Phóng to

Tái tạo trong ung thư vú

Dùng túi độn

Túi độn là loại túi có thể dùng trong phẫu thuật thẩm mỹ (nâng vú) hay tái tạo vú. Túi có nhiều loại, có thể chứa nước hay chứa silicone (còn gọi là gel).

Cách đơn giản nhất là sau khi đoạn nhũ thì người ta sẽ đặt một túi độn (nước hay gel) vào dưới lớp cơ thành ngực để tạo nên một tuyến vú mới. Tuy nhiên, cách này chỉ nên áp dụng cho những trường hợp bệnh nhân có tuyến vú nhỏ vì đối với những trường hợp tuyến vú tương đối lớn thì ta không thể đặt một túi độn quá lớn có kích thước cân xứng với bên lành do hạn chế của khoang sau cơ ngực.

Trong những trường hợp như vậy, người ta sẽ dùng túi giãn mô (expander). Ngay sau đoạn nhũ, người ta sẽ đặt một túi giãn mô dưới cơ ngực bệnh nhân. Túi này được nối với một ống dẫn ra da. Sau đó cách một vài tuần người ta lại bơm nước vào túi để cho túi lớn dần lên. Vì vậy, da và thành ngực của người bệnh sẽ có đủ thời gian để giãn ra. Sau khoảng 6 tháng, khi đã đạt được kích thước ưng ý thì người ta sẽ tiến hành mổ một lần nữa, thay túi giãn bằng một túi khác có kích thước lớn tương xứng với tuyến vú bên lành.

Nhìn chung kỹ thuật dùng túi độn có ưu điểm là dễ làm, thực hiện nhanh, nhưng nhược điểm của nó là kết quả thẩm mỹ không đẹp bằng dùng mô tự thân. Lý do là nếu dùng túi thì không thể tạo được một tuyến vú có độ xệ tương tự như bên lành, với thời gian khi bệnh nhân tăng hay giảm cân thì vú tái tạo với túi độn cũng không thể to hay nhỏ theo bên lành. Mặt khác, trong một số trường hợp thì túi sẽ tạo phản ứng viêm với mô xung quanh cơ thể gây co thắt vỏ bao nên phải mổ lại để thay túi khác.

Dùng mô tự thân

Kỹ thuật thường được dùng nhất hiện nay là dùng chính mô của bệnh nhân để tạo nên một tuyến vú mới thật cân xứng với bên vú lành. Kỹ thuật này giúp đạt được kết quả thẩm mỹ cao nhất, tuy nhiên nó đòi hỏi người bác sĩ phải nắm được kỹ thuật mổ cao cấp, và bệnh nhân phải đủ sức khỏe để chịu đựng một ca mổ khá dài (từ 5 đến 8 giờ).

Dùng mô ở đâu để tạo nên tuyến vú? Hai nơi thường được dùng nhất là cơ và mỡ ở bụng (gọi là vạt TRAM), hoặc là dùng cơ và mỡ ở lưng (gọi là vạt da cơ lưng rộng).

Dùng vạt TRAM (ở bụng) có ưu điểm là mỡ ở đây thường nhiều (nhất là ở phụ nữ trung niên, lứa tuổi thường bị ung thư vú). Do đó sẽ cung cấp được nhiều mô để tạo nên một tuyến vú đúng kích thước mong muốn. Sẹo mổ có thể được giấu kín dưới nếp quần (tương tự sẹo mổ bắt con). Nhược điểm của vạt TRAM là khi một phần cơ bụng bị lấy đi thì thành bụng có thể bị yếu đi một ít, gây khó khăn nếu bệnh nhân cần chơi thể thao sau này.

Dùng vạt cơ lưng rộng ở lưng để xoay ra trước tạo nên tuyến vú thì có ưu điểm là việc lấy đi cơ này không ảnh hưởng quá nhiều đến sinh hoạt của bệnh nhân sau này (trừ trường hợp bệnh nhân là vận động viên bơi lội). So với vạt TRAM thì kỹ thuật thực hiện tương đối đơn giản hơn, thời gian mổ ngắn hơn. Tuy nhiên nhược điểm của nó là lượng mô cung cấp sẽ ít hơn (do lớp mỡ ở lưng ít hơn ở bụng) do đó không thể tạo được một mô vú thật lớn. Sẹo ở lưng khó che giấu hơn vết sẹo ở bụng như vạt TRAM.

