Diễn viên mặc trang phục quan họ, chiếc nón quai thao được cách điệu trở thành đạo cụ của màn trình diễn đu lượn - Ảnh: Daniele Rotondo

Theo ông Vũ Ngoạn Hợp (giám đốc Liên đoàn Xiếc VN), cái hồn dân tộc, sự khác biệt về văn hóa chính là yếu tố quan trọng làm nên thành công của Ðu quan họ tại kỳ liên hoan hội tụ rất nhiều đối thủ mạnh về kỹ thuật và kỹ năng biểu diễn mà “mình mơ cũng không làm được như họ”. Và điều may mắn cũng là nỗi buồn của xiếc Việt, ấy là Ðu quan họ ở xứ người lung linh và hoàn hảo hơn rất nhiều nhờ các hiệu ứng âm thanh và ánh sáng. Những hiệu ứng mà như ông giám đốc Liên đoàn Xiếc thừa nhận là VN hiện chưa có.

Ði ra thế giới để biết rằng về khả năng dàn dựng và biểu diễn, VN không hề là vùng trũng. Mỗi năm, Liên đoàn Xiếc đều đưa quân đi “chinh chiến” khắp các cuộc thi, liên hoan xiếc trên thế giới. Chuyến đi nào cũng mang về giải thưởng, thậm chí giải thưởng cao.

Tuy nhiên, bức tranh xiếc VN ở nước ngoài càng rạng rỡ, lấp lánh bởi những chiếc huy chương bao nhiêu thì ở trong nước, xiếc Việt lại eo sèo bấy nhiêu. Ðã rất lâu rồi, Liên đoàn Xiếc VN trung thành với những buổi biểu diễn xiếc thú, xiếc người đơn giản dành cho trẻ em. Rất ít người lớn đến xem xiếc nếu không bị “giao nhiệm vụ” trông chừng trẻ em. Một lượng lớn khán giả trưởng thành đã bị Liên đoàn Xiếc bỏ quên rất nhiều năm. Những sô diễn xiếc kéo được khán giả đến rạp lại do các đơn vị tư nhân thực hiện và số đó cũng không nhiều.

Ông Tạ Duy Ánh (phó giám đốc Liên đoàn Xiếc VN) cũng thừa nhận tình trạng “bỏ quên” khán giả này: “Xưa nay các chương trình của chúng tôi đều chỉ hướng đến đối tượng thiếu nhi. Dù vậy, sự thành công của những sô như Làng tôi đặt chúng tôi trước một vấn đề là phải “nuôi” khán giả trưởng thành bằng những sô có tính nghệ thuật, kỹ thuật cao, được dàn dựng công phu hơn. Khi Ðu quan họ có tới 38 buổi trình diễn ở Ý, chúng tôi cũng thêm trăn trở về điều này. Tuy nhiên, khó khăn hiện nay là định mức kinh phí khi dàn dựng. Về mặt định lượng thì mỗi tiết mục hiện nay chỉ được 300 triệu đồng, chừng này chỉ đủ tiền may quần áo và bồi dưỡng diễn viên trong một tháng. Muốn làm một sô tử tế thì phải mất tầm 800 triệu đồng. Vì vậy, chỉ có thể thực hiện khi có nguồn xã hội hóa. Còn nếu làm theo kiểu bao cấp như hiện nay thì rất khó, rất bó và không đủ tầm”