Nhân viên cửa hàng tiện lợi 7-Eleven ở bang California vui mừng vì đã bán được một vé trúng độc đắc. Theo thông lệ, những cửa hàng bán được vé độc đắc sẽ được nhà cái thưởng cả triệu USD, và chưa kể danh tiếng may mắn sẽ giúp doanh thu cửa hàng tăng thêm sau đó - Ảnh: Reuters

Câu chuyện về những con số may rủi đã ngập tràn trên truyền thông thế giới hôm qua. Dường như rất nhiều người nín thở chờ dãy số may mắn. Nó đã xuất hiện tối 13-1 theo giờ Mỹ là chuỗi 08, 27, 34, 04, 19 và 10.

Thoạt tiên xuất hiện thông tin cho biết có một điểm ở bang California thông báo đã bán ra vé như thế. Không ít người cầu nguyện biết đâu rơi vào tay một người Mỹ gốc Việt. Thế rồi tiếp tục từ hai bang Florida và Tennesse cũng có thông báo đã bán được chuỗi số độc đắc.

Như vậy giải độc đắc trị giá gần 1,6 tỉ USD sẽ được chia làm ba. Và đến giờ cũng chưa biết danh tính người thắng cuộc. Tuy nhiên người trúng giải sẽ không được ẵm toàn bộ số tiền trúng thưởng như niêm yết.

Theo CNN, trước hết người trúng giải phải thanh toán một hóa đơn thuế không hề nhỏ vì ngoài thuế thu nhập nộp cho chính phủ, còn có mức thuế riêng ở từng địa phương, thấp nhất là 3% tại bang New Jersey và cao nhất là 8,82% ở New York.

Mức thuế còn phụ thuộc vào việc người trúng thưởng nhận toàn bộ tiền thưởng ngay một lần hay nhận theo các đợt thanh toán hằng năm trong vòng 30 năm.

Ngành kinh doanh béo bở

Giải độc đắc to thế nhưng nhà cái cũng vớ bở chẳng kém khi đã đẩy được cơn sốt gần như lan ra khắp thế giới với sự cổ xúy của truyền thông và mạng xã hội.

CNN phân tích đợt phát hành vé số Powerball vừa rồi: kể từ thời điểm công bố tháng 11-2015, người chơi đã bỏ ra khoảng 2,6 tỉ USD để mua vé số.

Có 44 trong tổng số 50 tiểu bang và một đặc khu liên bang ở Mỹ có xổ số Powerball.

Theo Washington Post, các dữ liệu công bố ngày 13-1 của các nhà nghiên cứu thuộc Viện Nghiên cứu chính phủ Rockefeller, một tổ chức nghiên cứu chính sách của Đại học New York, cho biết trung bình doanh thu từ xổ số chiếm 2% tổng doanh thu các bang của nước Mỹ.

Tuy nhiên, con số đó chưa nói lên toàn bộ câu chuyện này. Các nhà nghiên cứu Lucy Dadayan và Donald J. Boyd cho biết một số bang có tỉ lệ nguồn thu rất lớn từ xổ số.

Chẳng hạn trong năm tài chính 2014, các bang như South Dakota, Oregon và Georgia có tới 5% tổng doanh thu đến từ trò chơi của những con số may rủi. Các bang khác có tỉ lệ thấp hơn mức trung bình, 11 bang chỉ có gần 1% và hơn chục bang khác có tỉ lệ thấp hơn 2%.

Năm 2014, theo Hiệp hội Các công ty xổ số cấp bang và cấp tỉnh Bắc Mỹ (NASPL), lĩnh vực kinh doanh này có doanh thu thường niên hơn 70 tỉ USD.

Tuy nhiên, phần lớn khoản thu này không rơi vào tay các bang có hoạt động kinh doanh xổ số. Ngoài số tiền chi trả giải thưởng, chi phí quản trị và tất cả khoản chi tiêu liên quan khác, các bang còn lại khoảng 18 tỉ USD, tương ứng khoảng 1/4 tổng doanh thu từ xổ số.

Chi tiêu minh bạch

Việc chi tiêu khoản tiền từ xổ số cũng khác nhau ở các bang. Nhiều bang hoạch định rõ những khoản đầu tư ngân sách cho các mục đích cụ thể như giáo dục chẳng hạn.

Bảng thống kê của các chuyên gia nghiên cứu cho thấy giáo dục là lĩnh vực được hầu hết các bang ở Mỹ chọn là lĩnh vực đầu tư với các nguồn ngân sách thu được từ hoạt động kinh doanh xổ số.

Báo Independent dẫn lời ông Gary Grief, giám đốc điều hành Công ty xổ số Texas, cho biết tại một cuộc họp báo, cứ mỗi 1 USD doanh thu từ xổ số Powerball thì tỉ lệ phân chia sẽ là 50% dành cho giải thưởng, 40% đi vào các khoản quỹ đầu tư như giáo dục hay các lĩnh vực đầu tư khác và 10% dành cho các đại lý bán lẻ và những chi phí quản trị.

Ngoài ra, có những bang ngoài đầu tư cho giáo dục có thể đầu tư cho quỹ hỗ trợ lương hưu của cảnh sát địa phương và lính cứu hỏa như Indiana, cho quỹ phát triển kinh tế như Illinois, cho quỹ xây dựng các khu giáo dưỡng và quỹ giải quyết nạn cờ bạc như bang Kansas, cho bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên như bang Minnesota…