Ấm nồng tô canh ốc tía tô - Ảnh: Thanh Ly

Trên cánh đồng lộng gió, những tấm lưng trần ướt nhem nước mưa, chân lấm tấm bùn, đất mải miết theo từng luống cày, bờ ruộng, con kênh lần tìm vớt từng con ốc đồng. 

Không chỉ lần đầu, nhưng sao chỉ cần thoáng nghe một lời nói thân thương, nhìn một hình ảnh quen thuộc mang hơi hướng đồng quê tôi lại giật mình, bối rối.

Xưa, mùa vớt ốc đồng thường từ độ tháng 11, 12, khi mưa bắt đầu nặng hạt.

Trong ký ức tôi, ốc đồng gồm cả ốc bươu, ốc lác, ốc quắn, ốc đá..., những con ốc biết vùi sâu trong lòng đất ruộng, hay trú dọc bờ kênh, mương, ven sông suốt mấy tháng mùa khô, chờ mưa xuống chui lên kiếm ăn...

Theo kinh nghiệm, ốc bươu, ốc lác tìm thức ăn bằng cách bám theo rong đuôi chồn, những bụi bông súng, còn ốc quắn đi theo bụi dừa nước hay những đống chà cây dưới mươn vườn, ốc đá bám vào mỏm đá ven sông.

Nắm được thuộc tính ấy, tụi con nít trong xóm chịu khó lội hơn một tiếng đồng hồ đã có được một rổ ốc đầy, cải thiện thêm bữa cơm gia đình.

Bắt ốc đồng, tuy kham khổ nhưng là thú vui của nhiều người - Ảnh: Thanh Ly

Với ốc đồng có quá nhiều cách để làm ra món ngon như xào, nướng, um… Nhưng để lạ miệng, thi thoảng mang nấu canh, ít tốn kém cả tiền lẫn thời gian lại ngon và khá bổ dưỡng.

Ốc đồng thường nấu canh với mít non, đu đủ xanh. Và cũng “duyên nợ” như lá lốt thịt bò, khổ qua độn thịt heo nạc, canh ốc đồng nấu lá tía tô sẽ có vị ngọt rất hấp dẫn.

Để có một nồi canh ốc tía tô ngon như ý, chọn những lá tía tô non tơ ở gần đầu đọt. Ốc bắt về, sau khi làm sạch thêm chén nước mắm, nghệ, sả, ớt tươi xắt nhỏ cùng với nhiều gia vị khác trộn đều ướp chừng mươi lăm phút.

Tiếp tục đun nóng dầu, phi tỏi thơm, cho ốc vào thêm một vào xào, dùng đũa đảo mạnh tay và đun lửa lớn. Không quên đổ thêm một ít nước, để thấm vào ruột ốc. Có như thế khi ăn canh ốc mới cảm nhận được tất cả những đậm đà thú vị. 

Ốc chín, đổ ốc vào nồi nước đang sôi, nêm nếm lại gia vị rồi thêm lá tía tô vào trước khi nhắc xuống.

Canh ốc đồng với lá tía tô sẽ có mùi  thơm, vị ngọt rất hấp dẫn. Không phải cái ngọt của gia vị mà ngọt từ thịt ốc, từ lá tía tô thấm đậm trong nước canh - cái vị ngọt chân quê dù có nhớ mãi nhưng cũng không dễ gì được thêm một lần thưởng thức ngay trên đất quê nhà.

Và cũng như chiều nay, dẫu cho chợ phố vẫn còn thấp thoáng bóng áo nâu sờn vai của các mẹ, các chị đi bán ốc, bán rau nhưng làm sao có thể quay lại được mùa mò cua, bắt ốc thuở nào!

Lá tía tô và ốc đồng làm sạch - nguyên liệu chủ yếu để nấu món canh ốc - Ảnh: Thanh Ly

Xào ốc cho thấm trước khi nấu canh - Ảnh: Thanh Ly

Nước canh ốc sôi vài dạo cho lá tía tô vào - Ảnh: Thanh Ly