Vedan chỉ là mộtCông bố kết quả giám định chất thải: Đủ căn cứ đình chỉ Vedan hoạt độngĐình chỉ hoạt động công ty VedanHoa hậu nhặt rác và dòng nước thải từ VedanBắt quả tang Vedan xả nước thải ra sông Thị VảiSông Thị Vải không còn... thởVedan đã phản bội người tiêu dùng!Vụ Vedan “giết” sông Thị Vải: “Thành công” suốt 14 nămNgười tiêu dùng có cách của họ

Ngày 14-9, giám đốc Sở Tài nguyên - môi trường tỉnh Đồng Nai Lê Viết Hưng nói: “Nước thải chưa qua xử lý nhưng Vedan dùng hệ thống bơm hai chiều, lén lút cho bơm nước thải thẳng ra sông Thị Vải là hành động không thể chấp nhận. Sở chưa biết Vedan xây dựng hệ thống bơm này vào lúc nào. Hành vi này rất nghiêm trọng, nó được xếp vào loại tội phạm về môi trường”.

Phóng to
Một đường ống xả chất thải không qua xử lý của Công ty Vedan VN - Ảnh do Cục CSMT cung cấp (NLĐ)	Ảnh lớn: Ống “hậu kiểm” nước thải xả lén của Vedan VN. Ảnh nhỏ: Ông Lâm Mậu Phủ, nhân viên Công ty Vedan VN, đang mở các van để xả nước thải qua hệ thống xả lén) - Ảnh do Cục Cảnh sát môi trường cung cấp (NLĐ)

Theo ông Hưng, thanh tra Bộ Tài nguyên - môi trường từng phát hiện Vedan gây ô nhiễm môi trường và xử lý vi phạm. Riêng Sở Tài nguyên - môi trường Đồng Nai kiểm tra, xử phạt Vedan ba lần với tổng số tiền hơn 20 triệu đồng.

Phóng to

Họng cống xả nước thải từ nhà máy Vedan ra sông Thị Vải - Ảnh: H.Mi

Từ giữa năm 2006, Cục Bảo vệ môi trường (Bộ Tài nguyên - môi trường) đã phát hiện Công ty Vedan xả nước thải trực tiếp ra sông Thị Vải tại ba vị trí. Cục này kết luận: “Hiện tượng xả nước thải không qua xử lý ra sông Thị Vải rất khó kiểm soát, phải được xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật”. Thế nhưng, tình trạng xả nước thải vẫn tái diễn và lần này lại bị bắt quả tang.

Trưa 14-9, có mặt tại khu vực này, một tài xế thường chở cát ra vào ở cảng Gò Dầu A (ấp 1, xã Phước Thái, huyện Long Thành, Đồng Nai), đưa chúng tôi đến họng cống mà Vedan lén lút xả nước thải ra sông. Chúng tôi thấy miệng cống rộng khoảng 4m. Anh tài xế này nói: “Ban đêm lượng nước thải ra từ họng cống này rất nhiều. Nếu đứng gần không thể chịu được vì nước bốc mùi hôi thối. Việc này diễn ra công khai, nhiều năm nhưng không thấy ai xử lý mạnh tay. Giờ đây bắt quả tang Vedan xả nước thải cần xử lý nghiêm minh”.

Phóng to

Nhà máy Vedan sạch đẹp nhìn từ cổng trước - Ảnh: H.Mi

Ông Phạm Minh Đạo - chánh văn phòng UBND tỉnh Đồng Nai - cho biết: “Vụ việc này tỉnh rất quan tâm. Vedan có nỗ lực đầu tư bể sinh học xử lý nước thải nhưng nay sai phạm đến đâu, phải chờ kết luận cuối cùng của cơ quan chức năng. Hiện chưa thể nói gì thêm vì đã có Luật môi trường rồi nên hành vi sai phạm của Vedan đến đâu cũng phải căn cứ vào quy định của luật”.

