Theo các chuyên gia tại hội thảo "Viêm loét đại tràng: từ nội soi chẩn đoán, mô bệnh học đến chiến lược điều trị", câu trả lời nằm ở việc ba khâu nội soi - giải phẫu bệnh - điều trị chưa được phối hợp chặt chẽ. Chỉ cần một khâu đánh giá chưa chính xác cũng có thể dẫn đến chẩn đoán sai nguyên nhân, mức độ bệnh, từ đó lựa chọn phác đồ điều trị chưa phù hợp.

Vai trò nội soi tiêu hóa trong chẩn đoán viêm loét đại tràng

Tại hội thảo, BSCK2 Lê Đình Quang (khoa nội soi - thăm dò chức năng, Bệnh viện Nhân dân Gia Định) đã trình bày về vai trò then chốt của nội soi tiêu hóa trong chẩn đoán viêm loét đại tràng.

Theo bác sĩ Quang, nội soi không chỉ giúp quan sát trực tiếp tổn thương niêm mạc mà còn là căn cứ quan trọng để định hướng chẩn đoán, đánh giá mức độ nặng của tình trạng viêm loét đại tràng và chỉ định sinh thiết phù hợp.

BSCK2 Lê Đình Quang - khoa nội soi - thăm dò chức năng, Bệnh viện Nhân dân Gia Định - Ảnh: PKCC

Dẫn khuyến cáo của Tổ chức Viêm ruột châu Âu (ECCO), bác sĩ Quang cho biết kết quả nội soi cần được phối hợp chặt chẽ với giải phẫu bệnh. Để chẩn đoán có độ tin cậy, bác sĩ cần lấy tối thiểu 2 mẫu sinh thiết từ ít nhất 5 vị trí khác nhau dọc theo đại tràng, bao gồm trực tràng và hồi tràng. Việc không lấy đủ mẫu ở các vị trí cần thiết sẽ khiến chẩn đoán thiếu cơ sở vững chắc.

Viêm loét đại tràng có nhiều mức độ, từ nhẹ đến nặng, và mỗi mức độ đòi hỏi chiến lược điều trị khác nhau. Nếu đánh giá sai, bệnh nhân có thể được điều trị bằng phác đồ thuốc không phù hợp khiến bệnh kéo dài, hoặc dẫn đến các tác dụng phụ không cần thiết.

Ngoài ra có nhiều nguyên nhân dẫn đến tổn thương viêm loét trên nội soi, cần phải được chẩn đoán phân biệt và loại trừ trước khi xác định bệnh nhân bị bệnh viêm ruột mạn. Nội soi tiêu hóa giúp cung cấp thông tin hình ảnh quan trọng để định hướng chiến lược chẩn đoán ban đầu cho bác sĩ tiêu hóa. 

Cần tuân thủ nghiêm ngặt quy trình

Ở góc độ giải phẫu bệnh, TS.BS Võ Thị Ngọc Diễm (bộ môn mô phôi - giải phẫu bệnh, Trường đại học Y Dược TP.HCM) nhấn mạnh rằng chất lượng chẩn đoán không chỉ phụ thuộc vào việc sinh thiết, mà phụ thuộc vào toàn bộ quy trình từ lấy mẫu đến đọc kết quả.

TS.BS Võ Thị Ngọc Diễm - bộ môn mô phôi - giải phẫu bệnh, Trường đại học Y Dược TP.HCM - Ảnh: PKCC

Theo TS.BS Diễm, kỹ thuật lấy mẫu cần đúng vị trí và đủ độ sâu, mẫu sinh thiết phải được bảo quản ngay trong dung dịch cố định phù hợp. Phiếu gửi mẫu sinh thiết cần ghi đầy đủ thông tin lâm sàng, vị trí lấy mẫu và đính kèm hình ảnh nội soi để hỗ trợ bác sĩ giải phẫu bệnh trong quá trình phân tích.

Bên cạnh đó, phiếu trả kết quả cần được chuẩn hóa theo các phân loại quốc tế, thể hiện rõ phân bố tổn thương, mức độ mạn tính và mức độ hoạt động của bệnh, thay vì chỉ ghi chung chung "có viêm" hoặc "không có viêm".

