Hiệp định Paris tạo tiền đề cho thống nhất đất nướcTrưng bày văn bản gốc Hiệp định ParisTái hiện Hiệp định Paris qua 140 bức ảnhCánh cửa hòa bình đã hé mở...

Phóng to

Bà Helene Luc (phải) - thượng nghị sĩ danh dự, chủ tịch Hội Hữu nghị Pháp - Việt, có rất nhiều đóng góp giúp đoàn Việt Nam đàm phán tại Hội nghị Paris - xúc động ôm người bạn cũ Nguyễn Thị Bình - Ảnh: Việt Dũng

Một người là nguyên phó chủ tịch nước VN, nguyên trưởng đoàn đàm phán của Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam VN. Một người là thượng nghị sĩ danh dự của Pháp, chủ tịch Hội Hữu nghị Pháp - Việt.

Hai người phụ nữ mỗi người một vai trò, quốc tịch khác nhau, đã cùng đưa hàng trăm đại biểu là lãnh đạo các bộ, các vị lão thành cách mạng và bạn bè quốc tế của VN trở lại lịch sử cách đây 40 năm để cùng thấm thía những câu chuyện cũ, hi vọng về hiện tại và tương lai.

Niềm tin tuyệt đối vào thắng lợi

Bà Bình nhớ lại: “Chúng tôi và một số cán bộ từ nhiều cơ quan chức năng được phân công tham gia hai đoàn đàm phán ở Hội nghị Paris về VN: đoàn VN dân chủ cộng hòa và đoàn Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam VN. Tôi nghĩ rằng tất cả chúng tôi đều đã hết sức cố gắng và hoàn thành nhiệm vụ”.

Bà Bình nói chính mục tiêu trước sau như một của chúng ta là độc lập dân tộc và thống nhất Tổ quốc và lý lẽ “nước VN là một, người VN dù ở miền Nam hay miền Bắc đều có quyền và nghĩa vụ chiến đấu chống xâm lược” đã lan tỏa và khơi dậy tình cảm mến phục mạnh mẽ của bạn bè quốc tế về một dân tộc nhỏ dám chống lại nước lớn để bảo vệ quyền được sống trong độc lập và tự do.

Bà Bình nhận định một phong trào đoàn kết hết sức rộng lớn đã hình thành, bao gồm không chỉ những người cộng sản, cánh tả mà còn có đông đảo các lực lượng yêu chuộng hòa bình, công lý, những người có chính kiến, tôn giáo khác nhau. Động lực chính giúp đoàn đàm phán của VN kiên trì đấu tranh và hoạt động tích cực, theo bà Bình, chính là vì lợi ích tối cao của dân tộc, là niềm tin tuyệt đối vào thắng lợi cuối cùng của cuộc kháng chiến của nhân dân ta.

Nhiệt huyết vì hòa bình

Từ khi tham gia đấu tranh chống chiến tranh xâm lược cho tới lúc trở thành thượng nghị sĩ danh dự - ủy viên Ủy ban Đối ngoại và Ủy ban Quốc phòng của Thượng nghị viện Pháp, bà Helene Luc nói hình ảnh cô bé bị rải bom napalm (Phan Thị Kim Phúc, ảnh của Nick Út - PV) là hình ảnh khắc sâu trong tâm khảm mà bà không bao giờ quên được.

Thay mặt bạn bè quốc tế lên phát biểu ở lễ kỷ niệm, bà Luc nói: “Tôi xin bày tỏ lòng cảm phục của cá nhân tôi và có lẽ cũng là của nhiều người khác trên thế giới trước quyết tâm của các bạn làm cho cuộc sống ấm no hơn, tham gia bảo vệ hòa bình ở châu Á và trên toàn thế giới. Câu chuyện tình yêu mà chúng ta cùng trải qua vì hòa bình và công lý sẽ không bao giờ dừng lại”.

Câu chuyện tình yêu này nhen nhóm trong bà Helene Luc khi cuộc đấu tranh của nhân dân VN chống Mỹ đang vào giai đoạn ác liệt. Đoàn đàm phán VN dân chủ cộng hòa đến Pháp ngày 10-5-1968, đúng lúc đang sục sôi không khí đấu tranh. Bà Luc vẫn còn nhớ hình ảnh đông đảo công nhân, sinh viên đã tập hợp xuống đường, hô vang “Hồ Chí Minh” để chống lại cuộc chiến tranh xâm lược của Mỹ. “Đối với một thế hệ, hình ảnh trên biểu trưng cho sự phản đối sức mạnh Mỹ và sự thay đổi xã hội triệt để...” - bà Luc nói.

Nhân dịp 2-9-1980, một phái đoàn của thành phố Choisy Le Roi được Chính phủ VN mời sang thăm VN và cùng với chồng của bà Helene Luc khi đó là thị trưởng, đoàn đã vinh hạnh được gặp Tướng Giáp. Bà vẫn nhớ đại tướng Võ Nguyên Giáp dang rộng vòng tay ôm từng người và kể cho đoàn về cuộc đấu tranh cam go. Bà hồi tưởng: “Đại tướng nói: Chúng tôi chưa bao giờ hoài nghi chiến thắng. Trong chiến thắng cần con người và vũ khí. Người Mỹ có vũ khí tối tân nhưng họ không có những con người nhiệt huyết. Chúng tôi có. Vì vậy họ đã phải từ bỏ ý tưởng họ sẽ chiến thắng”.