26/05/2011 08:13 GMT+7

Cua sữa

ĐOÀN ĐẠI

AT - Cua thì chắc chắn trong chúng ta ai cũng biết. Nhất là những ngày hè này, được ăn bát canh cua nấu rau đay, mướp hương thì còn gì ngon bằng.

Cua sữa bán ở Sài Gòn

Tuy nhiên, cua sữa lại là một trong những cái tên còn xa lạ với nhiều người. Và mặc dù cũng là cua nhưng cua sữa lại hoàn toàn khác với cua về cách chế biến món ăn thông thường. Cua sữa có thể chế biến thành những món độc đáo, thú vị rất riêng mà ai từng ăn qua sẽ còn nhớ mãi. Trong số đó đặc biệt phải kể tới cua sữa rang muối.

Cua là loài động vật giáp xác nên trong quá trình sinh trưởng, chúng lớn lên bằng cách tự lột vỏ khi đến thời kỳ. Chính trong giai đoạn chuyển giao ấy, lớp vỏ và mai cứng bề ngoài của cua lột ra để chúng thoát khỏi lớp áo cũ, khoác lên mình bộ cánh mới, sang trọng hơn và lớn lên. Đây là lúc thân cua mềm vì mới mất đi lớp mai cứng bên ngoài. Chỉ có một màng mỏng bao quanh thân cua, khiến chúng trở nên thụ động và yếu đuối.

Nếu chọc vào mình cua lúc này, sẽ có một lớp nước màu trắng đục như sữa chảy ra. Chính vì vậy, người ta gọi cua thời kỳ này là cua sữa. Giai đoạn chuyển giao giữa hai quá trình ấy diễn ra khoảng dăm hôm.

Quê tôi là vùng đồng chiêm trũng nổi tiếng của tỉnh Hà Tây cũ. Ngày ấy, quanh năm đồng chiêm có nước lưu nên cua cá rất nhiều. Nhớ những ngày đầu mùa hè thuở bé, mỗi khi đi làm ruộng về mẹ thường bắt được rất nhiều cua sữa vì đây là mùa chúng thay áo. Cua sữa thường ở trong hang hay những gốc rạ. Cua sữa không thể giã nấu canh như cua thường được nên chỉ có cách duy nhất là mẹ làm món cua rang muối.

Đầu tiên phải rửa sạch cua, ướp gia vị rồi cho vào chảo mỡ, đảo đều tay và đều lửa rang cho tới lúc cua chín màu vàng ươm nhìn bắt mắt mới thôi. Những chiếc càng và chân cua lúc đó hơi mềm mềm mà lại giòn tan.

Vị mặn của muối ngấm vào thịt cua đậm đà. Mình cua lại rất thơm và béo bởi sữa cua cô đọng lại chứ không xác như cua bình thường. Đây chính là món ăn mà mấy anh em chúng tôi rất thích bởi ăn cơm với cua sữa rang muối và canh rau muống luộc thì không gì ngon hơn.

Đó là một món ăn dân dã đậm đà hương vị quê hương của người xứ Đoài quê tôi. Chỉ tiếc rằng một năm cua sữa chỉ có tầm một, hai tháng mà thôi. Dù vậy, cũng đủ tạo nên dấu ấn sâu đậm trong lòng người xa xứ mỗi khi nghĩ đến những chiếc càng cua to như ngón tay giương lên màu đỏ au mặn mòi những hạt muối trắng li ti bám bên ngoài.

Hiện nay, tại TP.HCM ở các đường như Cách Mạng Tháng Tám, quận Tân Bình, Tô Ký, quận 12... cũng có nhiều nơi người ta làm món cua sữa rang muối. Tuy nhiên đây không phải là cua sữa mà chỉ là cua non, tức cua nuôi nhưng còn bé, chưa trưởng thành.

Khi rang muối thì loại cua này cũng không cứng quá nhưng chắc chắn thịt cua sẽ không được mềm và thường rất khô. Chân và càng cua cũng khô, không ngấm muối mà chỉ giòn, không thấy được hương vị thật sự của cua sữa. Tuy nhiên dù sao được nhìn thấy cua sữa rang muối, cắn vào nghe tiếng kêu rôm rốp nơi đầu lưỡi cộng thêm vị mặn cũng đủ làm lòng tôi xao xuyến về một thời niên thiếu đẹp đẽ đã qua.