Phóng to

Theo Quyết định về Kế hoạch phát triển thị trường chứng khoán được Bộ Tài chính ban hành mới đây, các công ty chứng khoán sẽ được phép tự tổ chức giao dịch cổ phiếu của những doanh nghiệp chưa có điều kiện niêm yết.

UBCKNN sẽ ban hành quy định cụ thể và giám sát khi triển khai trên thực tế.

Phó chủ tịch UBCKNN Nguyễn Đoan Hùng cho hay, thực chất hoạt động này đã thực hiện ở một số công ty chứng khoán nhưng chưa được phép chính thức.

Ông Hùng lấy ví dụ, cổ phiếu của công ty giày Thượng Đình đã giao dịch tại công ty chứng khoán A. Công ty này sẽ niêm yết giá mua - giá bán. Trong đó, có cả cổ phiếu công ty A tự kinh doanh và cổ phiếu của khách hàng đem đến. Nhà đầu tư căn cứ vào giá hiển thị công khai để đưa ra quyết định mua bán.

Nhưng khác biệt lớn nhất là lâu nay cổ phiếu của các công ty cổ phần giao dịch trên "chợ đen", thông tin mua bán vẫn chưa được công khai và công nhận. Vì thế, kết quả đem lại nhiều rủi ro cho nhà đầu tư. UBCKNN sẽ xúc tiến để quy trình mua bán này chính thức được áp dụng vào cuối năm nay.

Một số công ty chứng khoán cho rằng, đến nay Bộ Tài chính mới ban hành quy định này là quá muộn so với thực tế. Hoạt động mua bán này đem lại sự thuận tiện cho cả nhà đầu tư và doanh nghiệp.

Giám đốc Công ty chứng khoán Ngân hàng Á Châu (ACB) Lê Thành Tâm giải thích, mặc dù chưa có quy chế nhưng lâu nay các công ty chứng khoán vẫn thực hiện giao dịch cổ phiếu cho những đơn vị chưa niêm yết trên sàn tập trung.

Nếu UBCKNN đưa ra quy định cụ thể là rất hợp lý. Công ty chứng khoán tổ chức giao dịch cổ phiếu sẽ giúp doanh nghiệp có sự chuẩn bị trước khi lên sàn tập trung và đáp ứng được nhu cầu bán của nhà đầu tư.

Theo ông Tâm, giao dịch cổ phiếu tại sàn tự do (OTC) không ảnh hưởng xấu đến thị trường chứng khoán tập trung. Mà ngược lại, nếu sàn OTC hoạt động hiệu quả chính là bàn đạp tốt cho sự phát triển của thị trường chứng khoán.

"Hiện nhu cầu bán cổ phần của nhà đầu tư rất lớn, nhưng vì đó là cổ phần của những công ty mới bán lần đầu nên không thể giao dịch qua sàn tập trung. Như vậy, nếu không có sự xuất hiện và tồn tại của sàn OTC chắc chắn nhà đầu tư sẽ bế tắc", ông Tâm nói.

Ông Nguyễn Hoàng Hải, Tổng thư ký Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính (VAFI) cũng khẳng định, việc các công ty chứng khoán tự tổ chức giao dịch sẽ góp phần khuyến khích các doanh nghiệp cổ phần tham gia thị trường chứng khoán tích cực, năng động hơn trong huy động vốn và minh bạch trong hoạt động tài chính.

Đặc biệt, việc tập trung hoạt động giao dịch tại các công ty chứng khoán sẽ giảm thiểu rủi ro cho nhà đầu tư nhưng lại tăng tính thanh khoản cho cổ phiếu. Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận, các cổ phiếu hấp dẫn của các ngân hàng, công ty viễn thông, điện chỉ cần có thông tin nhà đầu tư nào đó muốn bán ngay lập tức đã có người mua, vì thế khả năng đem đến công ty chứng khoán giao dịch sẽ rất ít.

Đồng tình với ý kiến trên nhưng chuyên gia chứng khoán Huy Nam cho rằng, Chính phủ cần cho phép các công ty chứng khoán tổ chức niêm yết cổ phiếu những đơn vị quy mô nhỏ chứ không chỉ dừng lại ở việc giao dịch.

Điều đó sẽ kích hoạt nguồn hàng trên thị trường chứng khoán. Hàng hóa dồi dào chắc chắn thị trường cổ phiếu sẽ thu hút sự quan tâm đặc biệt của nhà đầu tư. Đồng thời, việc giao dịch chính thức qua công ty chứng khoán sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho cả người bán và người mua. Còn các công ty chứng khoán sẽ tự chịu trách nhiệm về các cổ phiếu niêm yết.

Tuy nhiên, ông cho rằng, việc làm này cần có một quy trình rõ ràng và nguyên tắc thì mới tránh rủi ro cho nhà đầu tư. "Hiện các nước trên thế giới đã cho phép thực hiện và phổ biến rộng rãi việc làm này này, nhưng đối với VN còn quá xa lạ", ông Nam so sánh.

Trong khi đó, quy mô thị trường chứng khoán VN vẫn còn quá nhỏ so với thị trường giao dịch tự do bên ngoài. Nếu không chấp nhận sàn giao dịch tự do coi như thị trường chứng khoán VN đã tự phủ nhận sự phát triển của mình.

Cũng theo ông Nam, bản thân Luật doanh nghiệp đã cho phép các công ty quy mô nhỏ được niêm yết trên sàn giao dịch tập trung. Có nghĩa, doanh nghiệp cổ phần có 10 cổ đông và không hạn chế vốn sẽ được niêm yết cổ phiếu trên sàn chứng khoán.

Mặt khác, đối với các công ty cổ phần (nếu đã bán cổ phần) cũng cần có một nơi an toàn để giao dịch mua bán. Như vậy, quy định để phân biệt loại hình doanh nghiệp lớn nhỏ sẽ không còn phù hợp. Điều quan trọng ở đây là tạo được sân chơi bình đẳng cho người bán và người mua.