Cảnh sát Indonesia tiếp cận hiện trường một vụ đánh bom ở Jakarta - Ảnh: Reuters

Trong nhiều năm qua, chính quyền Indonesia đã rất nỗ lực rũ bỏ cái tiếng là trung tâm Hồi giáo cực đoan ở Đông Nam Á. Quốc gia Hồi giáo đông dân nhất thế giới bị gắn cái mác đáng buồn này sau các vụ đáng bom đẫm máu ở Bali năm 2002 khiến hơn 200 người thiệt mạng. Nhưng các vụ xả súng và đánh bom tại thủ đô Jakarta ngày 14-1 cho thấy chủ nghĩa cực đoan vẫn sống khỏe ở Indonesia.

Theo báo Jakarta Post, cảnh sát Indonesia cho biết những kẻ xả súng và đánh bom hôm nay là cực đoan nội địa có quan hệ với IS. Bọn chúng đến từ một nhóm khủng bố ở Solo, thành phố trên đảo Java, và có quan hệ với IS tại Syria. Trước đây, các vụ tấn công khủng bố ở Indonesia chủ yếu do nhóm  Jemaah Islamiyah có dính líu với Al-Qaeda thực hiện.

Rất nhiều thành viên Jemaah Islamiyah học tại các trường Hồi giáo trên đảo Java và được đào tạo tại Afghanistan. Những năm qua, an ninh Indonesia mở hàng loạt chiến dịch trấn áp Jemaah Islamiyah và đã tiêu diệt hàng loạt tay súng của nhóm này, trong đó có thủ lĩnh người Malaysia trong cuộc tấn công hồi năm 2009. Chính quyền cũng bắt giữ giáo sĩ Abu Bakar Bashir, thủ lĩnh tinh thần của Jemaah Islamiyah.

Nhưng dù bị suy yếu đáng kể, Jemaah Islamiyah vẫn tiếp tục tồn tại. Theo báo Wall Street Journal, Viện Phân tích chính sách xung đột (IPAC) cho biết rất nhiều tay súng cực đoan ở Indonesia hiện nay xuất thân từ mạng lưới trường Hồi giáo đã cung cấp nhân lực cho Jemaah Islamiyah. Và thay vì đến Afghanistan để tham gia các trường đào tạo của Al-Qaeda, chúng đến Syria và Iraq để gia nhập IS.

“Các nhóm ủng hộ IS ở Indonesia trỗi dậy từ những mạng lưới cực đoan cũ, bị tấn công nhưng không bị tiêu diệt. Chúng thay đổi và tái xuất nhưng không phải là các tổ chức mới mẻ” - IPAC nhận định. Và bóng ma khủng bố tái xuất sẽ cản trở những nỗ lực của chính quyền Tổng thống Indonesia Joko Widodo trong việc tăng cường thu hút đầu tư, đặc biệt trong thời điểm nền kinh tế nước này đang gặp nhiều khó khăn.

Hiện Indonesia đang cải cách luật đầu tư nước ngoài để lôi kéo các công ty đa quốc gia. GDP Indonesia hiện giảm xuống dưới 5% do ảnh hưởng của tình trạng nền kinh tế Trung Quốc tăng trưởng chậm lại. Hôm nay, lần đầu tiên trong 11 tháng qua Ngân hàng Trung ương Indonesia hạ lãi suất để kích thích nền kinh tế. Đồng rupiah của Indonesia đã sụt giá tới 9% trong 12 tháng qua. Nguy cơ khủng bố sẽ càng gây áp lực nặng nề lên nền kinh tế Indonesia.

Các vụ tấn công hôm nay cũng là cú đòn mạnh giáng vào uy tín của lực lượng cảnh sát chống khủng bố Indonesia do Mỹ đào tạo. Trên thực tế nhà chức trách đã ra cảnh báo về nguy cơ khủng bố từ tháng trước nhưng vẫn không thể ngăn chặn được cuộc đổ máu. Hồi tháng 12-2015, chính quyền Úc cũng cảnh báo IS muốn tăng cường sự hiện diện ở Indonesia với ý đồ mở rộng vương quốc “nhà nước Hồi giáo” ở Đông Nam Á.

Chính quyền Indonesia ước tính đến nay có 800 công dân nước này đến Trung Đông để gia nhập IS và 240 đã về nước.