 Phóng to |
|
Mặt tiền đền Cuông sau khi được làm mới |
Loang lổ đền xưa
Một màu sơn đùng đục bao phủ lấy ngôi đền cổ. Qua cổng chính, hiện lên hai nhà che Ông Tượng lợp ngói vảy kiểu mới đỏ chót. Khác hẳn với hai mái nhà cổ được uốn cong phần cuối mái (gợi cảm giác mềm mại), nay mái “bay” thẳng ra, ngắn hơn mái cũ. Phía cuối hai góc mái không hiểu sao lại được đúc thêm hai cái đầu đao không mang dáng nét kiến trúc của thời nào. Ngước nhìn lên bốn góc mái tòa hạ điện cũng thấy bốn đầu đao mới nhưng đây là loại đầu đao khác xa với kiến trúc đầu đao nguyên bản thời Nguyễn.
Trước cửa bình phong là những bức hoa văn vẽ màu tùy tiện. Hai con hổ dáng vẻ oai phong trước nghi môn cũng được trang trí bằng những màu sơn công nghiệp. Một chuyên gia tu bổ di tích bình luận: “Quét sơn công nghiệp thì tốc độ thi công nhanh hơn thật đấy nhưng rồi nó sẽ bị tróc rất nhanh do chất liệu di tích này không thể phù hợp với sơn công nghiệp. Kinh nghiệm cho thấy nếu dùng sơn ta quét kỹ nhiều lớp thì di tích bền hơn và bộc lộ dáng nét cổ hơn”.
Không chỉ vậy, toàn bộ cột, vì, kèo, chớp cửa và các họa tiết hoa văn tinh xảo thời triều Nguyễn của tòa trung điện đều đã bị thợ thi công bào mới hoàn toàn, xóa sổ dấu tích thời gian xưa cũ của ba gian nhà quan trọng trong ngôi đền. Chị Trần Thị Phương - trưởng phòng tu bổ, tôn tạo, di tích thuộc Ban quản lý di tích danh thắng Sở VH-TT Nghệ An - nói: “Không hiểu sao phía nhà thầu lại cho thợ chở toàn bộ đồ gỗ về xưởng cưa xẻ để bào chuốt. May mà chuyên viên Cục Di sản văn hóa (DSVH) vào kiểm tra, sau đó cục có công văn ngừng thi công, hoàn thiện tòa trung điện, nếu không tòa hạ điện cũng bị dỡ xuống bào tuốt tuột kiểu này”.
Phớt lờ qui chế
|
Đền Cuông thờ An Dương Vương. Hiện chưa có tài liệu nào xác định được thời gian xây dựng ngôi đền này. Chỉ biết đền đã được trùng tu, hoàn thiện nhiều lần dưới thời nhà Nguyễn. Năm 1864 vua Tự Đức có sắc chỉ cho xây dựng lại với qui mô như hiện nay. Đây là một trong số ít ngôi đền, chùa còn nguyên vẹn sau chiến tranh. |
“Vì sao lại loại bỏ, không tận dụng những phần di tích còn tốt để bảo tồn tối đa yếu tố nguyên gốc và tính toàn vẹn của di tích? Vì sao không làm nhà bao che, không có nơi bảo quản các cấu kiện được hạ giải để các cấu kiện còn tốt lại bị vứt ngoài mưa gió?” - tôi hỏi ông Hồ Hoàng Viên, trưởng Ban quản lý di tích, danh thắng Nghệ An. Ông Viên cứ nói vòng vo, không trả lời xác đáng những câu hỏi này. Đây là lý do buộc Cục DSVH có công văn số 1440 ngày 18-12-2006 đề nghị Sở VH-TT Nghệ An chỉ đạo chặt chẽ để việc tu bổ di tích đền Cuông đảm bảo chất lượng, tuân thủ qui chế bảo vệ, tu bổ và phục hồi di tích.
