Trevor Tao thích đàn hát và chơi với trẻ em - Ảnh: SAteamsong

9 tuổi vào đại học. Liên tiếp ba năm 10, 11 và 12 tuổi lần lượt đoạt HCĐ, HCB, HCV Olympic toán. 17 tuổi lấy bằng thạc sĩ tại Đại học Flinders (Adelaide, bang Nam Úc, Úc). 21 tuổi lấy bằng tiến sĩ tại Đại học Princeton (Mỹ). Năm 24 tuổi chính thức trở thành giảng viên Đại học California.

Và 31 tuổi đoạt huy chương Fields, người trẻ nhất trong lịch sử nhận giải thưởng được xem là Nobel của toán học. Đó là tóm tắt tiểu sử của Terence Tao, một thiên tài toán học sinh ngày 17-7-1975 tại TP Adelaide, Nam Úc.

Nhưng không phải ai cũng biết Terence có một người em tên là Trevor Tao, nhỏ hơn mình 7 tuổi và bị mắc chứng tự kỷ. Và câu chuyện của Trevor Tao thật ly kỳ cho thấy nếu tạo được một môi trường giáo dục thoáng, người mắc chứng tự kỷ vẫn có thể cống hiến tốt cho xã hội.

Ông bà Billy Tao thuộc thế hệ những người Hong Kong - Trung Quốc đầu tiên di cư sang TP Adelaide, bang Nam Úc. Ông Billy là một bác sĩ nhi khoa, còn vợ - bà Grace - là một giáo viên. Họ sinh được ba con trai.

Trong đó người con đầu là thiên tài toán học Terence. Cậu con thứ hai là Nigel, cũng là một tiến sĩ toán, hiện đang giữ một trọng trách trong việc nghiên cứu cho Google. Riêng cậu con út Trevor mắc chứng tự kỷ.

Khi phát hiện con mắc chứng tự kỷ, bà Grace quyết định nghỉ dạy để ở nhà tập trung lo cho con. Đến tuổi đi học, Trevor vẫn đến trường lớp như bao đứa trẻ đồng trang lứa khác. Và dĩ nhiên, cậu bé được nhận những sự đối xử đặc biệt hơn so với bạn bè, qua sự thường xuyên trao đổi giữa gia đình với các thầy cô giáo.

Cứ thế, Trevor dần tiến lên và cũng đã lấy bằng tiến sĩ toán tại Đại học Flinders, nơi mà người anh thiên tài từng học và lấy bằng thạc sĩ.

Trevor không chỉ giỏi toán mà còn chơi cờ vua rất giỏi, đã đạt chuẩn kiện tướng quốc tế. Chưa hết, Trevor cũng phát triển rất tốt khả năng âm nhạc. Anh có một clip một thời gây đình đám trên YouTube khi vừa chơi đàn piano vừa chơi với khối rubik!

Tất cả điều đó đã được báo chí ở Úc đăng tải rất nhiều. Nhưng thú vị hơn là tôi từng gặp một người hiện đang công tác trong một viện nghiên cứu toán học thuộc Bộ Quốc phòng Úc đặt tại TP Adelaide, ông cho biết Trevor Tao làm việc chung phòng với mình.

Ông kể: “Trevor Tao tuy đã 32 tuổi rồi nhưng vẫn cứ như một cậu bé. Anh ấy thích chơi cờ vua, rubik và sáng tác nhạc. Ở một thành phố nhỏ như Adelaide, Trevor được rất nhiều người biết đến với câu chuyện sáng tác một bài hát phê bình chuyện xe điện trễ giờ!

Số là cứ mỗi lần ra bến xe điện để đi làm, Trevor nhìn đồng hồ chăm chú và cho rằng chỉ chấp nhận trễ giờ không quá 15 giây!

Vậy là trong một lần xe điện đến trễ quá 15 giây, anh bực mình sáng tác một bài hát phê bình chuyện này, và trong ba năm nay ngày nào bước lên xe điện để đến nơi làm việc, Trevor cũng mang theo cây đàn ghita và hát bài này trong suốt thời gian đi đến chỗ làm”.

Với tính cách như một đứa trẻ, làm sao Trevor đi làm việc được? Trả lời câu hỏi này, một đồng nghiệp của Trevor cho biết: “Chẳng có sao cả. Tất cả chúng tôi, từ lãnh đạo đến nhân viên đều hiểu rằng Trevor cần phải có cơ chế riêng.

Ví dụ, đừng đòi hỏi anh ấy phải khép mình vào các nguyên tắc, dự các cuộc họp... như mọi người. Chúng tôi chỉ quan tâm đến hiệu quả làm việc của anh ấy. Và về việc này thì ai cũng kính nể Trevor khi anh ấy giải quyết các vấn đề được đặt ra một cách thật nhanh gọn, chính xác”.

Tạo ra một sự thông thoáng trong môi trường giáo dục, làm việc để người mắc chứng tự kỷ phát huy được những khả năng tốt nhất (phần lớn người mắc chứng tự kỷ đều có những khả năng vượt trội so với người bình thường) để cống hiến cho xã hội, đó là một vấn đề đáng quan tâm ở VN hiện nay.