Phía sau tòa án

Vụ kiện bản quyền giữa Làng Văn với IDG, VNG rồi sẽ kết thúc ra sao là điều chưa ai có thể nói trước bởi nó có thể kéo dài nhiều tháng, thậm chí nhiều năm mà điển hình là vụ cô Jammie Thomas - Rasset bị phạt 220.000 USD vì chia sẻ trái phép 24 ca khúc qua mạng Kazaa - vụ án kéo dài tám năm với tám lần kháng cáo. Song như chia sẻ của những người am hiểu về Luật bản quyền và tình hình âm nhạc tại VN thì mọi thứ không chỉ đơn giản là khoản tiền bồi thường vi phạm.

Phản ứng trước các cáo buộc của Làng Văn, đại diện VNG cho biết họ nắm giữ phần lớn bản quyền các tác phẩm âm nhạc hiện có trong hệ thống của mình thông qua các hợp đồng với Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc VN (VCPMC), hợp đồng với các tác giả và hợp đồng độc quyền với hàng trăm ca sĩ. Với những tác phẩm còn lại, theo lý giải của Zing, là do cộng đồng người sử dụng tự đưa lên hệ thống và chính người dùng sẽ phải chịu trách nhiệm cho việc vi phạm bản quyền.

Với tấm giấy phép mạng xã hội đang có trong tay, Zing Mp3 hiện đang có ưu thế khá lớn trong cuộc chiến pháp lý chống lại các cáo buộc. Mạng xã hội là nơi người dùng có quyền tự do tải lên và chia sẻ nội dung bất kỳ, miễn là các nội dung đó không vi phạm bản quyền. Khi đăng ký tham gia một mạng xã hội, người sử dụng được yêu cầu phải bấm nút chọn đồng ý với các điều khoản sử dụng dịch vụ, trong đó có nội dung tôn trọng bản quyền. Thông qua thao tác này, trách nhiệm pháp lý một phần lớn đã được đẩy về phía người dùng là những người vốn khuyết danh trên các mạng xã hội.

Giải thích về quy trình giải quyết khiếu nại của mình, đại diện Zing Mp3 cho biết khi có bất kỳ khiếu nại nào liên quan đến bản quyền các tác phẩm âm nhạc có trên hệ thống, họ sẽ lập tức xác minh và tiến hành gỡ bỏ (các) tác phẩm ấy và thậm chí khóa tài khoản người dùng. Đây cũng là quy trình giải quyết khiếu nại chung của nhiều mạng xã hội lớn trên thế giới như YouTube hay Facebook. Tuy nhiên, ngay cả YouTube hay Facebook hiện cũng đang phải đối mặt với các cáo buộc vi phạm bản quyền từ các nhà sản xuất, nghệ sĩ, chính phủ khắp nơi.

Ở một góc độ khác, vụ kiện của Làng Văn được cho là sẽ có thể khiến các doanh nghiệp đa quốc gia, nhất là các doanh nghiệp Hoa Kỳ, chấm dứt hợp tác quảng cáo với Zing - đòn kinh tế khá nặng và cực kỳ hiệu quả để buộc Zing phải tôn trọng bản quyền hơn. Minh chứng rõ nhất là sau khi Coca-Cola, Samsung rút quảng cáo, Zing đã nhanh chóng ký kết hợp đồng bản quyền với Universal Music sau nhiều năm đàm phán bế tắc vì mức giá được cho là quá cao do phía đối tác đưa ra.

Điều lớn nhất xoay quanh vụ kiện bản quyền xuyên quốc gia này chính là qua nó các đơn vị cung cấp dịch vụ tại VN sẽ phải nghiêm túc hơn trong việc thực thi Luật bản quyền, giúp bức tranh quyền tác giả tại VN sáng sủa hơn sau nhiều năm trong tốp các quốc gia vi phạm bản quyền cao nhất thế giới.

LÊ TÂN SƠN