Nhưng những đề nghị của Cục DSVH vẫn không được thực hiện, buộc cục này phải có tiếp công văn số 1185 yêu cầu “tạm dừng việc thi công, hoàn thiện tòa trung điện” để kiểm tra. Theo công văn này, Sở VH-TT Nghệ An phải chỉ đạo Ban quản lý di tích, danh thắng phân loại các cấu kiện đã hạ giải. Đối với các cấu kiện còn tốt, nhất thiết phải bảo quản và lắp dựng lại ở vị trí cũ.
Các cấu kiện hư hỏng một phần thì áp dụng phương pháp cần thiết để tái sử dụng nhằm giữ lại tối đa các yếu tố gốc của di tích. Đối với các cấu kiện có giá trị như cột, xà, kẻ, con rường, bẩy, đầu dư... bị hư hỏng không có khả năng tái sử dụng thì phải có biện pháp bảo quản để trưng bày tại di tích sau này”. Sau ba tháng sở yêu cầu, theo giám đốc Sở VH-TT Cao Đăng Vĩnh, cho đến ngày 3-3-2007 ông Viên vẫn không thực hiện và không có báo cáo. Vì thế, hiện trạng di tích ngày càng bị xâm hại nặng nề hơn.
Trước đó, ngày 10-9-2004 trong thảo thuận dự án bảo tồn, tôn tạo di tích đền Cuông, Bộ VH-TT đã có công văn yêu cầu Sở VH-TT Nghệ An: “Đối với các hạng mục công trình thuộc di tích gốc, thiết kế mỹ thuật để tu bổ, phục hồi phải có sự thẩm định của Cục DSVH trước khi triển khai thi công”. Riêng qui trình này cũng không được ông Viên thực hiện. Lý do: “Thời gian đó Nghệ An nằm trong thời điểm năm du lịch, tôi không có thời gian. Sau đó tôi bị tai nạn. Mặt khác Công ty Mỹ thuật trung ương (đơn vị tư vấn, thiết kế) thay đổi về tổ chức nên cứ dựa vào thiết kế đã thỏa thuận mà làm”.
Được biết, đền Cuông được trùng tu với tổng kinh phí 15 tỉ đồng.
|
* Năm 2001, công trình trùng tu di tích Lam Kinh (Thanh Hóa) làm nổ ra nhiều cuộc phê bình gay gắt trên báo chí. Tác giả Xuân Quang đi thực tế về tận Lam Kinh và bức xúc ghi nhận trên báo Lao Động: “Tại lăng mộ các vua Lê Thái Tổ, Lê Thánh Tông..., người ta gỡ các viên gạch thô ra để ốp đá xẻ vào. Nhà bia Lê Thánh Tông thì bêtông giả gỗ 100%, trong khi việc bêtông hóa di tích là một điều cấm kỵ. Xa lạ hơn nữa, trên thượng lương nhà bia ghi “Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam - năm thứ 50” bằng chữ quốc ngữ viết theo lối chữ vuông đã gây cho các nhà khoa học một cú sốc thật sự”. * Năm 2000, kiến trúc sư Ngô Huy Giao viết: “Thành cổ Sơn Tây người ta đã dựng lại cổng thành quét lên lớp nước ximăng xóa nhòa cả màu đá ong rất đặc trưng. Đền thờ Lý Bát Đế (Bắc Ninh) được trùng tu bề thế nhưng lại lát gạch ximăng rất diêm dúa… Ở cố đô Hoa Lư (Ninh Bình) đền vua Lê có bái đường là tòa nhà duy nhất có bộ đao góc đùn lên theo những lớp ngói dày dần như những cánh hoa, nay được đắp thêm vữa cả mảng nặng và thô - đầu hồi hậu cung mặt ngoài đắp hổ phù bôi bác, nhiều mảng đã long lở. Toàn bộ tường hoa không giữ những phần gạch men hoa nhiều sắc độ còn tốt mà xây lại tất cả gạch hoa men mới láng bóng...”. |
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận