Thế là một lời mời từ môi giới đã đưa anh đến với đội Thép Miền Nam - Cảng Sài Gòn, nơi có thu nhập cao hơn rất nhiều so với đá bóng ở Cameroon. Matthew trầm ngâm: “Tôi xách vali lên đường mà không tưởng tượng bóng đá ở VN như thế nào...”.

Kỳ 1: Sứ mệnh của cậu bé 14 tuổi Kỳ 2: Khắc nghiệt" Kỳ 3: Sạch hay không sạch? Kỳ 4: “Lương tôi 100 đô, được không?”

Phóng to

Matthew: ”Tôi xá ch vali lên đường mà không tưởng tượng bóng đá VN thế nào”! - Ảnh: L.P.

Giấc mộng bóng đá

Khai thác thuộc địa kiểu mới Nói về các trường bóng đá mọc lên như nấm ở châu Phi, Paul Darby, một chuyên gia người Anh về lĩnh vực xã hội học của thể thao, cho rằng các dự án ngày càng chuyên nghiệp hơn, với sự hợp tác của các CLB ở châu Âu là ví dụ của sự “khai thác thuộc địa kiểu mới”. Darby nói mục tiêu duy nhất của họ là “thu thập, tuyển chọn và xuất khẩu tài nguyên tự nhiên - trong trường hợp này - là các cầu thủ bóng đá”.

Trong đội hình của TMN-CSG, Matthew chơi ở vị trí tiền vệ. Anh không thật sự nổi bật, đã thế lại gặp một chấn thương nặng ở đầu gối. Một ca phẫu thuật và lời hứa sáu tháng sẽ có thể hồi phục của bác sĩ tưởng sẽ làm anh tiếp tục sự nghiệp bóng đá như anh đeo đuổi. Nhưng Matthew nhìn xuống đầu gối vẫn còn đang bó của mình và lắc đầu: “Ca phẫu thuật đó không thành công như tôi tưởng.

“Quá nhiều người da đen đến TP.HCM. Họ ở phố Phạm Ngũ Lão rất nhiều. Ai cũng bảo mình sang đây để chơi bóng đá” - Matthew nhớ lại thời điểm rất nhiều người cùng màu da từ châu Phi đổ sang VN, vì những lời đồn rất ồn ào về cái sự có thể làm giàu bằng cách chơi bóng ở nơi này.

Tuy nhiên, Matthew khẳng định không phải ai đến đây cũng vì mục tiêu tìm sự đổi đời bằng bóng đá, mà thực tế có rất nhiều kẻ đến để tìm cách lừa đảo dân địa phương. Chẳng qua “chơi bóng đá” là câu trả lời dễ dàng và “oai” nhất mà họ có thể nói! Matthew tâm sự: ”Tôi hiểu người VN nhìn chúng tôi không mấy thiện cảm, bởi có quá nhiều đồng hương châu Phi của tôi đã làm những điều không tốt”.

Nhưng thôi đó là câu chuyện khác, ở đây chúng ta hãy bàn về sự thất bại của những người mưu cầu sự đổi đời bằng nghề đá bóng. Matthew tiếp tục kể về chuyện đời mình: “Cú chấn thương đã thật sự bứt tôi ra khỏi bóng đá. Nhưng về thì tiền đâu mua vé máy bay. Tôi đã chi hết số tiền dành dụm cho việc điều trị chấn thương rồi. Mà về cũng khó sống ở quê nhà lắm, dù sao ở VN cũng dễ thở hơn.

Nhưng ở lại cũng đầy u ám. Phố Phạm Ngũ Lão (Q.1) nhiều đêm không an giấc vì sự quấy rối của người da màu. Những vụ cướp, rửa tiền, bán “hàng trắng” có sự tham dự của người da đen liên tục lên báo. Ngay bản thân tôi cũng đã thành nạn nhân khi bị lừa lấy xe máy. Không chỉ một mà hai lần. Và cả hai thủ phạm đều là bạn thân của tôi. Họ đã không tìm được một chỗ đứng trong làng bóng VN, nên tôi trở thành miếng mồi vì khi ấy còn có lương từ TMN-CSG. Tôi thấy được đầy rẫy khó khăn đang chờ đón mình”.

