Ba tôi không như một ông bụt hiền để chị em tôi thỏa mãn những điều ước, dẫu rằng những điều ước ấy cũng chỉ nhỏ nhoi bình thường, không lấy gì làm xa xỉ. Ba chỉ là một công chức bình thường, đồng lương ít ỏi, cộng với lương của mẹ cũng tằn tiện vừa đủ để nuôi chị em tôi ăn học.

Phóng to

Minh họa: Khang Lê

Ông bà nội vốn là nông dân nghèo, nên tuổi ấu thơ của ba tôi phải nếm trải nhiều vất vả. Từ khi mới lớn, ông đã phải lao vào vật lộn, bươn chải để mưu sinh. Cũng chính vì vậy mà khi thoát ly, ông mới chỉ tốt nghiệp lớp 2 trường làng.

Khi là thương binh, ba được giải ngũ về làm công nhân bến phà ở một tỉnh đồng bằng Bắc bộ. Sau đó ba được chuyển về ủy ban hành chính làm xã đội trưởng. Chức vụ này phù hợp với “nghề lính” của ba hơn. Trường đời ba đã trải nhiều, nhưng làm cán bộ thì ba lại phải vừa học vừa làm. Lớp bổ túc văn hóa ban đêm đã giúp ba có kiến thức để hoàn thành chức trách của một công chức cấp xã. Cứ tuần tự như tiến, ba được giao làm thường trực ủy ban, phó bí thư, rồi bí thư xã, sau đó chuyển lên làm cán bộ của ban thi đua tỉnh cho đến ngày về hưu. Việc nào ba cũng làm tốt. Đó là do sau này, lục tìm trong đống giấy tờ đồ sộ của ba, chị em tôi tìm thấy cơ man nào là huân chương, huy chương, bằng khen, giấy khen nên mới biết chứ chưa hề nghe ba nói gì về thành tích của mình.

Từ khi ba về hưu sống ở nhà, chúng tôi được gần ba nhiều hơn. Mẹ tôi trước đây là cán bộ phụ nữ nhưng cũng đã về mất sức trước ba 6 năm. Nghe các cô chú ở xã vẫn ví ba mẹ với Lương Sơn Bá, Chúc Anh Đài nên tôi biết ba mẹ yêu thương nhau lắm. Lương của công chức hưu trí thời bao cấp chẳng có là bao nên ba mẹ phải làm thêm. Mẹ làm ruộng, còn ba sửa chữa điện tử. Vừa học vừa làm lại ở thôn quê, cuộc sống tinh thần thời bấy giờ đã mấy ai quan tâm, nên thu nhập cũng chỉ đủ ăn và mua sắm thêm vài món dụng cụ để ba hành nghề. Ba có một sở thích đặc biệt là ham đọc sách. Sách ba thích đọc là văn học Trung Quốc, Pháp và Nga. Tuổi ba cũng đã cao, vả lại, làm việc cặm cụi cả ngày nên tối đến ba có vẻ mỏi mệt lắm. Vì vậy, sau khi học bài tôi thường đấm lưng rồi đọc sách cho ba nghe. Thấy ba đã ngáy đều đều, tôi ngưng đọc. Mười lần như một, ba đều giật mình thức giấc ngay và nói với tôi là ba chưa ngủ, đọc để ba nghe thêm một đoạn nữa…

Tôi không chăm học, nhưng sáng dạ nên thường đứng đầu lớp trong những năm học phổ thông. Có lẽ cũng chính vì vậy nên tôi thường ít khi học bài ở nhà. Ba thường tỏ thái độ không hài lòng về sự lười nhác của tôi. Chưa bao giờ tôi nghe ông nói những lời ngọt ngào. Ông thường hay la lớn và nạt nộ nên khoảng cách giữa hai cha con không mấy gần gũi, ngoại trừ trước khi ba ngủ, lúc tôi đọc sách cho ba nghe. Sau này, lớn lên tôi mới rõ là ba thương yêu tôi lắm nhưng tính ba ít khi biểu lộ. Thú vui đọc sách mà ba gián tiếp truyền qua tôi đã giúp tôi học văn ở lớp ngày càng tiến bộ, rồi yêu văn chương lúc nào tôi cũng không hay.

Là con thứ ba, nhưng tôi lại là đứa đầu tiên vào đại học. Chị lớn học hết cấp II thì tình nguyện vào thanh niên xung phong, sau đó thì lấy chồng. Chị kế học hành không mấy suôn sẻ do ham công việc nhà nông, trông em và phụ giúp mẹ. Ba chỉ khuyên mà không hề ép ai, ba nói: “Ba không có tài sản, tiền bạc, của cải gì để lại, nhưng sẽ ráng làm để các con được ăn học bằng người. Học được đến đâu là do các con”. Khi tôi vào đại học, ông không nói ra, nhưng tôi biết tôi là niềm tự hào của ba. Mỗi lần tôi về nghỉ hè, ba đã dành nhiều thời gian để nói chuyện với tôi. Trong mắt ba, tôi thấy mình đang trở thành người lớn. Thế mà… ba đột ngột ra đi, khi tôi còn là cậu sinh viên năm thứ tư.

Ba ơi! Còn biết bao điều con muốn mà chưa làm được, còn biết bao nhiêu điều con muốn nói...! Nhưng có lẽ ba biết chắc rằng “Con rất yêu ba”.

Phóng to Áo Trắng số 11 ra ngày 15/06/2013 hiện đã có mặt tại các sạp báo. Mời bạn đọc đón mua để thưởng thức được toàn bộ nội dung của ấn phẩm này.