Ở các nước Âu Mỹ, người ta thường chuộng dùng vạt TRAM để tái tạo hơn do tuyến vú người phương Tây thường có kích thước tương đối to, lớp mỡ ở bụng của người phụ nữ lại thường khá dày. Nhưng ở những nước châu Á thì vạt lưng rộng lại có vẻ phù hợp hơn do tuyến vú của người phụ nữ phương Đông thường không quá to. Đặc biệt khi dùng vạt TRAM ở phụ nữ phương Đông thì vết mổ ở bụng lại có khuynh hướng hay tạo sẹo lồi hơn ở lưng.

Trong những năm gần đây, để khắc phục nhược điểm làm yếu thành bụng của vạt TRAM, người ta phát triển sử dụng vạt tự do. Trong phương pháp này, thay vì lấy cả bó cơ thành bụng, người ta chỉ lấy đi mạch máu nuôi lớp mỡ bụng cùng lớp mỡ bụng, qua đó giữ lại được sự chắc chắn của thành bụng. Lớp mỡ bụng và mạch máu nuôi nó sẽ được cắt rời ra rồi đem lên ngực để nối mạch máu ở thành ngực tạo nên tuyến vú mới. Để thực hiện kỹ thuật này thì bác sĩ phải nắm được kỹ thuật mổ vi phẫu khá phức tạp và cần phải có sự hỗ trợ của kiếng lúp hay kiếng hiển vi phẫu thuật.

Không chỉ dừng lại ở đó, trong những trường hợp không thể thực hiện vạt TRAM hay lưng rộng, ví dụ như bệnh nhân có tuyến vú to (không thể dùng vạt lưng rộng) và trước đây có mổ ở thành bụng (không thể dùng vạt TRAM), thì người ta có thể dùng cơ ở mông hay ở đùi để tạo nên tuyến vú. Tuy nhiên những trường hợp như vậy không nhiều lắm.

Như đã nói ở đoạn trước, cũng có khi người ta kết hợp một vạt tự thân (TRAM hay lưng rộng) cùng với túi độn nếu cần thiết.

Tái tạo quầng vú núm vú (Areola And Nipple Reconstruction)

Trong nhiều trường hợp ung thư vú thì bác sĩ phải lấy đi cả quầng vú và núm vú mới bảo đảm mức độ cắt bỏ đủ an toàn. Khi đó, việc tạo quầng vú và núm vú mới cho tuyến vú được tái tạo là điều cần thiết để hoàn chỉnh quá trình tái tạo tuyến vú. Thời điểm làm việc này thường là 3 đến 6 tháng sau khi mổ tái tạo vú. Khi đó tuyến vú tái tạo đã đạt được kích thước và hình dạng ổn định, do đó việc xác định vị trí quầng vú-núm vú mới sẽ chính xác hơn. Đây là một thủ thuật nhỏ, thường làm ở phòng tiểu phẫu, dùng thuốc tê tại chỗ và bệnh nhân có thể về nhà ngay sau khi mổ.

Có nhiều cách để tái tạo quầng vú núm vú. Hoặc là dùng da ở một nơi khác trên cơ thể đưa lên vú để tạo nên quầng vú núm vú mới. Da thường được dùng nhiều nhất là ở đùi hay môi lớn vì có màu sắc khá giống với quầng vú núm vú. Cũng có thể dùng một phần núm vú và quầng vú bên lành để làm quầng vú núm vú. Tuy nhiên ngày nay người ta ít chuộng cách này vì như thế sẽ làm tổn thương thêm một nơi khác trên cơ thể. Nhất là trường hợp dùng núm vú bên lành, khi đó người phụ nữ có thể mất luôn cảm giác của núm vú còn lại, làm ảnh hưởng đến đời sống tình dục.

Một phương pháp khác là khi mổ đoạn nhũ thì để dành quầng vú và núm vú bên bị ung thư lại. Mô này được cất trong ngân hàng mô để sau này có thể ghép lại khi cần thiết. Tuy nhiên phương pháp này hiện nay ít được sử dụng vì không đảm bảo an toàn về mặt ung thư (có thể còn sót lại tế bào ung thư ở núm vú), đồng thời trên thực tế mô được đông lạnh như vậy sẽ bị teo, thoái hóa, không bảo đảm về mặt thẩm mỹ.

Kỹ thuật thường được ưa chuộng nhất hiện nay là dùng da tại chỗ của tuyến vú tái tạo cuốn lên để tạo nên núm vú. Sau đó dùng mực xăm để xăm quầng vú. Phương pháp này đơn giản, vừa đạt được kết quả thẩm mỹ, lại an toàn về mặt ung thư. Một trở ngại hiện nay mà người ta cần phải khắc phục là theo thời gian núm vú tái tạo thường bị teo nhỏ đi so với ban đầu.