"Quy trình chuẩn hóa từ khâu lấy mẫu, bảo quản, gửi mẫu đến đọc kết quả đều phải được tuân thủ nghiêm ngặt để tránh sai sót", TS.BS Diễm nhấn mạnh.

Lộ trình điều trị cá nhân hóa

Chia sẻ về chiến lược điều trị, ThS.BSCKI Lưu Ngọc Mai (Bệnh viện Nhân dân Gia Định) cho biết viêm loét đại tràng là bệnh lý có diễn tiến rất khác nhau giữa các bệnh nhân. Do đó điều trị cần được cá thể hóa dựa trên phân tầng nguy cơ.

ThS.BSCKI Lưu Ngọc Mai - Bệnh viện Nhân dân Gia Định - Ảnh: PKCC

Chiến lược điều trị theo mục tiêu không chỉ nhằm kiểm soát triệu chứng như giảm đau bụng hay cải thiện tình trạng đi ngoài, mà còn hướng đến làm lành hoàn toàn niêm mạc đại tràng, từ đó hạn chế tái phát và giảm nguy cơ biến chứng lâu dài. Điều này đòi hỏi quá trình theo dõi liên tục thông qua nội soi định kỳ, đánh giá đáp ứng điều trị và điều chỉnh phác đồ khi cần thiết.

Tại hội thảo, các bác sĩ cùng xem xét các ca lâm sàng thực tế và thảo luận về những thách thức thường gặp trong điều trị, đặc biệt ở các trường hợp bệnh kéo dài hoặc đáp ứng kém. Theo các chuyên gia, khi điều trị không hiệu quả, việc cần làm trước tiên là xem lại độ chính xác của chẩn đoán ban đầu, thay vì chỉ thay đổi thuốc.

Khi ba khâu nội soi - giải phẫu bệnh - điều trị được phối hợp chặt chẽ, người bệnh có cơ hội được chẩn đoán chính xác ngay từ đầu, xây dựng chiến lược điều trị phù hợp và giảm nguy cơ biến chứng về lâu dài.

Cập nhật chuyên môn liên tục, nỗ lực nâng cao độ chính xác

"Viêm loét đại tràng là bệnh lý mạn tính, đòi hỏi sự chính xác ngay từ khâu chẩn đoán ban đầu. Chỉ cần sai lệch ở nội soi hoặc giải phẫu bệnh, toàn bộ chiến lược điều trị phía sau có thể đi chệch hướng", ông Nguyễn Ái Hà Phan, đại diện Doctor Check, nhấn mạnh tại hội nghị.

Hội thảo tại Doctor Check không chỉ dừng lại ở trao đổi học thuật, mà còn là dịp để các bác sĩ rà soát lại quy trình nội soi, sinh thiết và phối hợp điều trị, cập nhật những khuyến cáo và kỹ thuật mới trong thực hành lâm sàng. Mục tiêu là giảm tối đa nguy cơ bỏ sót tổn thương và giúp bệnh nhân được điều trị đúng ngay từ đầu.

Song song với đào tạo chuyên môn, Doctor Check đầu tư mạnh mẽ vào hệ thống thiết bị nội soi hiện đại và xây dựng quy trình nội soi theo tiêu chuẩn quốc tế, nhằm đảm bảo thời gian quan sát đầy đủ, phát hiện các tổn thương nhỏ và lấy mẫu sinh thiết đúng vị trí. 

Các mẫu sinh thiết sau đó được gửi đến đơn vị xét nghiệm uy tín, với chuyên gia giải phẫu bệnh tiêu hóa hàng đầu trực tiếp đọc kết quả, nhằm đảm bảo độ chính xác trong chẩn đoán. 

Trước đó ngày 30-11, Phòng khám Đa khoa Doctor Check được đại diện Tổ chức Kiểm định Y tế AACI (Hoa Kỳ) chính thức trao Chứng nhận Lâm sàng xuất sắc cho dịch vụ nội soi, đánh dấu bước tiến quan trọng trong nỗ lực chuẩn hóa chất lượng nội soi theo chuẩn mực quốc tế của phòng khám. 

Đây cũng là cơ sở y tế đầu tiên tại Việt Nam nhận được chứng nhận này từ AACI Hoa Kỳ.