Con chuột có nhiều tiền án tiền sự đục khoét, dày như vỏ thép tàu thủy Vinalines cũng cắn thủng được. Con ngựa thì không được đứng đắn, dân gian hay dùng để chửi, thậm chí đi chơi cũng bị gọi là "đi ngựa". Con khỉ thì từng… chống lại bề trên, muốn làm Tề Thiên đại thánh. Con rắn coi vậy mà tốt, không có điều tiếng chi để người ta phê phán nó.

Phóng to

Nói nào ngay, rắn cũng từng có một tiền sự. Nó xuất hiện ở vườn Ðịa đàng, xúi giục Eva ăn trái cấm, khiến Eva nhận ra mình lõa lồ thân thể trước Adam nên hổ thẹn. Hành vi ấy khiến rắn bị phạt. Lời phán trong Sáng thế ký ghi rằng: "Vì mầy đã làm điều như vậy, mầy sẽ bò bằng bụng và ăn bụi đất trọn cả đời. Ta sẽ làm cho mầy cùng người nữ, dòng dõi mầy cùng dòng dõi người nữ nghịch thù nhau. Người sẽ giày đạp đầu mầy, còn mầy sẽ cắn gót chơn người". Tiền sự ấy qua thời gian được xóa bỏ.

Rắn là biểu tượng của ngành y. Hình ảnh con rắn quấn quanh cây gậy của thần Esculape tượng trưng cho sự khôn ngoan và mong ước kéo dài tuổi thọ. Dược học có hình ảnh con rắn nhả nọc vào chén cổ của nữ thần Hygia, tượng trưng cho sức khỏe và sự trẻ trung. Chiết xuất nọc rắn hổ mang chúa (king cobra), ngành dược có được chất cobratoxin - một loại thuốc quý chữa các khối u ác tính và đau dai dẳng.

Những quốc gia Nam Á chịu ảnh hưởng của văn hóa Ấn Ðộ giáo thờ rắn thần Naga. Rắn thần Naga tượng trưng cho thế giới nước, khác với chim ưng tượng trưng cho thế giới trời. Ðầu rắn giương cao, hai mang bành ra. Kênh truyền hình National Geographic cho biết các dân tộc sống ở bình nguyên sông Hằng rất tôn thờ con hổ mang bành này. Họ không bao giờ dám xua đuổi, giết rắn. Nếu hổ mang bành chết, người gặp đầu tiên sẽ khâm liệm tử tế bằng vải đỏ và chôn cất nghiêm chỉnh. Khác hẳn xứ ta, hổ mang chúa mà vào đến tiệm đặc sản gì gì đó là thành mồi hết ráo.

Rắn là con vật đứng đắn, không chủ động tấn công con người, trừ trường hợp bị con người khiêu khích hay giẫm đạp lên. Rắn không chiến đấu thì thôi mà đã chiến đấu rồi thì chỉ sử dụng một chiêu duy nhất, không đánh đến chiêu thứ hai. Nó phóng đầu tới, há rộng mồm ra và oặp một phát. Nọc độc từ hai răng hàm tiêm vào thân thể đối thủ. Rắn không cắn đến chiêu thứ hai, thứ ba như ông tham nhũng. Tục ngữ có câu: "Ngay ngắn như con rắn" (?).

Rắn là con vật thông thái. Xà quyền là một lộ quyền pháp mô phỏng những tư thế tấn công và phòng thủ của rắn. Ưng xà sinh tử bất là pho võ công bao gồm dương cương (chim ưng - tượng trưng cho dương cương, phía trên) và âm nhu (rắn - tượng trưng cho âm nhu, phía dưới). Trong công có thủ, trong thủ có công; tôi luyện đến bây giờ mà chưa xong pho quyền pháp này.

Rắn làm nên những điều phi thường. Hán sử nói Lưu Bang - đình trưởng đất Bái, dẫn con em đi xây dựng Vạn lý Trường Thành. Công việc rất đỗi nguy hiểm gian nan khiến Lưu Bang bất mãn - chém con rắn trắng và xúi con em nổi loạn chống lại vua Tần. Lưu Bang trở thành Hán Vương, rồi đánh tan nhà Tần và Tây Sở, lên ngôi hoàng đế nhà Hán. Cũng từ đó mà các khái niệm Hán tộc, Hán nhân, Hán tử, Hán gian, Hán văn, Hán học, chủ nghĩa Ðại Hán… ra đời.

20 năm trước, ông bạn hàng xóm xấu bụng nổi lên phong trào mua rắn làm thuốc. Bà con nông dân ta bắt ráo rắn đem bán. Thiếu rắn làm thiên địch, hệ cân bằng sinh thái bị chao đảo, bọn chuột nổi lên phá hoại mùa màng. Ta lại phải đi mua thuốc độc sulfat kẽm gì đó của ông bạn để giết chuột.

Hơn 40 năm trước, tôi ở Bạc Liêu, thường thấy bà con nông dân mang rắn ra chợ bán. Những con rắn hổ bị may miệng, cột hai cái đuôi vào nhau, được bà con mang trên cổ "tiếp thị" ngay dưới dạ cầu Quay. Tuy can đảm có thừa, lại sống trong xứ nhiều rắn nhưng tôi vẫn không… ăn được thịt rắn. Ðời tôi rất lạ, hễ con gì bắt đầu bằng chữ D và chữ R là không ăn được. Dê, dơi, rùa, rắn… là không ăn.

Trên đây là một thiên lộn xộn kim, cổ, đông, tây về con rắn - tạm gọi là xà luận, viết ra để giải khuây ngày Tết. Quý độc giả đi tàu, đi xe, nằm ngửa, ngồi nghiêng... đều có thể đọc được.

Phóng to Tuổi Trẻ CườiXuân Qúy Tỵ 2013 hiện đã có mặt tại các sạp báo. Mời bạn đọc đón mua để thưởng thức được toàn bộ nội dung của ấn phẩm này. Chúc bạn đọc có thật nhiều thời gian thư giãn thoải mái!