Các gia đình Mỹ ngày càng mất niềm tin vào hệ thống trường công và tìm kiếm những lựa chọn thay thế. Từ trường tư cho đến giáo dục tại nhà, làn sóng "quay lưng" này đang đặt ra những thách thức lớn cho tương lai giáo dục nước Mỹ. Liệu đây chỉ là hệ quả của đại dịch COVID-19, hay còn phản ánh những vấn đề sâu xa hơn?

Khủng hoảng tuyển sinh trường công

Trong giai đoạn 2019 - 2023, 41 bang của Mỹ ghi nhận số học sinh tại trường công giảm 2,5%. Trung tâm thống kê giáo dục quốc gia Mỹ (NCES) dự báo đến năm 2031, con số này có thể tăng lên 7,6%, tương đương gần 4 triệu học sinh.

Bang California chịu tổn thất nặng nhất với mức giảm 5%, tương đương 325.000 học sinh. Các hệ thống trường công lập ở những thành phố lớn - từng là động lực tăng trưởng kinh tế - cũng ghi nhận mức giảm trung bình 4%, theo báo The Straits Times.

Song song đó, phương thức giáo dục tại nhà ngày càng trở thành lựa chọn phổ biến của nhiều bậc cha mẹ tại Mỹ. Đại học Johns Hopkins cho biết đã có 17 bang ghi nhận số học sinh học tại nhà tăng trong niên khóa 2024 - 2025. 

Tiêu biểu là bang Virginia với hơn 56.000 học sinh học tại nhà năm 2024, tăng hơn 2.300 em so với con số 53.680 của năm 2023, theo trang Business Insider.

Tình trạng này làm gia tăng bất bình đẳng giáo dục khi các gia đình giàu có chuyển sang trường tư hoặc tự dạy con để tìm cơ hội tốt hơn. Các chuyên gia cảnh báo sự suy yếu trong công tác tuyển sinh của trường công đe dọa công bằng và nền dân chủ, vì trường công đóng vai trò quan trọng thúc đẩy gắn kết xã hội và thu hẹp khoảng cách giàu nghèo.

Khó khăn tuyển dụng giáo viên càng làm trầm trọng thêm vấn đề. Theo dữ liệu mới nhất của tổ chức nghiên cứu Learning Policy Institute, khoảng 365.967 giáo viên đang giảng dạy tại 48 tiểu bang và thủ đô Washington D.C. chưa có đủ chứng chỉ chuyên môn. Thêm vào đó, 45.582 vị trí giáo viên đang bỏ trống tại 31 tiểu bang và Washington. Tổng cộng, ít nhất 411.549 vị trí bị ảnh hưởng trên toàn quốc.

Đâu là nguyên nhân?

Tuy nhiên sự bất mãn từ phụ huynh, hay sự thay đổi trong lựa chọn của các gia đình chỉ phản ánh thực trạng, không phải nguyên nhân gốc rễ của vấn đề. Chuyên gia Tara Moon từ Tổ chức FutureEd cho biết đại dịch COVID-19 đóng vai trò quan trọng đẩy nhanh sự suy giảm này. Chỉ từ mùa thu 2019 - 2020, trùng với giai đoạn đại dịch, các trường công lập đã mất hơn 1,4 triệu học sinh.

Theo giáo sư Thomas Dee từ Đại học Stanford, sự sụt giảm số lượng học sinh ghi danh tại các trường công một phần đến từ sự thay đổi nhân khẩu học, gồm tỉ lệ sinh giảm và xu hướng các gia đình di dân khỏi những thành phố đắt đỏ.

Tổ chức FutureEd thống kê tỉ suất sinh tại Mỹ giảm đều trong thập kỷ qua, từ 2,1 con/phụ nữ năm 2007 xuống chưa tới 1,6 con/phụ nữ năm 2024 - mức thấp nhất lịch sử. Điều này có nghĩa mỗi năm có ít trẻ em bước vào hệ thống giáo dục hơn.

Thiếu giáo viên khiến nhiều phụ huynh mất niềm tin vào giáo dục công. Việc một giáo viên phải đảm nhận quá nhiều việc làm chất lượng giảng dạy sụt giảm. Kết hợp với tình trạng thiếu ngân sách liên bang, điều này càng củng cố sự bất mãn của phụ huynh và kéo hệ thống giáo dục vào chu kỳ khủng hoảng.

Chính sách giáo dục dưới thời Tổng thống Donald Trump cũng góp phần vào xu hướng này. Ngay từ đầu nhiệm kỳ, ông Trump đã thúc đẩy chương trình phiếu học, cho phép phụ huynh nhận ngân sách liên bang để gửi con tới trường tự chọn, dù là trường tư hay học tại nhà. Chính sách này vô hình trung làm giảm số học sinh ghi danh tại trường công.

Tổng thống Phần Lan cảm ơn trường đại học ở Mỹ đã giúp ông trở thành lãnh đạo quốc gia

Trong một cuộc phỏng vấn mới đây, Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb kể về hành trình từ một sinh viên mê golf ở Mỹ đến vị trí tổng thống Phần Lan, và lý do bất ngờ khiến ông trở lại chính trường sau khi rút lui.