Thuốc methadone được sử dụng rộng rãi tại gần 80 quốc gia trên thế giới để điều trị đau mạn tính, điều trị hỗ trợ cắt cơn (để giảm biểu hiện và triệu chứng cai chất dạng thuốc phiện) và điều trị thay thế duy trì cho người nghiện chất dạng thuốc phiện.

Với hơn 40 năm bằng chứng về sự an toàn và hiệu quả, Methadone được đánh giá là phương pháp điều trị “tiêu chuẩn vàng” đối với người nghiện chất dạng thuốc phiện, giảm đáng kể việc sử dụng ma túy và cải thiện sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

Hiện nay, ước tính Việt Nam có đến 185.000 người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý. Tuy nhiên, tính đến ngày 15-10-2014, cả nước mới có 38/63 tỉnh, thành phố triển khai điều trị Methadone cho 21.613 người nghiện chất dạng thuốc phiện, chỉ đạt 27% so với mục tiêu điều trị cho khoảng 80.000 người vào cuối năm 2015.

Trong khi đó, theo báo cáo của Mạng lưới người sử dụng ma túy tại Việt Nam (VNPUD), 90% người sử dụng ma túy và gia đình của họ mong muốn được tiếp cận chương trình điều trị Methadone.

Lý giải thực trạng trên, Cục phòng chống HIV/AIDS - Bộ Y tế cho biết, việc tiếp cận với phương pháp cai nghiện Methadone còn gặp rất nhiều rào cản, khó khăn là do sự quan tâm chưa thỏa đáng của các cấp chính quyền tại địa phương, việc triển khai kế hoạch còn chậm trễ. Đặc biệt, vấn đề tài chính và nguồn nhân lực còn thiếu.

Cụ thể, mỗi trung tâm điều trị Methadone cần ít nhất 8-10 cán bộ y tế. Song hiện nay đội ngũ này chưa đáp ứng được nhu cầu. Bên cạnh đó là mức lương thấp, chế độ chưa thỏa đáng, trong khi thời gian làm việc quá tải dẫn đến chất lượng phục vụ còn hạn chế. Kinh phí để duy trì cho công tác điều trị lại chủ yếu là viện trợ từ Trung ương.

Trước thực trạng trên, nhiều giải pháp đã được đưa ra, trong đó việc xã hội hóa các cơ sở điều trị cho người nghiện được ưu tiên hàng đầu. Theo đó, các cơ sở điều trị Methadone sẽ tiến hành thu phí những người đến điều trị từ 10.000-15.000 đồng/người/ngày (chi cho tiền nước, cốc uống nước, điện, vệ sinh môi trường, trả lương cán bộ hợp đồng...).

Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh công tác truyền thông về chương trình, huy động sự tham gia của các tổ chức dân sự xã hội và mạng lưới đồng đẳng; tăng cường nguồn ngân sách Trung ương để đảm bảo tối thiểu việc mua thuốc điều trị cho các địa phương khó khăn (ưu tiên miền núi) và đào tạo nhân lực.

Đồng thời, người nghiện cần ý thức tự xóa bỏ mặc cảm, hòa nhập cộng đồng, tham gia tích cực vào chương trình điều trị cai nghiện bằng Methadone.