Ngày nay, thật dễ dàng để thấy túi ni lông, hộp nhựa đựng thực phẩm một lần được sử dụng ở khắp mọi nơi bởi sự tiện dụng và giá thành thấp của chúng. Tuy nhiên, có rất ít người biết, hoặc có thể là biết rồi nhưng vẫn bỏ qua những tác hại của túi ni lông và đồ nhựa đối với sức khỏe khi đựng thực phẩm, nhất là thực phẩm nóng.

Đồ nhựa gây hại thế nào?

Túi ni lông và đồ nhựa đựng thực phẩm có 2 loại, loại thứ nhất là loại được sản xuất từ 100% các hạt nhựa PV và PP nguyên sinh từ dầu mỏ nguyên chất, loại nhựa này đặc biệt không gây độc hại cho con người. 

Loại thứ hai - cũng là loại được dùng phổ biến nhất - chính là túi ni lông/hộp nhựa được tái chế từ nhiều sản phẩm nhựa đã qua sử dụng. Trong đó, thậm chí có cả những loại nhựa độc hại như hộp thùng sơn, lọ đựng hóa chất tẩy rửa (nước rửa bát, tẩy bồn cầu,...). 

Trong quá trình tái chế, nhựa thủ công sẽ hấp thu các kim loại nặng như cadimi, chì... (là những chất dẫn đến bệnh ung thư). Quá trình thôi nhiễm chất độc từ túi ni lông diễn ra mạnh hơn khi chịu tác động lớn của nhiệt.

Loại nhựa chúng ta dùng phổ biến nhất đều có chứa vi nhựa, các hóa chất vi nhựa có trong thực phẩm là một hỗn hợp các chất phụ gia mà nhà sản xuất cố tình thêm vào như là chất độn, chất ổn định, làm mềm, dẻo, dai túi ni lông và hộp nhựa. 

Những hóa chất này có thể theo các hạt vi nhựa xâm nhập cơ thể chúng ta thông qua việc làm nóng thực phẩm bao bì nhựa, thời gian đựng và bảo quản lâu, loại bao bì được sử dụng (thường là loại làm từ nhựa thủ công).

Nhiều người nội trợ hiện nay thường dùng màng bọc thực phẩm để đậy nắp thực phẩm và tránh bắn tung tóe trong khi hâm nóng thức ăn bằng lò vi sóng.

Một số hóa chất trong nhựa có thể rò rỉ ra khỏi màng bọc nhựa và thôi nhiễm vào trong thực phẩm, đặc biệt là khi nhựa tiếp xúc với nhiệt độ cao.

Khi túi ni lông và hộp nhựa hay màng bọc thực phẩm đựng các loại cơm canh thực phẩm nóng ở khoảng 80 độ C có thể khiến các chất phụ gia dễ dàng thôi nhiễm vào thức ăn và gây độc cho cơ thể.

Tuy nhiên, bạn vẫn có thể sử dụng màng bọc thực phẩm có dãn nhãn "an toàn cho lò vi sóng" để bọc thực phẩm và quay thức ăn do loại màng nhựa này đã được thiết kế để chịu được nhiệt vi sóng, tuy nhiên bạn vẫn cần lưu ý chọn một cái bát hoặc đĩa sâu lòng để tránh màng bọc thực phẩm chạm trực tiếp vào thức ăn bên dưới.

Nhựa là một vật liệu đa dạng, được kết hợp với các chất phụ gia để khiến nhựa mềm hơn, cứng hơn, dẻo dai hơn hoặc linh hoạt hơn. Khi bị phân hủy và trở thành vi nhựa, các hóa chất độc hại này vẫn còn và góp phần gây hại cho sức khỏe con người khi xâm nhập cơ thể con người thông qua các hạt vi nhựa.

Khi nào hạt vi nhựa gây hại?

Hạt vi nhựa có thể xâm nhập vào cơ thể con người thông qua đường hô hấp hoặc ăn phải và gây ra nhiều phản ứng có hại bao gồm:

- Phá vỡ hormone: Nhiều hóa chất trong vi nhựa hoạt động như các hợp chất gây rối loạn nội tiết (ví dụ như BPA) như estrogen, testosterone và insulin. 

Chúng hoạt động như những hormone khi xâm nhập vào cơ thể, bắt chước và phá vỡ những chức năng tự nhiên của những hormone này và gây ra những ảnh hưởng xấu đến sức khỏe như sự phát triển của hội chứng buồng trứng đa nang, làm giảm lượng hormone thực hiện chức năng sức khỏe sinh sản. 

- Tăng nguy cơ mắc bệnh mãn tính: Tiếp xúc lâu dài với vi nhựa gây rối loạn nội tiết, tăng nguy cơ mắc các bệnh tiểu đường type 2 và bệnh tim mạch. 

- Suy giảm sức khỏe miễn dịch: Vi nhựa cũng gây ra phản ứng viêm liên tục do các tế bào bạch cầu không thể phá vỡ chúng, do đó phản ứng viêm được kích hoạt liên tục dẫn đến các tác dụng phụ khác nhau như stress oxy hóa và giải phóng các cytokine gây ra phản ứng viêm.

Tình trạng viêm gia tăng dẫn đến sức khỏe đường ruột kém và do đó làm suy giảm khả năng miễn dịch. Ruột đóng một vai trò quan trọng trong khả năng miễn dịch với 70-80% các tế bào miễn dịch nằm trong ruột. 

Tiếp xúc vi nhựa lâu dài cũng làm mất cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột, làm suy yếu vi khuẩn tốt và phát triển vi khuẩn "xấu", làm tổn thương thêm đưởng ruột và suy yếu sức khỏe miễn dịch.

Mỗi năm cả nước thải ra 1,8 triệu tấn rác thải nhựa

Hơn 85% lượng rác thải đang được xử lý bằng cách chôn lấp, gây lãng phí và ô nhiễm môi trường. Nhiều hiệp hội, doanh nghiệp tại TP.HCM đưa ra nhiều phương án thu gom tái chế rác thải, xây dựng nền kinh tế tuần hoàn.