Phóng to

Cháu N.T.T.T., 3 tuổi, bị sẹo loang lổ trên gương mặt sau khi được dán P32 - Ảnh: T.DƯƠNG

Hơn một năm trời miệt mài đưa con gái đến Bệnh viện Ung bướu TP.HCM điều trị dán P³², kết quả u máu trên gương mặt con gái chị Ð.T.N.H. - ngụ Bình Dương - không tiến triển nữa nhưng để lại nhiều vết sẹo loang lổ.

Nên chấm dứt sớm

U máu là bệnh lành tính Bác sĩ Hoàng Văn Minh, trưởng phòng khám da liễu Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM, cho biết: U máu là bệnh lành tính thường khởi phát ở trẻ ngay sau sinh hoặc vài tháng sau khi sinh. Có hai dạng u máu thường gặp: u máu dạng bớt đỏ rượu vang (u mạch phẳng do dị dạng mạch máu) và u mạch (do tăng sinh mạch máu). U máu dạng bớt đỏ rượu vang không lành tự nhiên nên cần điều trị. Phương pháp điều trị tốt nhất là laser mạch máu. Còn u mạch sẽ thường thoái hóa sau 12-18 tháng tuổi, đến 10 tuổi phần lớn các u máu sẽ tự lành. Đối với những u mạch, chỉ cần điều trị khi u xuất hiện ở vị trí nguy hiểm là mọc quanh mắt, mũi, miệng, tai, bộ phận sinh dục, gây cản trở các chức năng sống hoặc loét, nhiễm trùng. Phương pháp điều trị hiệu quả u máu dạng này là bôi hoặc chích thuốc corticoid, laser.

Chị H. kể cứ dán P³² được 1,5-2 tháng, u máu trên mặt con gái chị bị lở loét, gây đau đớn. Khi đó, bác sĩ cho con chị nghỉ dán 1-2 tuần cho vết loét lành rồi dán tiếp. Chỉ trừ thứ bảy, chủ nhật và những ngày u máu bị lở loét, ngày nào chị H. cũng cùng con dậy từ lúc 5g đón xe lên Bệnh viện Ung bướu để dán miếng P³² vào u máu.

Từng đưa con gái đến Bệnh viện Ung bướu TP.HCM dán P³² gần hai năm qua, chị T.T.L.T. - ngụ Q.12, TP.HCM - kể đến lúc bác sĩ cho con chị xuất viện chị vẫn thấy một màu trắng pha lẫn màu hồng loang lổ khắp cẳng tay con gái chị. Chị T. lo lắng nếu vết sẹo này không được xóa mờ sẽ thành nỗi mặc cảm của con chị khi lớn.

Bác sĩ Nguyễn Bảo Tường, trưởng khoa bỏng - chỉnh hình Bệnh viện Nhi Ðồng 1 TP.HCM, cho biết từng gặp một bệnh nhi được dán P³² vào u máu ở cổ tay nhưng tia phóng xạ này đã làm tiêu luôn sự tiết hợp xương quay của bệnh nhi khiến một xương tay bị cong, gây vẹo ở tay. Còn bác sĩ Phan Thanh Hải - giám đốc Trung tâm Chẩn đoán y khoa Medic TP.HCM - chia sẻ ông rất đau lòng khi gặp lại những bệnh nhân cũ của mình từng được dán P³², họ buồn bã hỏi ông có cách nào giúp xóa những vết sẹo xấu trên cơ thể không!

Bác sĩ Phan Thanh Hải kể năm 1986, khi khoa ung bướu Bệnh viện Bình Dân TP.HCM tách ra thành Trung tâm Ung bướu TP.HCM (giờ là Bệnh viện Ung bướu), ông đã về công tác tại khoa vật lý hạt nhân của Trung tâm Ung bướu suốt năm năm. Lúc này khoa vật lý hạt nhân đã sử dụng phương pháp dán P³² để điều trị u máu. Sở dĩ ngày đó trung tâm phải sử dụng phương pháp này vì không có phương pháp nào điều trị hiệu quả hơn cho bệnh nhi bị u máu trên cơ thể.

Dán P³² dù ngăn chặn được sự tiến triển của các u máu nhưng lại gây ra nhiều biến chứng cho bệnh nhân như để lại sẹo xấu, thậm chí việc tiếp xúc với phóng xạ sẽ gây ra những mầm mống của bệnh ung thư. Do đó, hàng chục năm nay các nước tiến bộ trên thế giới không sử dụng phương pháp này điều trị cho bệnh nhân nữa, mà chọn phương pháp điều trị bằng laser để đảm bảo hiệu quả và an toàn hơn.

Sự chậm trễ của bệnh viện

Bác sĩ Nguyễn Bảo Tường cho biết gần hai năm nay Bệnh viện Nhi Ðồng 1 đã áp dụng phương pháp laser để điều trị u máu. Hầu hết u máu của bệnh nhi biến mất hoàn toàn, không để lại dấu tích, chỉ vài trường hợp có u máu ăn sát vào da mới để lại sẹo. Tuy nhiên, laser có thể tiếp tục xóa mờ những sẹo này. Suốt mười năm nay, trong những hội thảo khoa học nhiều bác sĩ đã đưa ra ý kiến nên chấm dứt phương pháp điều trị dán P³².

Trao đổi về vấn đề này, bác sĩ Ðặng Huy Quốc Thịnh, phó giám đốc Bệnh viện Ung bướu TP.HCM, trả lời hiện Bệnh viện Ung bướu vẫn dán P³² để điều trị cho những bệnh nhân bị sẹo lồi, các bướu mạch máu ở dạng lan tỏa khắp cơ thể người bệnh. Phương pháp dán P³² là sử dụng năng lượng khúc xạ của chất phôtpho 32 nên có thể gây ung thư nếu không kiểm soát được liều đầy đủ, đúng mức. Ngoài ra còn có thể gây những biến chứng như viêm loét da, hoại tử da, lâu ngày phần da đó sẽ bị trơ sẹo, dày cứng lại. Bác sĩ Thịnh cũng cho biết bệnh viện tính khoảng 1-2 năm nữa sẽ bỏ cách điều trị này để thay bằng phương pháp khác an toàn hơn như cắt đốt bằng laser.

Bác sĩ Thịnh thừa nhận đến giờ này Bệnh viện Ung bướu TP.HCM chưa chuyển sang điều trị u máu bằng phương pháp an toàn hơn cho bệnh nhân là một sự chậm trễ của bệnh viện.