Nhộng sâu muồng rang vàng - Ảnh: H.M.Sơn

Người Ê Đê ở Đăk Lăk có một món ăn rất đặc biệt: sâu muồng. Sâu muồng là loại sâu có ở cây muồng, loại cây được bà con nơi đây trồng xen trong vườn cà phê, trồng ở bìa rẫy, bờ lô để vừa lấy bóng mát vừa  làm trụ cho tiêu leo.

Tháng ba, trong cái nắng chang chang của mùa khô Tây nguyên, từng đàn bướm vàng từ đâu bay đến đậu rợp trên những hàng muồng um tùm. Chúng đẻ trứng ở đấy và chỉ ít ngày sau, trứng nở thành những con sâu bám đầy trên những cành muồng tươi tốt.

Mùa sâu muồng, chỉ cần dạo một lát qua những gốc muồng là có cả tô sâu đầy tú hụ.

Sâu muồng nhỏ, lưng có mầu nâu vàng, hai bên mình có sọc màu nâu thẫm, da trơn. Sâu ăn lá muồng nên con nào con nấy mập căng. Với người Ê Đê, những người vốn rất gần gũi và am hiểu về thiên nhiên, từ lâu sâu muồng là một món ăn vừa ngon vừa bổ dưỡng.

Sâu muồng - Ảnh: H.M.Sơn

Cách làm món sâu muồng rất đơn giản. Sâu bắt về, để chừng nửa buổi cho sâu tiêu hết phân trong ruột rồi rửa qua cho sạch. Đợi cho chảo nóng già, phi hành mỡ cho thơm rồi cho sâu vào xào, đảo nhẹ tay để tránh sâu bị giập nát. Nêm một chút muối và bột ngọt cho vừa ăn. 

Nếu muốn, có thể rắc thêm một ít lá chanh thái nhỏ và một vài lát ớt tươi. Nhưng với những người sành ăn thì không cần thêm gia vị gì cả, cứ xào không như vậy mới giữ được hương vị riêng của món này. Khi xào để nhỏ lửa, thấy mình sâu săn lại là được.

Sâu muồng xào, ăn mềm và hơi dai, có vị bùi và ngọt rất đặc trưng. Người chưa quen ăn lúc đầu có phần e dè khi đụng đũa, nhưng nếm xong đũa thứ nhất lại muốn gắp thêm đũa thứ hai, rồi đũa nữa… Bởi khó có thể cưỡng lại vị ngọt ngon của món ăn này.

Sâu muồng xào - Ảnh: H.M.Sơn

Ngoài món sâu muồng còn có món nhộng sâu muồng. Nhộng sâu muồng là do những con sâu già lột xác hóa thành, nằm im trong tán lá xanh. Nhộng có hình thoi, nhỏ hơn đầu đũa một chút, màu xanh như cốm non, nhìn loáng qua trông như những hạt ngọc của chuỗi vòng ngọc thạch. 

Nhộng sâu muồng có thể luộc chấm muối tiêu nhưng ngon nhất vẫn là nhộng rang mỡ. Nhộng sâu muồng rang chín có màu vàng ươm, thơm như châu chấu rang, vỏ ngoài giòn giòn, ăn ngậy, béo và bùi. Có người bảo nhộng sâu muồng ăn giống như nhộng tằm nhưng thơm hơn và không ngấy.

Bà con người Ê Đê, bằng kinh nghiệm sống của mình cho biết món sâu muồng, nhộng muồng không chỉ ngon miệng mà còn có khả năng phòng chống bệnh sốt rét. Còn với cánh mày râu thì đây vừa là món nhậu khoái khẩu vừa như vị thuốc bổ thận tráng dương.

Bởi vậy, sâu muồng, nhộng sâu muồng vốn chỉ là món ăn dân dã của người Ê Đê bây giờ trở thành đặc sản của đất Tây Nguyên, được nhiều người ưa chuộng.

Nhộng sâu muồng - Ảnh: H.M.Sơn

Mùa sâu muồng chỉ kéo dài trong khoảng tháng ba, tháng tư.

Khi những cơn mưa đầu mùa đổ xuống, những con nhộng muồng thoát xác thành bướm bay đi. Nhưng hương vị của món sâu muồng, nhộng muồng thì ai đã nếm qua một lần sẽ khó mà quên được...