Bưởi Phúc Trạch - đặc sản ở xã Phúc Trạch - Ảnh: Huyền Trần

Những ngày này, đi dọc tuyến quốc lộ 15 huyền thoại sẽ dễ dàng bắt gặp cảnh người dân, thương lái tấp nập ngược xuôi hướng về trung tâm thị trấn Hương Khê - nơi những vườn bưởi đang chín mọng.

Từ đây những quả bưởi ngọt ngào do thiên nhiên ban tặng sẽ chuyển đi khắp mọi miền, làm rạng danh đặc sản bưởi Phúc Trạch.

Có lẽ sự bồi đắp của dòng sông Ngàn Sâu và mảnh đất vùng núi Hương Khê đã tạo nên hương vị riêng biệt cho bưởi Phúc Trạch. Bởi điều lạ là loài quả ngon nức tiếng này dù đã được nhân giống ở nhiều nơi song chất lượng không thể ngon trên vùng đất này.

Với người dân nơi đây, bưởi vì thế không chỉ là sản vật, mà sâu xa hơn còn là kết tinh nét đẹp văn hóa của đất trời.

Bưởi Phúc Trạch có da trơn, cuống nhỏ - Ảnh: Huyền Trần

Hiện bưởi Phúc Trạch được trồng tập trung chủ yếu ở 4 xã Phúc Trạch, Hương Trạch, Hương Đô, Lộc Yên (huyện Hương Khê). Có 10 xã phụ cận trồng loại bưởi này, tuy nhiên với nhiều người ngon nhất vẫn là bưởi ở Phúc Trạch.

Ông Trần Quốc Khánh, chủ tịch xã Phúc Trạch, cho biết toàn xã có 1.600 hộ dân thì hơn 70% hộ trồng bưởi với diện tích hàng trăm hecta. Tổng diện tích trồng bưởi Phúc Trạch tại Hương Khê hiện khoảng 1.500ha. Mỗi gia đình thường trồng từ 5 đến vài chục gốc.

Đặc trưng khác biệt của giống bưởi Phúc Trạch so với các giống bưởi khác là quả có hình khối cầu dẹt, bề ngang và chiều cao gần như bằng nhau. Da bưởi không trơn cũng không ráp, khi chín ngả màu vàng hương.

Cuống quả không lồi, đế quả hơi lõm. Tép bưởi không dính vào mu, có màu hồng trắng hoặc hồng nhạt, tép nào cũng căng tròn mọng nước.

Mùa thu hoạch bưởi Phúc Trạch bắt đầu từ giữa tháng 7 tới hết tháng 8 âm lịch. Nhiều ngày qua, dân trồng bưởi ở các xã thuộc huyện Hương Khê đều nhộn nhịp, phấn khởi khi bưởi được giá, thu lợi cao hơn các năm trước.

Tính trung bình mỗi hộ ở xã Phúc Trạch có hơn 20 gốc bưởi cho trái ước tính khoảng 1.300 - 1.400 quả, trong đó gốc có quả nhiều nhất từ 200 - 250 quả. 

Để tránh ánh nắng chiếu vào làm rám vỏ bưởi, ít nước, nhiều gia đình dùng bao bì bọc lại - Ảnh: Huyền Trần

Bưởi Phúc Trạch “quyến rũ” nhiều người cũng bởi hương vị đặc trưng. Kinh nghiệm cho thấy cây bưởi càng già sẽ cho quả càng ngon và ngọt đậm. Những múi bưởi có độ giòn, vị ngọt, thanh khiết và đậm đà.

Khi ăn có cảm giác ngọt lịm lan tỏa, hương vị phảng phất thơm nhẹ tự nhiên. Hương vị ấy ai đã từng thưởng thức một lần sẽ nhớ mãi…

Bưởi Phúc Trạch tự hào là một trong 7 loại cây ăn quả quý hiếm của cả nước và giờ đã là thương hiệu nổi tiếng, để rồi bất cứ ai khi nghĩ về nó cũng muốn có được một múi bưởi để tận hưởng hương vị ngọt ngào, thơm dịu, ngọt thanh, mọng nước.

Ghé Hương Khê những ngày này, bạn nhớ mua đặc sản bưởi Phúc Trạch để làm quà biếu cho người thân, bạn bè.