Mật phục ba tháng mới bắt được quả tang * Ống xả nước thải được thiết kế chìm Ngày 14-9, đại tá Lương Minh Thảo - phó cục trưởng Cục Cảnh sát môi trường - khẳng định hành vi vi phạm pháp luật về môi trường của Công ty Vedan VN mới bị phát hiện là đặc biệt nghiêm trọng. Hành vi xả nước thải có chứa nhiều chất độc hại chưa qua xử lý ra sông Thị Vải của đơn vị này là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn tới tình trạng ô nhiễm đến mức báo động của dòng sông này trong những năm qua. Để kiểm tra và phát hiện các vi phạm tại Công ty Vedan, các trinh sát của Cục Cảnh sát môi trường đã phải trinh sát, mật phục khoảng ba tháng để thu thập các bằng chứng về hành vi vi phạm Luật bảo vệ môi trường của VN. Theo đánh giá của Cục Cảnh sát môi trường trước khi bắt quả tang vụ việc trên, chỉ tính riêng tại Công ty Vedan, có thời điểm đã thải ra sông Thị Vải khoảng 50.000m3 nước thải/ngày đêm. Sau khi nắm được hành vi vi phạm của Công ty Vedan, sáng 8-9 lực lượng cảnh sát môi trường Bộ Công an và đoàn kiểm tra liên ngành của Bộ Tài nguyên - môi trường đã kiểm tra nhà máy sản xuất của Công ty cổ phần hữu hạn Vedan VN nằm tại huyện Long Thành, Đồng Nai. Tại thời điểm kiểm tra, đoàn kiểm tra phát hiện công ty đã lắp đặt hệ thống bơm, đường ống kỹ thuật xả trực tiếp một lượng lớn nước thải chưa qua xử lý xuống sông Thị Vải. Chất thải bị đổ xuống sông chủ yếu là dịch thải lỏng chứa nước mật rỉ đường và các chất đặc sau khi chế biến từ các bể chứa lớn có dung tích 6.000-15.000m3. Hệ thống đường ống xả nước thải được thiết kế đi chìm, có trụ bơm cắm sâu xuống lòng sông Thị Vải, tránh không bị phát hiện. Hệ thống xả nước thải của Công ty Vedan được lắp đặt không đúng với nội dung báo cáo đánh giá tác động môi trường. Cơ quan chức năng đã yêu cầu Công ty Vedan chấm dứt việc xả nước thải chưa qua xử lý ra sông Thị Vải, giữ nguyên hiện trạng để chờ xử lý. Ngay sau khi bắt quả tang, đoàn kiểm tra liên ngành đã lập biên bản, đại diện lãnh đạo Công ty Vedan đã ký vào biên bản thừa nhận sự việc và các sai phạm của mình. Các cơ quan chức năng đã lấy mẫu chất thải để kiểm định, xác định mức độ vi phạm của công ty để xử lý. Đại tá Lương Minh Thảo cho biết sau khi có kết quả kiểm định, cơ quan chức năng sẽ xem xét các điều kiện liên quan để quyết định hình thức xử lý hình sự hay hành chính đối với đơn vị này. Ông Thảo khẳng định hành vi xả chất thải ra sông của Công ty Vedan đã vi phạm nghiêm trọng Luật bảo vệ môi trường của VN và các quy định về bảo vệ môi trường của pháp luật. Chiều 14-9, quyền tổng cục trưởng Tổng cục Bảo vệ môi trường (Bộ Tài nguyên - môi trường) Bùi Cách Tuyến cho biết Bộ Tài nguyên - môi trường đã cử hai đoàn thanh tra vào làm việc, phối hợp cùng cảnh sát môi trường để xử lý các vi phạm của các đơn vị gây ra ô nhiễm trên dòng sông Thị Vải, trong đó có vụ việc xảy ra tại Công ty Vedan VN. Quan điểm của Bộ Tài nguyên - môi trường là sẽ xử lý nghiêm minh, doanh nghiệp nước ngoài tại VN phải tuân thủ pháp luật về bảo vệ môi trường tại VN.

