Cứ dăm ba tháng lại nghe đề án này được hâm nóng, khi thì hội thảo, hội nghị, lúc thì vận động sáng tác, trao giải cho những người đoạt giải sáng tác biểu trưng, bài hát... cổ động cho đề án.

Mới đây, lại một cuộc hội nghị nữa được tổ chức, và ở đó một số người có trách nhiệm đã than thở do những khó khăn chủ quan và khách quan, tiến độ triển khai đề án còn chậm và chưa đạt được những kết quả như mong muốn. Được biết, tổng đề án 641 trị giá 6.000 tỉ đồng, trong đó có một phần ngân sách, còn lại là vận động xã hội.

Không ít vị bác sĩ đã nói với chúng tôi rằng đề án này là cần thiết, nhưng nó chỉ là điều kiện cần chứ chưa đủ. Và một khi chưa giải quyết được yếu tố “đủ”, đề án 641 trở nên vô nghĩa.Yếu tố “đủ” là gì? Chỉ cần có đôi chút kiến thức căn bản là chúng ta biết bốn yếu tố quan trọng quyết định đến tầm vóc, thể lực của con người. Đó là: di truyền - dinh dưỡng - thể thao - môi trường sống.

Trong bốn yếu tố vừa nêu, di truyền là chuyện nằm ngoài tầm tay, cần phải giải quyết từ từ qua hàng chục, thậm chí hàng trăm năm. Riêng ba yếu tố còn lại thuộc về nhận thức và điều kiện kinh tế. Có nhiều câu chuyện để thấy rằng có nhiều điều thuộc tầm quản lý vĩ mô chưa giải quyết được, thì đừng mong tầm vóc, thể lực người Việt phát triển như mong muốn. Ví dụ, khi nào chưa giải quyết được nghịch lý ở nước ta như những thứ độc hại như bia rượu, thuốc lá rẻ nhất thế giới nhưng sữa lại mắc nhất thế giới, khi ấy đừng mơ nâng cao tầm vóc, thể lực. Hay khi đất cho thể thao ngày càng teo tóp, ngân sách cho thể thao luôn là ưu tiên cắt giảm thì làm sao nâng cao tầm vóc, thể lực?

Ông Lê Bửu, nguyên tổng cục trưởng Tổng cục TDTT, nhiều lần than thở: ”Bây giờ không có mấy vị hiểu được rằng một đồng chi cho thể thao - dĩ nhiên là phải xài hiệu quả - là giảm đi nhiều đồng chi cho y tế, cho giải quyết các hậu quả của những tệ nạn xã hội”!

Quan trọng hơn, kinh tế chưa phát triển, trẻ em ở các vùng sâu vùng xa còn ăn uống thiếu thốn thì dù cho đề án có tuyên truyền đến mấy đi nữa cũng chẳng ăn thua.

Cách đây vài ngày, chúng tôi tiếp anh Nguyễn - người phụ trách CLB Sài Gòn Heats - và anh kể: “Các khóa đào tạo VĐV bóng rổ ở tuổi thiếu niên của chúng tôi tại TP.HCM đã thu hút được rất nhiều em có thể hình cao lớn. Thậm chí có những em mới 14 tuổi mà cao hơn 1,80m”. Hỏi thêm thì được biết toàn con nhà khá giả, học ở các trường quốc tế. Nếu cả nước nơi nào cũng có điều kiện được như TP.HCM, Hà Nội, Đà Nẵng, có lẽ khỏi cần đến đề án 641!