Phóng to

Thầy trò Trường Lê Quý Đôn và Sở GD-ĐT TP Đà Nẵng vui mừng đón Bùi Đức Thắng trở về tại sân bay Đà Nẵng sáng 30-4

Bùi Đức Thắng - đứa con trong căn nhà ấy - đã trở về với chiếc huy chương bạc kỳ thi Olympic vật lý châu Á 2007 vừa diễn ra tại Trung Quốc.

Bố mẹ Thắng - ông Bùi Trọng Đá và bà Nguyễn Thị Vĩnh, hai cựu binh của trung đoàn - như trẻ ra gần chục tuổi bởi một niềm vui lớn lao. Bà Vĩnh xúc động kể: “Đúng 1 giờ kém 25 sáng 29-4, khi nghe điện thoại của thầy Nguyễn Ngọc Thủy, giáo viên Trường Lê Quý Đôn đưa cháu Thắng đi thi, báo về rằng cháu đã đoạt huy chương bạc, cả nhà không ai ngủ được. Vậy là ước mơ của cháu đã toại nguyện”. Bà bồi hồi nhớ lại: “Năm ngoái, mới chỉ học lớp 11 nhưng Thắng là một trong năm HS giỏi vật lý của VN được chọn đi thi HS giỏi vật lý quốc tế tại Singapore. Lần ấy Thắng không đoạt giải. Tại sân bay Đà Nẵng hôm trở về cháu đã khóc hu hu như một đứa trẻ. Các thầy cô dỗ mãi mới nín”.

Chiếc huy chương bạc Olympic vật lý châu Á duy nhất lần này của đoàn VN của Thắng đã mang lại niềm tự hào cho thầy trò và người dân Đà Nẵng. Bởi đằng sau tấm huy chương có màu này là cả sự vươn lên trong nghèo khó để học, để tìm tòi và chiến thắng của một cậu bé giàu nghị lực.

Phóng to

Bùi Đức Thắng và bố trong ngày trở về từ cuộc thi Olympic vật lý châu Á 2007

Trước hơn 150 HS giỏi vật lý đến từ 23 quốc gia, Thắng và các bạn trong đoàn VN đã phải đánh vật với bài thi. Thắng cho biết thí sinh không những phải có kiến thức mà còn cần sức khỏe nữa bởi mỗi phần thi kéo dài năm giờ. Đề thi khó cộng với thời gian làm bài kéo dài nên nhiều bạn thể lực yếu đã không làm hết bài. Nếu không có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và ý chí cao sẽ bị “khớp” với đề bài. Thắng giải thích: “Trong đề bài thi vật lý năm nay, ban tổ chức đã tổng hợp và đưa rất nhiều kiến thức mới (momen lưỡng cực trong chất lỏng; khí lý tưởng trong chất rắn; phân bố fecmi, vật chất có chiết xuất <1...). Mặc dù đề thi có nhiều phần em chưa học qua, nhưng nhờ kiến thức về vật lý được tích lũy trong nhiều năm trời giúp em vận dụng được vào bài giải một cách chặt chẽ, logic, nhờ vậy mà đạt được điểm tương đối”. Thắng vẫn tiếc vì số điểm 36,6 của chiếc huy chương bạc chỉ kém huy chương vàng 2 điểm.

Từ sau thất bại tại kỳ thi quốc tế vật lý 2006 ở Singapore, Thắng đã quyết tâm. Trên kệ sách trước bàn học của mình, Thắng dán một mảnh giấy nhỏ viết một chữ V hoa với năm mũi tên chỉ vào năm chữ (Việt Nam, vật lý, vất vả, vượt qua, victory). Mỗi khi ngồi vào bàn học, Thắng nhìn lên mảnh giấy ấy và hứa với lòng mình phải chiến thắng. Những giọt nước mắt trong kỳ thi quốc tế lần đầu tiên năm ấy đã giúp Thắng miệt mài hơn.