_____________

Việc xả nước thải trực tiếp chưa qua xử lý của Vedan VN xuống sông Thị Vải đã có dấu hiệu vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Các thông tin mà đoàn kiểm tra liên ngành đưa ra cho thấy công ty có hệ thống xử lý nước thải nhưng lại lắp đặt một hệ thống ống nối chìm khác để lén lút xả trực tiếp nước thải không qua xử lý xuống sông vào ban đêm, thể hiện sự cố tình vi phạm pháp luật của công ty. Vi phạm này có chủ trương từ những người có trách nhiệm của công ty nhằm tránh sự phát hiện của cơ quan chức năng chứ không phải của một cá nhân mà thực hiện được.

Công ty Vedan từng bị xử phạt hành chính về hành vi gây ô nhiễm môi trường mà vẫn tiếp tục vi phạm nên cảnh sát môi trường có đủ căn cứ để khởi tố vụ án hình sự về hành vi “gây ô nhiễm nguồn nước” theo điều 183 Bộ luật hình sự. Tùy kết quả điều tra, có thể những người có trách nhiệm tại Công ty Vedan, giám đốc nhà máy Vedan tại Long Thành hoặc những cá nhân được công ty giao phụ trách vấn đề xử lý nước thải, môi trường tại công ty phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về tội danh này.

Điều 183 quy định với tội gây ô nhiễm nguồn nước như sau: người nào thải vào nguồn nước các chất thải, dầu mỡ, xác động vật, thực vật, các yếu tố độc hại khác... đã bị xử lý hành chính mà cố tình không thực hiện các biện pháp khắc phục, gây hậu quả nghiêm trọng thì có thể bị phạt tiền từ 10-100 triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc tù từ 6-36 tháng. Trường hợp gây hậu quả rất nghiêm trọng có thể bị phạt tù từ 2-7 năm, phạm tội gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng thì bị phạt tù từ 5-10 năm.

__________

Công ty cổ phần hữu hạn Vedan VN (Vedan) được thành lập theo giấy phép đầu tư số 171A/GP do Ủy ban nhà nước về hợp tác và đầu tư (nay là Bộ Kế hoạch - đầu tư) cấp ngày 1-8-1991, với 100% vốn của Tập đoàn các xí nghiệp liên hợp Vedan Đài Loan.

Đến năm 1993, công ty này đã triển khai xây dựng nhà máy chế biến bột mì và sản xuất bột ngọt tại Khu công nghiệp Gò Dầu có diện tích 120ha ở xã Phước Thái, huyện Long Thành, Đồng Nai. Từ khi công ty đi vào hoạt động đã gây ảnh hưởng môi trường sinh thái và đời sống người dân xung quanh. Các phương tiện truyền thông đại chúng, trong đó có Tuổi Trẻ, đã liên tục phản ánh về tình trạng gây ô nhiễm môi trường của công ty này. Có thể điểm lại một số cột mốc chính như sau:

* Tháng 10-1994, người dân các huyện Nhơn Trạch, Long Thành (tỉnh Đồng Nai) và Tân Thành (Bà Rịa - Vũng Tàu) đòi bồi thường do nước sông Thị Vải ô nhiễm làm chết tôm, cá, gây thiệt hại khoảng 40 tỉ đồng.

* Tháng 12-1994, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Sở KH-CN&MT Đồng Nai tiến hành điều tra, xử lý việc sản xuất gây ô nhiễm sông Thị Vải và các khu vực lân cận của Công ty Vedan.

* Tháng 6-1995, trong cuộc họp với đoàn chuyên gia của Cục Môi trường (Bộ Khoa học - công nghệ) và Sở KH-CN&MT Đồng Nai, Công ty Vedan thừa nhận đã gây ô nhiễm môi trường sông Thị Vải và khu vực lân cận. Công ty Vedan đồng ý bồi thường người dân huyện Nhơn Trạch hơn 7 tỉ đồng, huyện Long Thành gần 4,5 tỉ đồng, huyện Tân Thành hơn 7 tỉ đồng và huyện Cần Giờ (TP.HCM) hơn 2,7 tỉ đồng.

