Phóng to

Nuôi cá sấu xuất khẩu tại Công ty Cá sấu hoa cà

Đường ra hẹp, giá bị ép!

Năm ngoái giá cá sấu 180.000đ/kg, giờ còn 120.000đ/kg. Do cá sấu xuất theo đường tiểu ngạch nên dễ bị ép giá”, ông Tôn Thất Hưng - phó giám đốc Công ty TNHH Cá sấu hoa cà - cho biết.

Chủ một trại cá sấu ở huyện Củ Chi (TP.HCM) cũng than phiền năm ngoái bán được 250.000đ/kg thịt cá sấu sống nguyên con, giờ chỉ 140.000-160.000đ/kg. “Do khách TQ lùng sục mua ngay tại trong nước, họ thấy đàn cá sấu đang được nuôi nhiều trong dân nên ép giá”, ông chủ trại cá sấu bức xúc. Cá sấu đi theo đường tiểu ngạch thường được đóng trong thùng gỗ, xuất qua ngả biên giới các tỉnh phía Bắc vào thị trường TQ.

Muốn không bị ép giá, vấn đề đặt ra cho các trại cá sấu là phải tăng đàn cá sấu, đủ số lượng để có thể tự tin tìm kiếm những hợp đồng xuất khẩu chính ngạch số lượng lớn. Trại nuôi cá sấu của Công ty Cá sấu hoa cà được hình thành từ năm 1997 hiện cũng đang đi theo hướng này. Đến nay trại đã có trên 6.000 con cá sấu và trở thành nơi cung cấp cá sấu giống cho các quận huyện ven TP.HCM vì trại có kỹ thuật, kinh nghiệm nuôi cá sấu đẻ, tỉ lệ ấp trứng nở thành công 70-80%.

Xuất khẩu cá sấu nguyên con để ăn thịt thì tiêu chuẩn là 15-20kg/con, tương đương 2-2,5 tuổi. Cái khó của công ty là từ lúc cá sấu còn nhỏ đến lúc đủ để bán, vốn nuôi ở đâu ra? Làng nghề nuôi cá sấu là một hướng ra khi người dân cùng bỏ vốn đầu tư với công ty. Trại cá sấu của Công ty Cá sấu hoa cà đang hợp tác với trên 45 hộ nông dân để cùng nuôi cá sấu với hình thức hỗ trợ nông dân kỹ thuật nuôi, cung cấp con giông, thu mua toàn bộ sản phẩm để xuất khẩu.

Vẫn tự “bơi”...!

Tuy vậy đến nay Công ty Cá sấu hoa cà vẫn chưa xuất khẩu cá sấu nguyên con do chưa tìm được mối hàng nhập khẩu chính thức. Thật ra cũng không khó để tìm được đầu mối mua cá sấu chính ngạch, và trên thực tế vừa qua cũng đã có khách hàng đặt vấn đề mua cá sấu số lượng lớn. “Nhưng làm sao để tăng đàn và có đủ khả năng buôn bán cá sấu liên tục?”, phó giám đốc Tôn Thất Hưng băn khoăn.

Hạn ngạch xuất khẩu 13.000 con cá sấu nước ngọt trong năm nay được Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn cấp cho bốn doanh nghiệp ở TP.HCM gồm Công ty TNHH Cá sấu hoa cà, trại cá sấu Tồn Phát, Công ty du lịch Suối Tiên, Công ty Lâm nghiệp Sài Gòn. Các đơn vị này hiện chỉ đang “thăm dò” xuất cá sấu qua thị trường TQ và châu Âu. Theo ông Hưng, phải có đàn sấu 10.000-20.000 con trong tay mới có thể nhận những đơn hàng lớn. Và cũng phải ba năm nữa mới đủ sức đàm phán xuất khẩu số lượng lớn.

Trước mắt, Công ty Cá sấu hoa cà tìm kiếm thị trường xuất khẩu ở các nước láng giềng gần với những đơn hàng nhỏ. Còn trại cá sấu Tồn Phát (H.Củ Chi, TP.HCM), ông chủ trại Sáu Nga cho biết đã tìm được nguồn xuất chính ngạch nhưng vẫn còn do dự. Đánh giá của ông Sáu Nga sau chuyến tìm hiểu thị trường cá sấu TQ là nhu cầu thị trường này quá “mênh mông”, vì họ xem thịt cá sấu là một món ăn bổ, ngon và cũng là món ăn sang trọng dành cho những người có tiền. Cỡ cá sấu lớn 15kg/con mua tại VN đem vào TQ tiêu thụ có giá 280.000đ/kg (trong khi mua tại VN chỉ 120.000-160.000đ/kg).

Theo Chi cục Kiểm lâm TP.HCM, hiện đàn cá sấu của thành phố đã đăng ký qua kiểm lâm là 37.000 con, nuôi tập trung ở bốn trại cá sấu và nuôi lẻ trong dân. Số lượng này nếu xuất cho những hợp đồng lớn thì chẳng thấm thía gì. Năm 2003 cá sấu được xuất qua con đường tiểu ngạch là chính. Hiện đã được cấp hạn ngạch xuất khẩu cá sấu, nhưng các trại cá sấu vẫn chỉ dừng ở góc độ đi chào hàng. Hiện đàn cá sấu nuôi trong dân phát triển tốt với những điều kiện nuôi phù hợp với cá sấu, giúp tạo công ăn việc làm cho người dân. Điều kiện nuôi nhốt với khí hậu ở miền Nam rất phù hợp cho đàn cá sấu sinh sôi nảy nở, ít tật bệnh. Muốn phát triển đàn sấu được thì phải bán được.

“Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp nuôi cá sấu đang có mối lo ngại khi đàn cá sấu chưa có đầu ra. Xuất chính ngạch mới chỉ có làng cá sấu Sài Gòn xuất chào hàng số lượng nhỏ da cá sấu sơ chế, thịt cá sấu tẩm ướp đi một số thị trường như châu Âu, Úc, nhưng vẫn chưa có hợp đồng lớn. Các trại cá sấu chủ yếu nuôi với qui mô nhỏ, nếu xuất cho những hợp đồng số lượng lớn cũng không đủ khả năng”, ông Nguyễn Đình Cương - chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm - nhận xét.

Số lượng hạn ngạch cá sấu cấp cho các doanh nghiệp trong năm nay cũng không đủ để xuất, chỉ vài chuyến hàng là hết. Một trại cá sấu lớn nhất cũng chỉ có số lượng cá sấu khoảng mười mấy ngàn con. So với các trại cá sấu ở Thái Lan thì số lượng cá sấu nuôi trong nước còn quá nhỏ. Một mặt thì lo không có đầu ra, một mặt lại lo đơn hàng nhập cá sấu đặt hàng loạt sẽ không đủ số lượng để xuất.

Theo ông Cương, vấn đề là phải qui hoạch làng nghề bài bản để tăng đàn cá sấu cũng như tìm kiếm đầu ra. Nếu chỉ bằng nỗ lực của các trại cá sấu như hiện nay thì chưa biết đến khi nào con cá sấu VN mới tự tin tìm được đường xuất khẩu chính ngạch!