò, mọi hoạt động, cái mà Phan Khôi làm được là "thể hiện rõ nhất và thành công nhất chủ trương Duy Tân của Phan Châu Trinh vào đời sống" qua các tác động của một nhà ngôn luận với xã hội bằng ngôn luận.

Cùng có công trong tạo dựng mặt bằng văn hóa và trí thức đầu thế kỷ 20 cùng với Phạm Quỳnh, Nguyễn Văn Vĩnh, Huỳnh Thúc Kháng, Trần Trọng Kim... nhưng Phan Khôi thường tự thể hiện như một người phản biện và sự phản biện của ông thường đem lại chiều sâu mới cho tri thức.

Lại Nguyên Ân năm nay 78 tuổi, Tìm hiểu tác gia Phan Khôi là tâm huyết ở tuổi thất thập của ông.

Những gì Lại Nguyên Ân làm mở ra nhiều cơ hội dễ dàng hơn cho những ai tiếp tục nghiên cứu về Phan Khôi, cũng là một phương pháp để chúng ta có thể đầu tư vào nghiên cứu các tác giả lớn khác của nước nhà.

Mặc cam go và cái chết, con người vẫn có thể tin yêu cuộc sống

Nếu bạn biết Viktor E. Frankl là người từng tuyệt vọng nhất, sống sót trở về từ trại tập trung của Đức quốc xã, bạn sẽ muốn đọc ngay cuốn sách Lẽ sống (Yes to life) và trân trọng những điều mà Frankl nhắn gởi.