Tiêm văcxin “quá đát” cho dân

Trao đổi về sai phạm nghiêm trọng này trên Tuổi Trẻ, phó giám đốc Trung tâm Y tế Tuy Hòa Đoàn Hùng Ánh lý giải rất đơn giản rằng y tá tiêm văcxin mà không kiểm tra kỹ thời hạn sử dụng.

“Nếu tiêm văcxin hết hạn sử dụng thì khả năng tạo ra kháng thể của văcxin sẽ yếu hoặc không có kháng thể. Trung tâm sẽ theo dõi sức khỏe của cháu 24 giờ sau tiêm, nếu không có ảnh hưởng gì thì trung tâm sẽ xem xét tiêm văcxin lại cho cháu vào thời điểm thích hợp” - ông Ánh nói.

Cách nói này rất giống với xìcăngđan tiêm chủng xảy ra ở Hà Nội, khi y sĩ Bùi Thị Phương Hoa tiêm thiếu văcxin cho trẻ hôm 19-4, giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội Nguyễn Nhật Cảm cho biết lý do là bà Hoa... bị ốm.

Và đặc biệt hơn nữa, gần một tháng sau khi tiêm thiếu văcxin cho cháu Dương Kiều Phong ở Vĩnh Phúc và hơn hai tháng sau lúc tiêm văcxin đã pha sẵn cho cháu Nguyễn Khắc Hữu ở Hà Nội, việc giải quyết những vi phạm này vẫn đang ở mức... giẫm chân tại chỗ: chưa biết đánh giá kháng thể xem tiêm văcxin có hiệu quả hay không ở đâu?

Chưa biết việc đền bù cho các cháu như thế nào, trừ biện pháp tỏ ra mạnh tay là cho nghỉ việc y sĩ Hoa sau khi báo chí vào cuộc quyết liệt.

Nếu con bạn là người bị tiêm văcxin hết hạn, hoặc là nạn nhân của việc tiêm thiếu văcxin, tiêm văcxin pha sẵn không rõ nguồn gốc sau khi đã phải trả tiền “văcxin dịch vụ” trên 600.000 đồng/mũi tiêm thì bạn sẽ làm gì?

Câu trả lời là không làm gì được, vì những guồng máy xung quanh xử lý sai phạm chạy một cách chậm chạp, làm nạn nhân phát chán chỉ muốn bỏ cuộc. Đó là chưa kể những phát ngôn “nhẹ nhàng” của những người có trách nhiệm: sai phạm vì chưa xem kỹ, vì bị ốm...

Trong khi đó, ai cũng biết việc tiêm ngừa phải tuân theo một quy trình nghiêm ngặt do có khả năng ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng của người được tiêm ngừa.

Chương trình tiêm chủng đã được triển khai tại VN 25 năm và đã mang lại những hiệu quả đáng khích lệ: loại trừ bệnh uốn ván sơ sinh, khống chế bệnh bại liệt và sắp tới là loại trừ bệnh sởi. Những bệnh trước đây khá thường gặp như ho gà, tả, thương hàn... giờ cũng rất hãn hữu mới thấy hoặc không còn nữa.

Tuy nhiên, người ta cũng rất lo ngại khi những trung tâm uy tín nhất như phòng tiêm chủng của Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư cũng từng tiêm bằng văcxin quá hạn, phòng tiêm chủng của Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội tiêm thiếu văcxin. Chỉ trong bốn tháng đầu năm 2013, đã có đến năm ca tử vong và 9 ca phản ứng nặng sau tiêm văcxin 5 trong 1 Quinvaxem.

Nhưng những gì mà giới chức y tế đã làm, bên cạnh việc khẳng định quy trình tiêm chủng là tốt, vi phạm là riêng lẻ, hãn hữu..., cho thấy có điều gì đó chưa sòng phẳng với những em bé không may gặp phản ứng sau tiêm. Những em bé không may bị nạn, bị tai biến rồi cũng đành phải chấp nhận như một dạng “số trời”.

Các điều tra sau tai biến văcxin Quinvaxem vừa qua cho thấy quy trình tiêm chủng các nơi đều tốt. Nhưng vì sao cha mẹ trẻ vẫn phàn nàn về thái độ thiếu trách nhiệm, về hiện tượng pha sẵn văcxin, dùng văcxin hết hạn sử dụng và xì xào về những “đường dây” có thể có để gia tăng lợi nhuận từ dịch vụ tiêm ngừa? Câu hỏi này xin chuyển đến giới chức lãnh đạo ngành y tế, nơi vẫn đang rất cảm kích và yên tâm về chất lượng của một chương trình lớn là chương trình tiêm chủng mở rộng.