* Truyền hình trực tiếp lễ kỷ niệm từ 7g sáng nay trên VTV1

* Làng Việt - Phi dưới chân núi Tản Viên

Nhiều hoạt động mừng 60 năm chiến thắng Điện Biên Phủ Chiến thắng Điện Biên Phủ, biểu tượng của chiến tranh nhân dânTổ chức lễ kỷ niệm chiến thắng Điện Biên Phủ cấp quốc gia

Phóng to

Đồng bào dân tộc Thái ở bản ChePhai - Chiềng Sinh - Tuần Giáo cách TP Điện Biên 80km đi chơi lễ kỷ niệm 60 năm chiến thắng Điện Biên tại tượng đài Chiến thắng Điện Biên Phủ - Ảnh: Việt Dũng

“Hầm De Castries. Đêm 8-5 của 60 năm về trước tôi đã ngủ dưới đó. Nhưng đêm ấy tôi không ngủ được. Vì sao ư? Vì vui sướng, vì chiến thắng. Bài báo cuối cùng viết về các tù binh Pháp, trong đó có De Castries, cũng được viết dưới căn hầm này”.

Đó là dòng hồi ức của nhà báo Nguyễn Khắc Tiếp khi ông đứng trước căn hầm De Castries. Ông nói số phận mang lại cho ông sự may mắn quý hiếm bởi sau đúng 60 năm, ông vẫn đứng đây, trên mảnh đất Điện Biên Phủ này.

Kẻ thù buộc ta cầm súng

Với hai nhà báo lão thành Nguyễn Khắc Tiếp, Phạm Phú Bằng, cái tên Điện Biên Phủ vẫn gợi lên trong họ nhiều ngổn ngang. Suốt nửa năm trời, từ cuối năm 1953 đến ngày 7-5-1954, họ là hai phóng viên ngang dọc khắp các đơn vị bộ đội, các trận địa pháo của chiến trường Điện Biên Phủ.

“Bạn hỏi tôi nghĩ gì khi đứng ở đây vào ngày kỷ niệm 60 năm chiến thắng này? Lòng tôi ngổn ngang, vì đến giờ tôi không thể tưởng tượng nổi không biết bao nhiêu người ngã xuống trước mặt mình. Có khi chỉ sau một trận đánh thì 800 người nằm trên mặt đất. Có người chết, có người bị thương, chúng tôi phải khiêng họ trên những con đường độc đạo để đến nơi sơ cứu” - nhà báo Phạm Phú Bằng chia sẻ.

Thời tuổi trẻ, vừa cầm bút vừa cầm súng ấy đã cách ngày này 60 năm. Nhưng với họ, hình ảnh bom rơi, đạn nổ, những đồng đội ngã xuống dường như chỉ mới hôm qua. “Chiến tranh là điều vạn bất đắc dĩ, kẻ thù buộc chúng ta phải cầm súng. Một khi đã cầm súng thì cố gắng chiến thắng để kết thúc cuộc chiến thật nhanh. Nếu không sẽ phải quay lại cuộc đời nô lệ. Đó cũng là lý do để chúng tôi tự nguyện cầm súng và bước vào cuộc chiến”.

Phóng to

Các cựu chiến binh tỉnh Lào Cai trở lại Điện Biên thăm chiến trường xưa - Ảnh: V.Dũng

Cỏ đã mọc từ hố sâu

Điện Biên Phủ những ngày tháng 5 không chỉ có những cơn mưa trắng trời và những giọt nước mắt tưởng nhớ người đã hi sinh, ở đây còn có những cây, những cỏ xanh mướt dưới hố bom hoặc trên trận địa năm xưa.

Từ Mường Phăng đến tượng đài Chiến thắng Điện Biên Phủ, từ hầm De Castries đến di tích đồi A1, nghĩa trang liệt sĩ Điện Biên, người người đổ về. Đường phố Điện Biên Phủ tràn ngập những bộ quân phục cũ, những sắc áo đủ màu của bà con dân tộc Tây Bắc. Người dân Điện Biên chào đón những người khách phương xa bằng cách tổ chức các gian phát nước miễn phí tại các điểm tham quan, sẵn sàng mời khách về nhà ở miễn phí...

Lần đầu tiên đến Điện Biên Phủ của cựu chiến binh Nguyễn Văn Minh (Thái Bình) là năm 1954, ít lâu sau ngày chiến thắng. “Ngày đó, dấu tích chiến tranh còn in dấu ở khắp nơi. Bom đạn vương vãi trên đất, hầm hào còn nguyên. Trên đồi A1 có một ngôi mộ của chiến sĩ vô danh nằm ngay ở lối đi vào. Tất cả vẫn ngổn ngang, bề bộn. Vậy mà dưới hố bom cỏ đã mọc xanh lên rồi. Điện Biên Phủ hòa bình và thay đổi nhanh quá” - người lính già chia sẻ.

Những người lính của Điện Biên Phủ, những người lính từ khắp các chiến trường miền Nam, biên giới Tây Nam, biên giới phía Bắc... đã trở về với Điện Biên Phủ. Nhưng những người lính già không cô độc với ký ức của riêng mình. Những câu chuyện chiến đấu ác liệt ở lòng chảo này kéo thế hệ đi trước và lớp trẻ hôm nay xích lại gần nhau.

“Ông tôi cũng là lính Điện Biên” - bạn Phạm Phương Thảo (Hà Nội) chia sẻ khi được hỏi về lý do đưa cô lên Điện Biên Phủ trong những ngày này. Như rất nhiều người khác, Phạm Phương Thảo thăm tất cả di tích ở thành phố. “Ông tôi kể rất nhiều về cuộc chiến đấu 56 ngày đêm khốc liệt. Đây là lần đầu tiên tôi được nhìn tận mắt những nơi ông kể. Tôi biết ông đã sống những năm tháng tuổi trẻ tuyệt vời ở đây”.