Nhưng Matthew khác với đa số các bạn đồng hương. Anh muốn chứng minh không phải người da đen đều xấu. Matthew kể: “Việc đầu tiên tôi đeo đuổi là học tiếng Việt. Chỉ có rành tiếng Việt thì mới hi vọng tồn tại ở đây. Tôi phải tìm cách tự bảo vệ mình và sống thích nghi”. Và nỗ lực của Matthew đã được đền đáp.

Khi anh khá rành tiếng Việt, một người bạn giới thiệu anh về dạy thể dục cho học sinh ở Trường Colette (Q.3). Việc dạy học vừa đem lại thu nhập suốt hai năm qua để anh có thể ổn định cuộc sống, vừa làm anh nguôi cơn thèm quả bóng. Liệu có bao nhiêu người châu Phi bị vỡ mộng trên con đường đi tìm sự đổi đời bằng đá bóng có một đoạn kết tạm gọi là có hậu như Matthew?

Matthew lắc đầu... Và chúng tôi cũng chưa thấy ai trong những ngày đi tìm người châu Phi mong đổi đời bằng bóng đá. Như Gerald, 29 tuổi, đến từ Nigeria và đang ở quận Tân Phú, TP.HCM, sống qua ngày bằng nghề phụ bán quần áo. Anh cười buồn nhớ lại: “Tôi tới VN để đá bóng. Nhưng cuối cùng lại trở thành người chạy chợ”. Hỏi sao không về thì Gerald đáp: ”Vé máy bay đắt lắm. Ngay khi cha tôi mất năm rồi, tôi cũng không thể về được vì không có tiền...”.

Mở rộng “đầu ra”

Theo hồ sơ của Cục Quản lý xuất nhập cảnh (QLXNC) Bộ Công an, khoảng cuối năm 2008 đầu 2009, tại TP.HCM và các tỉnh phía Nam rộ lên “cơn sốt” người da đen (chủ yếu mang quốc tịch Nigeria, Cameroon, Ghana, Algeria...) kéo sang tìm cơ hội trở thành cầu thủ bóng đá. Tuy nhiên, chỉ sau một thời gian ngắn, các “cầu thủ” mới ngộ rằng để trở thành cầu thủ bóng đá không chỉ... vác balô sang VN với đôi chân trần và bập bẹ vài câu tiếng Anh. “Bần cùng sinh đạo tặc” từ nhóm “cầu thủ” này đã gây không ít ảnh hưởng xấu đến đời sống xã hội.

Trước tình hình đó, Bộ Công an đã chỉ đạo cơ quan “gác cửa” xuất nhập cảnh siết chặt việc quản lý đối với những người châu Phi đi tìm thiên đường bóng đá. Sau một thời gian chấn chỉnh, làn sóng cầu thủ châu Phi nhập vào VN bắt đầu “hạ nhiệt”.

Đại tá Lê Xuân Viên, phó cục trưởng Cục QLXNC, cho biết tình trạng cầu thủ ngoại đang cư ngụ bất hợp pháp do không tìm được việc làm có một phần trách nhiệm lớn của các công ty môi giới cầu thủ. Sau khi giới thiệu cầu thủ đến thử việc và không được đội bóng nào ký hợp đồng coi như các công ty môi giới hết trách nhiệm. Bị các đội bóng đẩy ra đường, các cầu thủ hết tiền đành sống lang thang ở vỉa hè, công viên và làm đủ mọi nghề để kiếm sống, thậm chí vi phạm pháp luật.

Đại tá Lê Xuân Viên cho biết mới đây Cục QLXNC đã mời sáu công ty môi giới bóng đá trên khắp cả nước đến làm việc và yêu cầu ký cam kết về việc quản lý cầu thủ nước ngoài. Theo đó, trong thời gian bảo lãnh cầu thủ vào thử việc, các công ty môi giới phải chịu trách nhiệm quản lý để tránh trường hợp “đem con bỏ chợ” như trước đây. Nếu hết thời gian thử việc mà không đội bóng nào nhận, công ty môi giới phải có trách nhiệm mua vé máy bay để “tiễn khách” về nước.

Theo Cục QLXNC, để “giải quyết hậu quả” cơn sốt cầu thủ ngoại nhập đang cư ngụ bất hợp pháp, nơi này phải chi hàng tỉ đồng mua vé máy bay, chi phí ăn ở để “mời” họ về nước.

--------------------------------------------------------------

Đón đọc số tới:Báo chí Mỹ thời khủng hoảng

Tương lai báo chí đi về đâu, khi “ông vua” làng báo thế giới cũng điêu đứng?