Hôm nay (8-8), bước sang ngày thứ hai của tiết lập thu, nhưng ở trung du và đồng bằng Bắc Bộ có nắng nóng (trên 35 độ C), có nơi nắng nóng gay gắt (37 độ C trở lên).

Nhiều người kỳ vọng sau lập thu thời tiết mát mẻ, dễ chịu. Nhưng thực tế ở miền Bắc và miền Trung vẫn xuất hiện nắng nóng. Vậy vì sao lập thu mà vẫn xuất hiện nắng nóng?

Theo TS Trương Bá Kiên, phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu khí tượng khí hậu (Viện Khoa học khí tượng thủy văn và biến đổi khí hậu), tiết lập thu là một trong 24 tiết khí của các lịch Trung Quốc, Việt Nam, Nhật Bản, Triều Tiên, thường bắt đầu vào khoảng ngày 7 đến 8-8 dương lịch hằng năm.

Đây là một trong 24 tiết khí cổ truyền, đánh dấu thời điểm chuyển từ mùa hè sang mùa thu theo quan niệm dân gian.

"Trong khí tượng hiện đại, đây không phải là mốc xác định sự kết thúc của mùa hè. Lý do là trên thực tế, sau lập thu ở miền Bắc và miền Trung nước ta vẫn thường xuyên ghi nhận các đợt nắng nóng gay gắt. Đôi khi nắng nóng kéo dài đến cuối tháng 8 hoặc thậm chí sang tháng 9.

Cùng với đó, dưới tác động của biến đổi khí hậu, các hiện tượng thời tiết cực đoan như nắng nóng có xu hướng xuất hiện ngày càng sớm hơn, kết thúc muộn hơn, với cường độ mạnh hơn và tần suất dày đặc hơn.

Điều này khiến cho ranh giới giữa các mùa trở nên mờ nhạt, thời tiết chuyển mùa không còn rõ nét như trước, và các quy luật khí hậu truyền thống, như việc "hết hè sau lập thu", ngày càng ít có giá trị thực tiễn trong dự báo" - TS Trương Bá Kiên phân tích.

Theo TS Trương Bá Kiên, mùa hè thường được xác định là giai đoạn mà nhiệt độ trung bình ngày lớn hơn hoặc bằng 25 độ C và kéo dài liên tục trong một khoảng thời gian nhất định, thường kéo dài ít nhất vài ngày trở lên (theo Tổ chức Khí tượng thế giới).

Tại một số quốc gia ôn đới, bốn mùa trong năm rất rõ rệt thì thường quy ước đơn giản là từ tháng 6 đến tháng 8 dương lịch.

Tuy nhiên ở các nước nhiệt đới như Việt Nam, việc xác định mùa hè cần dựa trên biến động nhiệt độ thực tế tại từng vùng.

Cụ thể, ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ, mùa hè có thể bắt đầu từ cuối tháng 4 và kết thúc vào cuối tháng 8 hoặc đầu tháng 9, khi gió mùa đông bắc bắt đầu hoạt động trở lại, mang không khí mát mẻ (mùa thu) hay lạnh (mùa đông) từ phía bắc xuống...

"Với xu thế ấm lên toàn cầu, ranh giới giữa các mùa ngày càng mờ nhạt, và mùa hè có xu hướng kéo dài hơn, diễn biến thất thường và cực đoan hơn" - TS Trương Bá Kiên nói.

Nắng nóng, khí áp thấp làm nhiều người mệt mỏi, đau đầu

Những ngày qua, nhiều địa phương miền Bắc, đặc biệt là Hà Nội đang trải qua đợt nắng nóng gay gắt kéo dài. Nhiều người chia sẻ luôn trong trạng thái đau đầu, nhức mỏi cơ thể.