Phóng to

Nhà văn Đào Vũ

Nhà văn Đào Vũ, tác giả của bộ tiểu thuyết "Cái sân gạch" nổi tiếng, Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật, hội viên tham gia thành lập Hội Nhà văn Việt Nam năm 1957, nguyên Quyền Tổng biên tập Báo Văn nghệ, vừa qua đời ở tuổi 69...

Nhà văn Đào Vũ, tên thật là Đào Văn Đạt, sinh ngày 17-10-1927, tại làng Lưu Xá, huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên trong một gia đình nhà Nho, nhiều đời dạy học. Gia đình là một cơ sở cách mạng nên ông sớm tham gia hoạt động cách mạng từ trước Cách mạng Tháng Tám. Thời kỳ kháng chiến chống Pháp, Đào Vũ là cán bộ Trung ương Đoàn rồi tham gia Bộ đội Biên phòng, công tác Hoa vận, được kết nạp vào Đảng, bắt đầu hoạt động văn học nghệ thuật.

Là một người tâm huyết với nghề văn, Đào Vũ nhiều năm làm Báo Văn nghệ từ biên tập viên đến chức Quyền Tổng biên tập, khi mà số lượng các báo trên cả nước còn rất ít. Là một trong những người nổi tiếng của làng văn, làng báo, ông đã tham gia Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam khóa III, Ban Chấp hành Hội Nhà báo Việt Nam khóa IV.

Nhà văn Đào Vũ có một lối sống khiêm tốn, một đức tính cần cù chăm chỉ, một sự nghiêm túc rất mực đối với nghề nghiệp. Không chỉ là nghiêm túc, chăm chỉ mà ông còn có một phương pháp làm việc khoa học cho nghề nghiệp từ lúc đi vào đời sống, lúc chuẩn bị đến lúc viết, từ việc sáng tạo đến việc lắng nghe ý kiến phê bình.

Bài học lớn nhất của đời văn Đào Vũ ấy là sự gắn bó toàn tâm toàn ý với cuộc sống, một thái độ sống thành thật của người làm chủ chứ không phải của người bàng quan đi dạo bên lề. Đây là yếu tố quyết định sự thành công của đời văn Đào Vũ, quyết định sức sống lâu bền đối với tác phẩm của nhà văn.

Nhớ nhà văn Đào Vũ, mọi người đều nhớ ngay ông là tác giả tiểu thuyết Cái sân gạch với nhân vật lão Am, một hình tượng văn học điển hình của người nông dân đồng bằng Bắc Bộ những năm cuối thập kỷ năm mươi, đầu thập kỷ sáu mươi của thế kỷ trước.

Ngoài tiểu thuyết Cái sân gạch, nhà văn Đào Vũ còn có dăm bảy chục tập sách khác, đủ các thể loại tiểu thuyết, truyện vừa, truyện ngắn, bút ký. Ông còn dịch hơn chục tập sách của các tác giả Trung Quốc, Nga, Triều Tiên và sáng tác nhiều truyện cho thiếu nhi.

Ở thể loại nào, ở mảng đề tài nào, ông cũng có những trang viết để lại nhiều ấn tượng trong lòng người đọc. Tiêu biểu là các tiểu thuyết Vụ lúa chiêm, Con đường mòn ấy, Bộ ba Lưu lạc - Dải lụa - Hoa lửa, Bí thư cấp huyện, Con than ngơ ngác, truyện viết cho thiếu nhi Trăng rơi xuống giếng, Yleng...

Những năm cuối đời, ông ấp ủ và trăn trở nhiều với tập tiểu thuyết Sông Hồng nước đỏ viết về quê hương Hưng Yên của ông trong kháng chiến chống Pháp mà nhân vật chính là nữ Anh hùng Công an nhân dân Bùi Thị Cúc. Tiếc rằng tập sách chưa kịp hoàn thành thì ông đã vội đi xa.