Thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư được ví như "nút thắt" trong thủ tục, khiến các doanh nghiệp, chuyên gia đề xuất bãi bỏ để giảm gánh nặng thủ tục đối với các nhà đầu tư.

Thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư làm tăng thời gian thêm 2-5 năm

Tại dự thảo Luật Đầu tư kinh doanh đang được lấy ý kiến, Bộ Tài chính cho hay có ý kiến đề xuất bãi bỏ thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư để giảm rào cản đầu tư, do đây là thủ tục không rõ mục tiêu quản lý, không hiệu quả, không thể tiên liệu trước và chồng chéo, trùng lặp với nhiều quy định khác… 

Bên cạnh đó, các quy định của pháp luật liên quan đến đầu tư kinh doanh đã tương đối toàn diện, trình tự thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, lựa chọn nhà đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư đã phát sinh một số khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện.

Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM - cho hay trung bình một dự án nhà ở thương mại tại đô thị lớn phải trải qua 7-9 thủ tục hành chính kéo dài 3-5 năm trước khi được cấp phép xây dựng. Trong đó thủ tục xin chủ trương đầu tư luôn chiếm phần lớn thời gian và là khâu khó lường nhất. 

Theo ông Châu, thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư đang bị hành chính hóa quá mức, biến thành một "rào cản kỹ thuật" khiến doanh nghiệp phải rơi vào vòng xoáy "xin - cho" ngay từ bước đầu tiên, đặc biệt là những dự án liên quan đến đất đai, tài nguyên hoặc quy hoạch.

Trong khi đó lãnh đạo doanh nghiệp bất động sản ở TP.HCM cho biết thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư đang là một trong những rào cản lớn đối với sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân. Thực tế cho thấy quy trình này có thể làm tăng thời gian và chi phí chuẩn bị đầu tư thêm 2 - 5 năm, khiến nhiều doanh nghiệp đánh mất cơ hội kinh doanh chỉ vì phải chờ đợi sự phê duyệt kéo dài.

Đề nghị bỏ thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư

Theo doanh nghiệp này, việc phải qua rất nhiều bước và rất nhiều cơ quan có liên quan để xin chấp thuận chủ trương hoặc điều chỉnh chủ trương đầu tư làm trùng lặp quá trình thẩm định, phê duyệt dự án, tạo gánh nặng hành chính cho các doanh nghiệp.

Doanh nghiệp này phản ánh quy trình thẩm định đang quá phụ thuộc vào sự phối hợp của nhiều sở, ngành, khi chỉ cần một đơn vị chậm trả lời hoặc có ý kiến chưa thống nhất, hồ sơ sẽ bị "treo" vô thời hạn. Thậm chí nếu sở ngành đưa ra ý kiến mâu thuẫn, cơ quan chủ trì không thể tổng hợp để trình cấp có thẩm quyền. Điều này khiến dự án phải mất cả năm trời chỉ để chờ thẩm định, dù doanh nghiệp đã nộp đầy đủ hồ sơ từ đầu.

Bên cạnh đó doanh nghiệp phản ánh để hoàn tất thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, doanh nghiệp vẫn phải "vượt ải" những văn bản "đồng thuận", "chấp thuận sơ bộ" từ các cơ quan, ban ngành khác nhau dù pháp luật không quy định, biến thành thủ tục hành chính không chính thức nhưng gây tốn kém thời gian và chi phí lớn.

"Nếu bãi bỏ quy định trên, có thể cắt giảm được 30 - 50% về thời gian xử lý thủ tục hành chính, chi phí tuân thủ pháp luật, điều kiện kinh doanh tùy theo loại dự án. Điều này đồng nghĩa với việc tiết kiệm thời gian, chi phí cho nhà đầu tư, nhờ đó đẩy nhanh tiến độ triển khai và sớm đưa dự án vào hoạt động sản xuất kinh doanh", vị này cho hay.

Theo TS Nguyễn Đình Cung - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư gây ra nhiều tác động tiêu cực đối với nhà đầu tư như tốn kém thời gian, chi phí, phải nhiều lần bổ sung, điều chỉnh, nhất là về quy mô, tiến độ và thời hạn thực hiện. Thậm chí gây thêm rủi ro cho nhà đầu tư nếu có thay đổi so với chủ trương đã được phê duyệt.

Theo ông Cung, chấp thuận chủ trương đầu tư là một thủ tục hành chính không có mục tiêu quản lý rõ ràng, không thay thế được các thủ tục cần thiết khác, gây nên nhiều tác động bất lợi đối với môi trường đầu tư, nên rất cần được sớm bãi bỏ.

Khi thủ tục IRC rườm rà làm mất cơ hội đầu tư

Nhiều nhà đầu tư than phiền mất hàng năm trời cho thủ tục IRC, trong khi các nước lân cận chỉ mất vài ngày đã hoàn tất gia nhập thị trường.