Phóng to

Công an điều tra một vụ án ma túy - thuốc lắc - Ảnh: T.T.D.

Dùng thuốc lắc uống (dân chơi gọi là "cắn"), còn dùng ma túy "đá” thì đốt lên hút (dân chơi gọi là "ục") nhằm nhảy nhót, lắc như điên cuồng thâu đêm suốt sáng.

Thuốc lắc chính là "ecstasy" là tên người nước ngoài thường gọi. Gần đây, sự lạm dụng thuốc lắc ngày càng tăng vì có quan niệm sai lầm cho rằng mặc dù đây là thuốc cấm nhưng so với ma túy và các chất gây nghiện khác, thuốc lắc an toàn!

Hoàn toàn độc hại

Các cuộc thử nghiệm khoa học cho thấy đây là hợp chất hoàn toàn độc hại. Về mặt tác dụng dược lý, khi thử trên súc vật, thuốc lắc có tác dụng hỗn hợp của sự kích thích hệ thần kinh trung ương và gây ảo giác bằng cách ảnh hưởng đến các chất sinh học trung gian của não là serotonin và dopamin, đặc biệt đối với serotonin.

Do tác động đến chức năng "sinh serotonin" của não mà thuốc lắc gây nên hội chứng gọi là "hội chứng serotonin" (serotonin syndrome) gây thay đổi cách cư xử, thái độ, thuốc lắc còn gây tăng thân nhiệt (người nóng lên như bị sốt). Thử trên chuột cống đực, sự sử dụng lặp đi lặp lại thuốc lắc làm thay đổi hành vi tình dục, có kéo dài thời gian trước khi xuất tinh, nhưng quan trọng hơn hết là nó gây độc tính đối với não. Nó làm giảm trữ lượng serotonin ở nhiều vùng trên não, phá hủy đầu tận cùng dây thần kinh sinh ra serotonin (serotonergic nerve terminals).

Trong vòng 2-3 năm gần đây đã có nhiều báo cáo cho biết thuốc lắc gây ngộ độc cấp và làm tử vong nhiều người sử dụng nó có lẽ do gây độc tính đối với não như vừa kể. Chính tác dụng gây tăng thân nhiệt cũng góp phần làm tử vong người lạm dụng thuốc lắc. Người ta ghi nhận chính sự sử dụng thuốc lắc trong các buổi dạ vũ tập thể, với âm thanh đinh tai nhức óc, nhiệt độ tăng do đám đông chen chúc, sự mất nước do nhảy múa cuồng loạn gây đổ mồ hôi, cộng với sự tăng thân nhiệt do tác dụng thuốc lắc làm cho các đồ đệ của chất gây nghiện này dễ gục xuống cận kề với thần chết. Còn phải kể thêm việc sử dụng thuốc lắc lâu dài không đưa đến cái chết tức khắc hay từ từ cũng dẫn đến các bệnh tâm thần, từ lo sợ vô cớ, trầm cảm đến loạn thần kinh thật sự.

Rồi sẽ... chích

Còn ma túy "đá” thực chất là một dẫn chất khác của amphetamin gọi là methamphetamin. Lưu ý amphetamin và các dẫn chất amphetamin được xếp loại là ma túy gây kích thích hệ thần kinh trung ương. Thay vì được uống như thuốc lắc là dạng thuốc viên nén, ma túy "đá” có dạng tinh thể được đốt lên để hút sẽ "phê” nhanh và kéo dài hơn rất nhiều so với các dẫn chất amphetamin khác. Là một dẫn chất amphetamin nên tác dụng và tác hại của ma túy "đá” cũng tương tự thuốc lắc đã kể ở trên.

Thuốc lắc, ma túy "đá” là các chất gây nghiện thật sự, tuy không gây nghiện mạnh mẽ như heroin nhưng cũng làm người nghiện khốn đốn và làm băng hoại xã hội. Tính chất gây nghiện thể hiện ở chỗ gây lệ thuộc (người quen "lắc" sẽ tìm cách dùng độc chất để lắc hoài, không "lắc" sẽ rất khó chịu, thậm chí lên cơn vật vã), gây tình trạng lờn thuốc (phải tăng liều từ 1/4 viên tăng dần lên một hoặc nhiều viên mới thấy đã), phải đổi thuốc để tìm cảm giác "phê” hơn.

Dùng thuốc lắc, ma túy "đá” lâu ngày sẽ dần đi đến dùng ma túy mạnh hơn là heroin, dùng đường uống, hút rồi sẽ đi đến dùng đường tiêm chích để "phê” nhanh, mạnh hơn. Và khi dùng độc chất ma túy bằng con đường tiêm chích sẽ không chóng thì chầy đi vào cửa tử.