Phóng to

Ông Lưu Kiến Lâm

Đường ống ngầm được xây dựng từ khi xây nhà máy (?)

* Tối 13-4, Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường (C36) Bộ Công an bắt quả tang công ty đang vận hành hệ thống bơm nước chưa xử lý có nhiều chất độc hại ra môi trường. Theo ông, trách nhiệm của công ty đối với việc này như thế nào?

- Trong những ngày qua, công ty đã làm việc với C36 và thừa nhận hành vi của mình là sai phạm, không thể trốn tránh trách nhiệm. Công ty biết sai phạm này rất lớn, người ngoài nhìn vào sẽ thấy công ty coi thường pháp luật VN nhưng thực tế là bản thân chúng tôi không cố ý, không muốn làm độc hại môi trường.

Chúng tôi sẽ chịu xử lý theo quy định của pháp luật VN, sẽ sửa sai, khắc phục hậu quả theo chỉ đạo của C36. Bên cạnh đó, đối với xã hội, chúng tôi có trách nhiệm phải xử lý nước thải cho tốt trước khi xả ra môi trường.

Hai lý do phạm tội

Trao đổi với Tuổi Trẻ, giáo sư Trần Tứ Hiếu, viện trưởng Viện Khoa học môi trường và sức khỏe cộng đồng, cho rằng hành vi vi phạm pháp luật bảo vệ môi trường của Công ty Vedan (Đồng Nai) và Tung Kuang (Hải Dương) đều có tính toán, chủ đích và có hệ thống. Theo ông Hiếu, có hai nguyên nhân dẫn đến tình trạng này. Thứ nhất, do mức xử phạt hiện nay không tương xứng với giá trị đầu tư cho hệ thống xử lý nên có hiện tượng nhà đầu tư tính toán để ăn vào giá xử lý môi trường. Thứ hai, chúng ta thu hút đầu tư dễ dàng nhưng trong duyệt dự án và quá trình thi công dự án thì cơ quan quản lý các cấp không có sự giám sát xem các công ty xây dựng cụ thể như thế nào về hạ tầng và các hạng mục dẫn đến những hành vi vi phạm như Vedan và Tung Kuang mà cơ quan quản lý không hề biết.

Ông Hiếu đánh giá ở nước ngoài, vi phạm pháp luật môi trường là tội bị xử phạt nặng và bị dư luận lên án mạnh mẽ, nhưng ở VN chưa làm được những điều đó.

- Nói công ty chỉ đạo thì tôi không biết ai chỉ đạo. Tôi cam kết là từ khi tôi về đây chưa chỉ đạo làm đường ống nào cả. Khi tôi về, hiện trạng có từ trước như thế nào thì cứ thế mà hoạt động.

* Với cương vị phó tổng giám đốc, ông có biết sự tồn tại của hệ thống đường ống ngầm này không?

- Khi tôi vào công ty năm 2004 chỉ phụ trách bán hàng, còn trước đó do người khác phụ trách. Đường ống ngầm đó không có trong bản vẽ thiết kế, khi tôi về phụ trách nhà máy đã tồn tại rồi nên tôi không được biết.

Biết sai vẫn làm

* Vậy ông biết đến đường ống ngầm này từ khi nào?

- Tôi biết sau khi đoàn thanh tra của Bộ Tài nguyên - môi trường kiểm tra tại công ty khoảng năm 2007. Đoàn kiểm tra có đánh giá nước thải của công ty không đảm bảo tiêu chuẩn.

Sau đó, tôi có ngồi lại với bên phụ trách nước thải để hỏi thì họ nói có một đường ống ngầm nhưng từ khi tôi về chưa vận hành. Do đó, thanh tra vào cũng không có ai phát hiện được. Năm 2008 chúng tôi cũng không vận hành nên không ai biết.

Đến tháng 10-2008, do tình hình kinh tế khó khăn công ty bị lỗ nhiều, nhất là giai đoạn suy thoái kinh tế, các ngân hàng rút vốn nên chúng tôi phải thực hiện nhiều biện pháp tiết kiệm, giảm chi phí như giảm bớt công nhân, tiết kiệm các khâu trong nhà máy. Tuy nhiên, do vẫn lỗ nên nhà máy mới vận hành hệ thống đường ống này.

* Có ý kiến cho rằng với việc không vận hành hệ thống xử lý nước thải, mỗi tháng công ty tiết kiệm được 300-500 triệu đồng?

- Không nhiều thế. Thời điểm năm 2008 khó khăn, chúng tôi không giảm được chi phí thì công ty chết luôn, còn giảm được thì chết từ từ thôi. Chúng tôi đã làm việc với C36 và khẳng định chỉ tiết kiệm từ 80-100 triệu đồng/tháng.

* Trong thời gian trước mắt, công ty sẽ thực hiện những biện pháp gì để khắc phục sai phạm này?

- Ngày thứ hai (19-4), chúng tôi sẽ tháo dỡ đường ống, sau đó vận hành hệ thống xử lý nước thải ngay cho C36 kiểm tra để cơ quan này xem xét, sau đó họ mới quyết định cho chúng tôi sản xuất hay không.

Đối với hệ thống xử lý nước thải, chúng tôi sẽ khắc phục, cái nào cần đầu tư máy móc sẽ phải đầu tư. Cơ quan chức năng sẽ hướng dẫn cho công ty để làm đạt tiêu chuẩn của nhà nước.

* Công ty có hệ thống xử lý nước thải hoàn chỉnh nhưng không sử dụng mà xả nước thải bẩn ra nguồn nước. Ông có ý kiến như thế nào về việc này?

- Bây giờ nói gì cũng bằng không vì không có lý do gì để đầu độc môi trường, chúng tôi chỉ có thể nói xin lỗi đối với người dân tại khu vực này.

* Ông có biết chỉ cách đường ống của nhà máy 200m có một nhà máy nước cung cấp nước sạch cho người dân hay không? Việc xả thải của nhà máy sẽ ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe người dân?

- Nhà máy nước, theo tôi biết nằm ở phía thượng nguồn, mình ở dưới nên tôi nghĩ không có ảnh hưởng.

* Nếu bây giờ người dân địa phương yêu cầu công ty có trách nhiệm bồi thường thì sao?

- Điều này bản thân tôi không quyết định được mà phải chờ công ty quyết định.