Phóng to

TT - Ngày 5-1, trao đổi với Tuổi Trẻ, kỹ sư Từ Thanh Dung - giảng viên khoa thủy sản Trường đại học Cần Thơ chuyên ngành cá tra - cho biết bà rất bức xúc khi mỗi ngày bộ phận bệnh học của khoa nhận rất nhiều mẫu cá tra chết được lấy từ các ao, bè ở An Giang, Đồng Tháp, Cần Thơ... do dân chuyển đến.

ĐBSCL: cá tiếp tục chết hàng loạtCá bè chết hàng loạt

Bà Dung nói: “Mẫu cá chết ở Mỹ Hòa Hưng và Cao Lãnh (Đồng Tháp) gửi đến khoa rất nhiều và kết quả xét nghiệm cho thấy 60% là bệnh mủ gan.

* Cụ thể bệnh này biểu hiện ra sao thưa kỹ sư?

- Có hai trường hợp như sau: bên ngoài thân cá bình thường không biểu hiện xuất huyết, mắt hơi lồi nhưng khi mổ ra thì gan thận tì tạng có nhiều đốm trắng (như đốm mủ). Đó là biểu hiện bệnh lý của bệnh mủ gan. Trường hợp thứ hai, nếu là cá bệnh có kết hợp yếu tố do mưa lớn gây sốc đột ngột thì sẽ làm cá phù mắt, đỏ thân càng làm gia tăng bệnh mủ gan.

Riêng kết quả xét nghịêm mẫu cá tra ở Cao Lãnh (Đồng Tháp) cho thấy cá chết hàng loạt là do vi rút Edwardsiella ictaluri mà báo Tuổi Trẻ đã đề cập trước đó.

* Theo kỹ sư, vì sao năm nay cá chết nhiều?

- Năm nay thời tiết nhiễu động quá lớn, tới thời điểm này vẫn còn mưa. Thời tiết lạnh và mưa kéo dài là điều kiện thuận lợi cho virus Edwardsiella ictaluri xâm nhập phát triển tấn công đàn cá. Bệnh này phát triển từ tháng sáu đến tháng mười, và đến tháng mười một đã giảm hẳn.

* Cách trị bệnh cho cá hiệu quả vào thời điểm cấp bách này là gì, thưa kỹ sư?

- Chúng tôi đã khuyến cáo: hạn chế thay nước và giảm thức ăn cho cá, xử lý vôi bột (CaCO3) trong môi trường nước, cách một tuần một lần (hoặc một tháng/lần); trong trường hợp cá giống bị nhiễm bệnh mủ gan nên sử dụng nhóm thuốc kháng sinh Fluoroquinolone trộn với thức ăn cho cá ăn liên tục bảy ngày, với liều lượng 0,3-0,5g/kg thức ăn (hoặc trên 100kg cá nuôi) cho cá.

Nên bổ sung vitamin C để tăng cường sức đề kháng cho cá. Đối với cá thịt đã đạt kích cỡ thương phẩm có thể thay thế thuốc Fluoroquinolone bằng thuốc Amoxiline. Bà con nên bán cá hoặc tiêu thụ nội địa để cứu vãn tình hình xấu xảy ra. Đối với cá chết, tốt nhất nên chôn và xử lý vôi bột để hạn chế mầm bệnh lây lan.

* Mức độ lây lan và khả năng tạo thành dịch bệnh như hiện nay đã có thể công bố dịch được chưa, thưa kỹ sư?

- Vi khuẩn gây bệnh xâm nhập vào cá từ môi trường nước qua da, qua mang cá và bằng đường thức ăn. Tốc độ lây lan của bệnh rất nhanh. Bể cá thí nghiệm của khoa thủy sản khi có mầm bệnh xâm nhập khoảng 3-4 ngày thì toàn bộ cá trong bể đều bị nhiễm.

Do vậy bệnh này lây lan rất nhanh và có thể tạo thành dịch bệnh nếu không có biện pháp phòng bệnh tích cực. Xác cá chết dứt khoát phải chôn. Cơ quan nội tạng như máu, mủ và các sản phẩm phụ của cá tồn tại trong môi trường nước lâu sẽ phát tán vi khuẩn gây bệnh rất nhanh sang khu vực nuôi cá khác.

Nếu để máu, mỡ cá thải xuống sông hoặc dùng cơ quan nội tạng chế biến cho cá chim trắng ăn như báo Tuổi Trẻ đã nêu thì rất nguy hiểm. Cá ăn không hết sẽ tiếp tục tan ra môi trường nước, khuếch tán đi xa.

Do vậy các chi cục bảo vệ nguồn lợi thủy sản cần có biện pháp kiểm soát để trợ giúp người dân xem trường hợp nào là trị được bệnh, trường hợp nào phải thu hoạch sớm hoặc hủy bỏ đàn cá bệnh đã nhiễm khuẩn (do virus Edwardsiella ictaluri gây ra).

Đặc biệt khuyến cáo người dân khi cá bệnh do virus Edwardsiella ictaluri thì không nên dùng thuốc kháng sinh đã bị lờn như: Oxytetracyllin, Oxolinic acid và nhóm Sulphonamides để trị bệnh mủ gan.

Phải “hỏa tốc” xử lý tình trạng cá chết Chiều qua 5-1, trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Dương Nghĩa Quốc - phó giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Đồng Tháp - cho biết lãnh đạo sở đã yêu cầu Chi cục Bảo vệ nguồn lợi thủy sản hỏa tốc đi kiểm tra và xử lý tình hình cá chết. Ông Quốc cho rằng ngoài số thuốc kháng sinh mà Bộ Thủy sản cấm sử dụng vẫn còn nhiều loại thuốc khác có thể trị bệnh nhanh và hiệu quả để cứu ao cá. * Chiều cùng ngày, bà Võ Thị Phước Hồng, ở khóm 6, phường 6, thị xã Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp, cho biết cá trong ao của bà chết hàng loạt. Từ ngày 8-12 đến nay, ao cá thả 300.000 con của bà đã chết gần 30.000 con. Có ngày chết khoảng 5.000 con và hiện nay mỗi ngày bà vớt khoảng 400 con cá nổi mà không biết nguyên vì sao cá chết. Số tiền thiệt hại do cá chết của bà đã lên đến gần 30 triệu đồng. Các khu vực nuôi cá ở cồn Tân Lộc (Thốt Nốt), Bình Thạnh (Đồng Tháp) tiếp tục xảy ra hiện tượng cá chết nhiều. Lãnh đạo ngành nông nghiệp các tỉnh đang tập trung tổ chức kiểm tra, sớm có biện pháp phối hợp xử lý tình trạng cá chết lan rộng như hiện nay.