Ngoài chương trình học bồi dưỡng của trường, cứ có thời gian rảnh Thắng lại ra các tiệm net công cộng để tìm các trang web vật lý và download các chương trình mới về tự học. Thương con đêm nào cũng lọ mọ đội mưa đi xa hàng cây số ra các tiệm net, ông Đá dành dụm hai tháng lương hưu ít ỏi của mình ra bưu điện xin lắp ADSL cho con. Thương bố mẹ nghèo khó, Thắng càng chăm chỉ. Ngoài học trên mạng, Thắng dùng khoản học phí ít ỏi trường trợ cấp để mua thêm sách vật lý. Hễ quyển nào đắt quá, Thắng mượn thầy, mượn bạn đem photocopy từng chương về học. Trên kệ sách của Thắng gần như đầy ắp các loại sách về vật lý trong và ngoài nước.

Trong tâm trí của các thầy cô Trường THCS Hòa Khánh, Bùi Đức Thắng là HS luôn đứng đầu lớp trong tất cả các môn học, đặc biệt là toán - lý. Từ khi học lớp 8, Thắng đã giành giải nhì môn lý và giải ba môn toán trong kỳ thi HS giỏi cấp TP. Kết quả giải nhì kỳ thi HS giỏi lý toàn TP năm học lớp 9 (2003-2004) đã đưa Thắng vượt qua nhiều “cửa ải”, bước vào lớp 10 chuyên lý của Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn, TP Đà Nẵng.

Phóng to

Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Trần Văn Minh tặng hoa và quà cho Bùi Đức Thắng

Thầy Nguyễn Tăng Cam - giáo viên dạy bộ môn lý của Thắng suốt hai năm học lớp 10 và lớp 11 - cho biết: Thắng là HS rất có năng khiếu về môn học đòi hỏi phải chịu khó tìm tòi và ứng dụng này. Không chỉ thông minh, Thắng lại siêng năng, chăm chỉ. Hầu như lần xuất quân nào tại các kỳ thi HS giỏi lý của thành phố và quốc gia, Thắng đều có giải: giải nhất môn vật lý ba năm liền của TP Đà Nẵng; huy chương vàng Olympic 30-4 môn vật lý 10 tại TP.HCM năm 2004; huy chương bạc hóa học Hoàng gia Úc; giải ba môn vật lý quốc gia năm lớp 11 và giải nhất vật lý quốc gia năm 2007. “Lĩnh vực vật lý như luôn “chảy” trong cuộc sống của em” - Thắng giải thích lý do yêu thích môn vật lý. Và Thắng nói vui: “Nhiều lúc bố mẹ hỏi chuyện này chuyện nọ, em lại lý giải theo các hiện tượng vật lý làm mọi người không hiểu chuyện gì cả”.

Ông Bùi Trọng Đá và bà Nguyễn Thị Vĩnh không che giấu niềm tự hào khi nói về chuyện học của đứa con trai mà họ đã gửi gắm bao kỳ vọng. Hai người từng là lính và nghỉ mất sức từ cuối những năm 1990. Ra quân, với hai bàn tay trắng và nguồn phụ cấp mất sức ít ỏi, hai vợ chồng ông đã xoay trần trồng rau, nuôi heo gà để lo cho hai đứa con ăn học.

Những năm gia đình khó khăn, thiếu thốn, Thắng (hiện cao gần 1,7m, nặng trên 60kg) lại thường xuyên đau ốm. Hết năm học lớp 6, Thắng mới khỏi bệnh. Cậu học trò nghèo biết tình cảnh gia đình nên vừa chăm học vừa chăm việc nhà. Những người dân ở chợ Hòa Khánh từ lâu đã rất quen với hình ảnh một cậu học trò ngồi bán rau giúp mẹ ở chợ sau giờ học. Nhưng chắc ít ai ngờ cậu bé bán rau ấy vừa mang về cho TP Đà Nẵng và đất nước một tấm huy chương quí giá của lòng hiếu học và trí tuệ VN.

Nhiều trường ĐH đã gửi thư mời Thắng vào học tại Trung tâm đào tạo tài năng (ĐH Bách khoa Hà Nội), lớp kỹ sư chất lượng cao (ĐH Quốc gia Hà Nội). Nhưng Thắng tâm sự: “Mặc dù có cơ hội được tuyển thẳng vào bất cứ trường ĐH nào, song em vẫn muốn được đi du học theo chương trình ưu đãi đào tạo của UBND TP Đà Nẵng. Và em mong muốn khi học xong sẽ trở về phục vụ mảnh đất đã sinh ra mình và giúp mình cơ hội học thành tài”.