Cảnh tượng còn lại ở Thiên Tân sau vụ cháy kho hóa chất khiến hàng trăm người thiệt mạng - Ảnh: Xinhua

Theo số liệu công bố trên Nhân Dân Nhật Báo, trong số 114 người thiệt mạng tại Thiên Tân có 39 lính cứu hỏa và 5 cảnh sát. Trang QZ cho biết nhiều lính cứu hỏa hiện đang được điều trị tại các bệnh viện nói họ không hề biết nguyên nhân đám cháy là do hóa chất.

Do đó thay vì dập lửa bằng bọt và cát, họ lại phun nước khiến lửa càng bùng cháy dữ dội hơn. Tờ New York Times dẫn lời một lính cứu hỏa không trực vào đêm xảy ra sự cố nói: “Không ai nói với họ (các lính cứu hỏa làm nhiệm vụ) đám cháy liên quan đến các hóa chất”.

Phải mất hơn 40 tiếng đồng hồ sau khi xảy ra sự việc, lửa tại hiện trường mới được dập tắt.

Trung Quốc có một hệ thống cứu hỏa gồm ba cấp. Nhà nước quản lý 130.000 lính cứu hỏa trực thuộc Bộ Công an. Các chính quyền địa phương và cơ quan nhà nước có đội ngũ cứu hỏa riêng. Tới lượt các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực dễ cháy nổ cũng có lực lượng phòng cháy riêng của họ.

Tuy nhiên tờ Tin Tức Bắc Kinh cho rằng ngay cả với hệ thống lực lượng phòng cháy chữa cháy tới ba cấp như vậy, nhưng Trung Quốc vẫn chỉ có trung bình gần 0,2 lính cứu hỏa trên 1.000 dân. Thấp hơn so với con số trung bình tại các nước đang phát triển từ 0,3 - 0,5 người. Ở Mỹ, cứ 1.000 dân lại có 3,6 lính cứu hỏa.

Mặt khác, ngoài những lính cứu hỏa thuộc Bộ Công an Trung Quốc được xem là chính thức đang hoạt động với chế độ đãi ngộ như các viên chức do chính quyền địa phương hoặc các doanh nghiệp nhà nước trả lương, số lính cứu hỏa thuộc hệ thống cấp 2 và cấp 3 thường được xem là không chính thức.

Họ chỉ làm việc theo các hợp đồng. Những người lính cứu hỏa ở thành phố Thiên Tân vừa qua cũng thuộc nhóm đối tượng này.

Theo nguồn tin Caixin, trong vụ việc vừa rồi thoạt tiên có 240 lính cứu hỏa hợp đồng được thuê tới dập lửa. Họ là những lực lượng đầu tiên phản ứng trong sự cố cháy nổ ở Thiên Tân, mặc dù ít kinh nghiệm nghề nghiệp hơn các lính cứu hỏa do Bộ Công an quản lý.

Tờ China Newsweek còn so sánh những lính cứu hỏa hợp đồng này hơi giống với những người lao động nhập cư. Khi cần công ty sẽ thuê họ, càng trẻ càng tốt.

Tính đến 9g sáng giờ địa phương ngày 17-8, ít nhất 114 người chết và 70 người đang mất tích. Trong số 54 người chết đã xác định được có 39 người là lính cứu hỏa. Lính cứu hỏa cũng chiếm tới 64/70 trường hợp mất tích. Trong số đó, lính cứu hỏa hợp đồng có 23 người thiệt mạng và 56 người mất tích.

Cũng theo một thống kê chưa đầy đủ đăng tải trên truyền thông Trung Quốc, ít nhất có 5 trong số các lính cứu hỏa mất tích dưới 17 tuổi.

Trong một diễn biến khác liên quan, ngày 18-8 cơ quan quản lý an toàn lao động Trung Quốc cho biết sẽ thanh tra, kiểm tra tất cả loại hóa chất nguy hiểm trên toàn quốc.

Theo Hãng tin Tân Hoa xã, cụ thể việc kiểm tra này sẽ diễn ra trong nửa tháng, từ thứ ba tuần tới (25-8) đến ngày 10-9, tập trung vào các ngành công nghiệp liên quan những loại hóa chất độc hại, cháy nổ, pháo hoa, thang máy, các mỏ khai thác không phải than đá, giao thông công cộng và các cảng.