* Ngày 8-11-1995, kết quả cuộc họp do Sở KH-CN&MT Đồng Nai chủ trì với sự tham dự của đại diện các địa phương và Công ty Vedan đã chốt lại số tiền bồi thường chỉ 15 tỉ đồng nhưng dưới danh nghĩa “hỗ trợ phát triển ngư nghiệp”!

* Ngày 16-9-2002, Bộ KH-ĐT cấp phép điều chỉnh (lần thứ 11) chuẩn y việc chuyển nhượng toàn bộ quyền lợi và nghĩa vụ của Tập đoàn các xí nghiệp liên hợp Vedan Đài Loan trong Công ty Vedan cho Công ty Burghley Enterprises Pte Ltd (có trụ sở tại Singapore) theo hợp đồng ký ngày 5-8-2002.

* Tháng 6-2006, theo Cục Bảo vệ môi trường Bộ Tài nguyên - môi trường, kết quả năm đợt kiểm tra, khảo sát và lấy mẫu đột xuất phân tích các chỉ tiêu ô nhiễm trong nước thải của Công ty Vedan cho thấy hầu hết các mẫu phân tích đều có các thông số ô nhiễm hữu cơ, chất dinh dưỡng, chất lơ lửng và vi khuẩn vượt tiêu chuẩn. Tại đây còn có hiện tượng xả trực tiếp nước thải ra ngoài môi trường không qua xử lý...

* Ngày 8-9-2008, Cục Cảnh sát môi trường Bộ Công an và đoàn kiểm tra của Bộ Tài nguyên - môi trường bắt quả tang Công ty Vedan xả nước thải chưa qua xử lý ra sông Thị Vải.

Tin bài liên quan:

* Vụ Vedan "giết" sông Thị Vải

Vedan chỉ là mộtCông bố kết quả giám định chất thải: Đủ căn cứ đình chỉ Vedan hoạt độngĐình chỉ hoạt động công ty VedanHoa hậu nhặt rác và dòng nước thải từ VedanBắt quả tang Vedan xả nước thải ra sông Thị VảiSông Thị Vải không còn... thởVedan đã phản bội người tiêu dùng!Vụ Vedan “giết” sông Thị Vải: “Thành công” suốt 14 nămNgười tiêu dùng có cách của họVụ Vedan “giết” sông Thị Vải: Thủ tướng chỉ đạo khẩn trương điều traPhạt như... phủi bụi“Rất buồn vì Vedan đã qua mặt nhà quản lý”!

* Hyundai Vinashin thải 706 tấn rác thải nguy hại

Sẽ xem xét trách nhiệm cá nhânVì sao Hyundai Vinashin vi phạm có hệ thống? Không thể chấp nhận hi sinh môi trường Hậu quả khôn lường Hyundai Vinashin thải 706 tấn rác thải nguy hại Hyundai Vinashin bị bắt quả tang chôn trộm 60 tấn chất thải nguy hạiCoi rẻ sinh mệnh cộng đồng!Không thể xử như bố mẹ dạy con trẻPhạt Hyundai Vinashin... 10 triệu đồng!Xử lý nghiêm Hyundai Vinashin

* Các con sông bị "đầu độc"

Dời khu công nghiệp Biên Hòa 1 để “cứu” sông Đồng Nai"Chê” sông ô nhiễm, tàu Nhật không chịu cập cảng Tàu “chê” cảng: ai đứng ra giúp đỡ doanh nghiệp?Sông Thị Vải ô nhiễm: Tàu Singapore "chê”, công nhân đổ bệnhChính phủ yêu cầu khắc phục tình trạng ô nhiễm sông Thị VảiCác con sông tiếp tục bị "đầu độc" Tất cả đều đổ về các con sông lớnCác con sông tiếp tục bị "đầu độc": Xử lý sai phạm: quá đau đầu!Đừng bỏ quên môi trường sốngBài học ô nhiễm kênh Ba Bò: Làm kinh tế nhưng quên môi trường