Ra ngõ gặp “bom hơi”

Phóng to

Một người bơm vá xe ven đường chợp mắt bên một bình hơi cũ - Ảnh: Ngọc Khải

Xem video do Truyền hình Tuổi Trẻ thực hiện

Sáng 24-4, tại giao lộ Trần Quang Khải - Trần Khắc Chân (P.Tân Định, Q.1) có hai điểm sửa xe ven đường đang sử dụng bình hơi loại 10kg. Một người đàn ông tên Bình, hành nghề “bơm hơi vá xe”, chỉ vào bình hơi cho biết dù nước sơn ngoài vỏ còn khá mới nhưng ông đã sử dụng hơn năm năm và chưa phải sửa chữa lần nào, ngoại trừ lần duy nhất ông “độ” lại từ dạng sạc hơi bằng điện chuyển qua sạc hơi bằng máy nổ.

Đùa giỡn với tử thần

Theo quan sát, trên bình hơi của ông Bình có gắn một đồng hồ chỉ áp suất hơi trong bình lớn nhất là 10kg. Tuy nhiên, kim đồng hồ này luôn vượt quá chỉ số cho phép. Ông Bình cho biết với loại bình này, nếu được sạc bằng máy nổ thì áp suất có thể lên 15-20kg nên bơm rất nhanh và có thể bơm cho ôtô lớn. Khi chúng tôi hỏi về thời hạn sử dụng bình hơi, ông bảo lúc nào bị lủng sẽ thay bình mới, không quan tâm thời hạn.

Phải kiểm định chất lượng Theo ông Nguyễn Quốc Việt - phó chánh thanh tra Sở LĐ-TB&XH TP.HCM, thông tư 32 của Bộ LĐ-TB&XH có quy định rõ trách nhiệm của các cá nhân và đơn vị sử dụng các thiết bị như bình bơm hơi xe, bình khí nén, khí đá... theo đúng luật phải thực hiện việc kiểm định kỹ thuật an toàn. Tuy nhiên, hiện nay chỉ có các công ty, doanh nghiệp mới thực hiện việc kiểm định chất lượng. Từ trước đến nay chưa có cá nhân nào làm công việc bơm vá xe nhỏ lẻ đến thực hiện việc kiểm định. Theo quy định, nếu cá nhân sử dụng các thiết bị này không thực hiện kiểm định sẽ bị xử phạt 15-20 triệu đồng. “Nhưng những người sử dụng bình bơm hơi phần lớn là người nghèo. Họ bám vỉa hè để mưu sinh, kiếm sống qua ngày. Nếu chúng tôi xử lý thì họ lấy đâu ra tiền đóng phạt” - ông Việt phân trần.

Tại một tiệm sửa xe máy trên đường Nguyễn Văn Đậu (Q.Bình Thạnh), ông Khỏe - chủ tiệm - cũng đang sử dụng một bình hơi loại 10kg. Theo ông Khỏe, bình hơi này đã sử dụng gần mười năm. “Thỉnh thoảng sơn xe cho khách xong, tui dùng sơn thừa xịt lên vỏ bình để nhìn cho đẹp mắt” - ông khoe. Chúng tôi hỏi: “Xịt sơn vậy lỡ che mất tem kiểm định của cơ quan chức năng thì sao?”. “Làm gì có ai dán tem kiểm định mà sợ mất. Bỏ ra 3 triệu đồng mua về xài hồi đó đến giờ chưa có ai kiểm tra gì hết” - ông Khỏe nói.

Vàng thau lẫn lộn

Dọc tuyến quốc lộ 1A (đoạn thuộc P.Bình Hưng Hòa B - P.Bình Hưng Hòa, Q.Bình Tân) có hàng chục cửa hàng bán máy nén khí đủ loại, đủ cỡ, đủ nhãn mác. Ông Thông, chủ cửa hàng Kim Hoàng Phúc (P.Bình Hưng Hòa B), cho biết hàng chỗ ông chỉ có giấy bán hàng cho khách và bảo hành khi máy bơm trục trặc. Ông Thông khẳng định hầu hết máy bơm chỗ ông đều là hàng cũ của Nhật. Với những máy này, ông chỉ cần “dọn” sơ lại trước khi đem ra bán. Còn sử dụng như thế nào, độ an toàn ra sao thì... “hên xui”.

Cửa hàng của ông Hải gần đó cũng bày hàng chục máy bơm hơi lớn nhỏ, cũ mới các loại. Ông Hải giới thiệu một máy của Đài Loan còn mới tinh, báo giá 2,2 triệu đồng kèm giấy CO/CQ (CO: giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa, CQ: giấy chứng nhận chất lượng hàng hóa phù hợp với tiêu chuẩn của nước sản xuất hoặc các tiêu chuẩn quốc tế) do nhà sản xuất cấp kèm theo máy. Ông chắc giọng: “Hàng Đài Loan còn bảo hành ba tháng, hàng Trung Quốc có giá rẻ hơn nữa nhưng không có bảo hành”.

Theo tìm hiểu, hiện một số nhãn hiệu máy bơm hơi của Đài Loan đang được làm “nhái” và lắp ráp tại VN. Chiều 24-4 tại khu vực ngã tư Bảy Hiền (Q.Tân Bình), ông Hoàn cho biết cửa hàng của ông có rất nhiều loại máy bơm hơi mới. Đa số máy này gắn nhãn hiệu Puma. Ông nói các mặt hàng này do “các công ty riêng” ở VN lắp ráp, hiện đang được nhiều người chuộng bởi giá cả phải chăng. Ông báo giá một máy gắn nhãn Puma màu xanh 1HP (1 ngựa) 2,7 triệu đồng, bảo hành một năm. Tất cả bộ phận của máy bơm đều do VN sản xuất, chỉ có môtơ là của Đài Loan, áp suất tới 7-8kg hơi.

Ông Huỳnh Vĩnh Bắc - trưởng phòng kinh doanh, đại diện nhà phân phối chính thức máy nén khí Puma tại VN - cho biết máy bơm hơi Puma loại 1HP được bán với giá 2-3 triệu đồng trên thị trường đều là hàng giả. Thực tế hiện nay giá của máy này là 8,9 triệu đồng (chưa VAT), có kèm giấy tờ chứng minh xuất xứ, chất lượng.