TS Nguyễn Hoài Nam - Ảnh: H.T.V.

Nhiều thầy thuốc và nhân viên y tế rất vui mừng vì ngoài việc được đóng góp sức lực và trí tuệ để được phục vụ bệnh nhân, họ còn được góp sức về tài chính để cho bệnh viện khang trang hơn, có nhiều máy móc và phương tiện hiện đại hơn. Ngoài cán bộ công nhân viên bệnh viện, một số nhà doanh nghiệp cũng được mời đến để tham gia xã hội hóa.

Rất đơn giản, nhiều người cứ nghĩ rằng xã hội hóa là góp tiền của để mua máy móc trang thiết bị cho bệnh nhân sử dụng và thu tiền để có lãi và chia nhau. Các nhà doanh nghiệp lại nghĩ với kênh đầu tư này mình vừa được tiếng làm việc thiện, vừa có lợi nhuận nhanh lại không có nguy cơ thua lỗ như kinh doanh các ngành nghề khác. Và với suy nghĩ đơn giản như vậy, các chương trình mua trang thiết bị bằng vốn xã hội hóa thường không được tính toán kỹ, không có dự án và ban quản lý dự án như các chương trình sử dụng vốn ngân sách.

Bên cạnh đó, những người góp vốn xã hội hóa y tế ở các bệnh viện công còn có sự lo ngại là thời gian kéo dài của các hình thức đầu tư này là bao lâu. Vì trước đó khá nhiều hình thức hoạt động kinh tế trong ngành y tế tại các bệnh viện công như: cổ phần hóa, bán công, liên doanh... cũng đã chấm dứt hoạt động vì không phù hợp với đặc điểm phát triển và đặc thù của nền y tế. Tâm lý lo ngại này gây ra nhiều áp lực cho những người tham gia góp vốn, họ sẽ truyền sức ép đó lên các bác sĩ, lên các nhà quản lý của đơn vị y tế công. Và kết quả là xảy ra tình trạng bất hợp lý như dư luận lâu nay đã nêu ra: lạm dụng kỹ thuật, bắt làm nhiều xét nghiệm không cần thiết, không công nhận kết quả xét nghiệm của nhau, lôi kéo bệnh nhân sang điều trị dịch vụ...

Những hiện tượng như thế lâu nay chỉ có ở một số đơn vị y tế tư nhân thì nay đã lan tràn sang các cơ sở y tế của Nhà nước, có nơi rầm rộ, có nơi khéo léo kín đáo hơn, gây mất lòng tin vào nền y tế. Hiện tượng này xảy ra ở bệnh viện công sẽ làm khổ bệnh nhân hơn hẳn ở các đơn vị y tế tư nhân, vì bệnh nhân không còn sự lựa chọn nào khác là phải chấp nhận làm hết tất cả những xét nghiệm và những dịch vụ bệnh viện đề nghị, trong khi ở bệnh viện tư họ có quyền từ chối nếu thấy không hợp lý hoặc chọn nơi khám và điều trị khác.

Theo chúng tôi, riêng trong lĩnh vực hoạt động của bệnh viện nên tách biệt công ra công và tư ra tư, dù khó khăn mấy chúng ta cũng nên làm vì có như vậy người bệnh mới được phục vụ đúng nghĩa. Những nhân viên y tế sẽ không còn bị tác động bởi những áp lực khác, sẽ cảm thấy thật sự thoải mái đi theo con đường mà họ đã lựa chọn.