Đĩa dưa bắp chuối xiêm màu trắng ngà, chua, ngọt, thơm, dai, giòn, thật hấp dẫn - Ảnh: Thanh Tâm

Cứ khoảng rằm tháng Chạp hằng năm, anh em chúng tôi lại tới tấp điện thoại về nhà nhờ ngoại làm các loại dưa chua ăn tết.

Năm nay, sức khỏe ngoại không còn như xưa nên ai cũng dặn nhau mua hàng chợ thay thế, nhưng chưa chi ngoại đã gọi điện bảo ăn vậy làm sao ngon và sạch. Rồi ngoại cứ dặn dò nhất định cuối tuần phải về lấy "món lạ nhưng dễ làm, ít tốn công sức" lên thành phố mà ăn.

Với những người con quê, cái bắp chuối xiêm chẳng xa lạ gì. Hồi đó, những khi túng ngặt, khó kiếm thức ăn, ngoại thường sai tôi ra vườn “thọt” cái bắp chuối xiêm mang vào luộc là có ngay món gỏi bắp chuối xé phay trộn rau răm chấm nước mắm chanh tỏi ớt thay nước cá kho, thịt kho.

Những ngày rằm lớn, ngoại “sáng tạo” bằng cách lấy những trái chuối “sơ sinh” trong bắp chuối nhúng bột chiên làm món “cá cơm lăn bột chiên giòn” chấm nước tương giầm trái ớt hiểm khiến nồi cơm lúc nào cũng bị lũ nhỏ “vét sạch”.

Riêng mùa nước nổi, sẵn cá đồng bắt được, ngoại nấu nồi mắm kho cá lóc chấm cùng rau sống, trong đó không thể nào thiếu cái bắp chuối chẻ đôi rồi dùng chày đâm tiêu đập giập. Khi ăn chỉ cần “lột” miếng nhỏ bắp chuối chấm vào nước mắm kho thì không gì ngon bằng.

Còn sang thì khỏi nói, có món cháo gà, gỏi gà xé phay trộn ghém bắp chuối trong những ngày giỗ chạp... 

Bắp chuối xiêm vừa mới hái nơi vườn ngoại - Ảnh: Thanh Tâm

Cuối tuần về quê, mới nhìn nơi kệ tủ, đã thấy những hủ dưa bắp chuối màu trắng ngà sắp thứ tự, trong đó có miếng giấy ghi sẵn tên của từng đứa cháu cho khỏi nhầm lẫn. Ngoại bảo, món này dễ làm, để ngoại làm cho con cháu sau này biết mà ăn, chứ một mai ngoại “đi rồi”, không còn ai mà chỉ vẽ.

Để chế biến dùng bắp chuối xiêm hoặc bắp chuối sáp, chuối hột càng ngon, còn thật tươi. Lấy dao bén chẻ đôi, bỏ cùi, lột từng bẹ, lấy phần trắng cắt đôi rồi cắt dọc thành miếng nhỏ cỡ lóng tay cho vào nước cơm mẻ ngay để bắp chuối không bị sẫm màu.

Kế đến cho giấm nguyên chất vào nồi nấu sôi, gia vị đường, muối sau đó cho bắp chuối đã sơ chế vào trụng sơ qua rồi bỏ vào thau giấm đã pha đường, muối. Mỗi lần chỉ trụng một ít bắp chuối và nhất thiết phải chờ giấm sôi lại mới cho vào trụng tiếp.

Cuối cùng, cho bắp chuối vào keo nước giấm đường, muối ban đầu. Chờ khoảng 1 ngày sau là dùng được. Nếu muốn để ăn lâu hơn thì cho vào ngăn lạnh. 

Món dưa chua bắp chuối tuy dân dã, bình dị nhưng nếu khéo tay biết phối hợp những nguyên liệu khác cũng sẽ trở thành những món ngon nhớ đời như gỏi tôm thịt, gỏi khô cá sặt rằn... trộn dưa bắp chuối.

Nồi cháo gà thơm lùng ăn kèm với dĩa gỏi dưa bắp chuối trộn thịt gà lá chúc thơm ngon hấp dẫn - Ảnh: Thanh Tâm

Buổi cơm trưa hôm đó, ngoại thếch đãi mấy đứa cháu ở xa món cháo gà và món gỏi gà trộn dưa bắp chuối cùng lá chúc thơm ngon, hấp dẫn. Vị dai, giòn, chua, ngọt và mùi thơm đặc trưng của dưa bắp chuối hòa lẫn với lá chúc khiến ai cũng lạ miệng ăn quên thôi.

Ngoại ngồi nơi góc bàn nhìn các cháu ăn một cách say sưa, trên môi nở nụ cười mãn nguyện...