Kim cương nhân tạo rẻ hơn đang đe dọa nền kinh tế của những nước đã xây dựng sự thịnh vượng của mình dựa trên kim cương - Ảnh: bloomberg.com

Botswana và các quốc gia miền Nam châu Phi khác, những nước đã xây dựng phần lớn sự thịnh vượng của mình dựa trên kim cương, đang nỗ lực tìm kiếm các nguồn tài nguyên thay thế khi những viên kim cương nhân tạo rẻ hơn đang đe dọa nền kinh tế của họ.

Botswana đang dẫn đầu và đã ra mắt một quỹ đầu tư quốc gia trong tuần qua để đặt "nền tảng cho một tương lai bền vững, đa dạng và linh hoạt hơn sau kim cương". Quốc gia này cũng đang khám phá các hướng đi khác, chẳng hạn như thúc đẩy du lịch động vật hoang dã hạng sang và khai thác nguồn ánh nắng dồi dào của mình để sản xuất điện Mặt Trời.

Nhận xét về xu hướng khai thác các tài nguyên khác sau kim cương của các nước miền Nam châu Phi, chuyên gia kinh tế Brendon Verster tại tổ chức tư vấn Oxford Economics Africa cho biết: "Các quốc gia như Angola, Namibia và Nam Phi đều có nguy cơ nhưng không đến mức như Botswana".

Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế, kim cương là nguồn thu nhập chính của quốc gia này và chiếm khoảng 30% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) và 80% kim ngạch xuất khẩu.

Tuy nhiên, khi người tiêu dùng chuyển sang sử dụng kim cương rẻ hơn được sản xuất tại Trung Quốc và Ấn Độ, giá trung bình của một viên kim cương tự nhiên một carat đang giảm. Theo Hội đồng Kim cương Thế giới, giá đã giảm từ mức đỉnh điểm 6.819 USD vào tháng 5-2022 xuống còn 4.997 USD vào tháng 12-2024.

Botswana, đất nước với 70% diện tích là sa mạc, đã thoát khỏi đói nghèo nhờ việc phát hiện ra kim cương vào những năm 1960. Quốc gia này hiện đang cảm nhận được những ảnh hưởng của sự cạnh tranh kim cương nhân tạo.

Ở miền Nam châu Phi, đất nước Lesotho nhỏ bé nằm gọn trong Nam Phi cũng đang chịu ảnh hưởng, nơi kim cương đóng góp tới 10% trong GDP 2 tỉ USD của nước này và thị trường dệt may quan trọng, lớn hơn đã bị ảnh hưởng bởi thuế quan của Mỹ.

Tháng này, mỏ kim cương lớn nhất của Lesotho, Letseng, cho biết sẽ sa thải 1/5 lực lượng lao động, với lý do "áp lực giá cả liên tục" và "nhu cầu yếu hơn ở các thị trường trọng điểm".

Theo nhà phân tích kinh tế độc lập Thabo Qhesi, việc đóng cửa mỏ "có thể làm gia tăng nguy cơ sụp đổ kinh tế". Ông cũng nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết phải khám phá các lựa chọn khác, chẳng hạn như tài nguyên đất hiếm.

Trong nỗ lực duy trì sự thịnh vượng từ kim cương, Angola, Botswana, Namibia, Nam Phi và Cộng hòa Dân chủ Congo hồi tháng 6 đã cam kết sẽ phân bổ 1% doanh thu kim cương hàng năm của mình cho việc tiếp thị kim cương tự nhiên.

Cựu phó thống đốc Ngân hàng Botswana, Keith Jefferis, cho biết chiến dịch này sẽ cần định hình lại giá trị của kim cương tự nhiên thành một "sản phẩm xa xỉ" có nhu cầu cao từ khách hàng.