Gia đình bà Năm đang quây quần thực hiện công đoạn gói bánh Tét. Ảnh - Hồng Phương

Gói bánh tét từ lâu đã trở thành một nét văn hóa truyền thống của người dân Nam bộ. Mỗi độ tết đến thì mọi người thường nghe nhắc đến món bánh tét thơm ngon. Thông thường, mỗi gia đình sẽ tự tay nấu những nồi bánh tét thơm phức để cúng và thưởng thức trong dịp tết. Tuy nhiên, vẫn có một số nhà bận rộn nên mua bánh tét và mong muốn ăn được vị ngon truyền thống.

Truyền vị tết qua bánh Tét

Bà Phùng Thị Năm, 74 tuổi ( huyện Long Hồ, tỉnh Vĩnh Long) tên thường gọi là bà Năm, nổi tiếng với nghề gói bánh Tét tết. Được biết, bà đã làm bánh tét gần 50 năm nay, tuy nhiên độ 10 năm gần đây, bà bắt đầu làm bánh Tét bán tết cho các gia đình, nhất là những gia đình bận rộn. Đối với bà, bán bánh Tét không chỉ là để kinh doanh kiếm lợi nhuận, đó cũng là cách bà "giữ lửa" mang món ăn truyền thống này đến với nhiều người hơn.

Theo bà Năm, thông thường những khách đặt bánh là những người khá tất bật với công việc, không có thời gian nhưng vẫn mong muốn có những đòn bánh tét thơm ngon truyền thống cho những ngày tết. Những ngày gần cuối năm, tầm độ 25 đến 29 tết bà liên tục làm bánh để kịp khách đặt. Ngoài khách Vĩnh Long, khách Sài Gòn cũng đặt đến hơn 700 bánh dịp tết năm nay.

Bà Năm đang say sưa gói những đòn bánh Tét. Ảnh - Hồng Phương

"Gói bánh Tét vừa là việc làm yêu thích của bà, vừa là mong muốn riêng của bà. Những khi làm ra bánh tét, là những lúc bà thấy tâm hồn mình thư thả, giống như hòa mình vào vị tết quê hương. Nghĩ đến những người ăn bánh tét của mình, bà cũng thấy đủ vui. Vì như vậy, bà thấy mình như gián tiếp truyền hương vị của món bánh tét truyền thống đến nhiều người." -  Bà Năm nói.

Nhằm đáp ứng nhu cầu, sở thích khác nhau của nhiều người bánh Tét bà thường làm khá đa dạng. Có các loại như: Bánh Tét nhân đậu, bánh Tét nhân chuối, bánh Tét nhân thập cẩm, bánh Tét chay… cuộn mình trong lớp nếp nước cốt dừa hòa mùi lá dứa vừa ngòn ngọt và béo béo, thoảng thơm nhẹ làm say lòng người thưởng thức.

Bà Nguyễn Thị Lệ, hàng xóm cũng đặt bánh Tét nhà bà Năm cho biết: " Mấy năm rồi, năm nào gia đình bà cũng đặt bánh Tét của bà Năm để tặng người thân cũng như dùng trong tết. Người thân bà sống trên Sài Gòn cực thích bánh bà Năm làm. Bánh tét vẫn giữ nguyên mùi vị bánh truyền thống nhưng phong phú ở vị nhân nên người mua dễ dàng lựa chọn."

Bánh tét được cuộn trong nhiều lớp lá chuối một cách tỉ mỉ. Ảnh - Hồng Phương

Từ công đoạn chà nếp, xào nếp rồi để nguội chuẩn bị gói bánh đã thấy được sự kì công của người làm bánh. Những đòn bánh xanh màu lá chuối bỏ vào nồi nước sôi sung sục đến khi bánh chín tầm hơn 3 tiếng đồng hồ.

Nói về "bí quyết" khiến món bánh Tét truyền thống của bà được nhiều người ưa thích, bà chia sẻ:

"Bánh Tét thì cách làm đơn giản như ông bà từ trước đến nay vẫn làm, từ những nguyên liệu cơ bản như nếp, nước cốt dừa, các loại nguyên liệu làm nhân... Tuy nhiên để giúp bánh thơm béo nhưng không bị ngấy thì cần cân bằng các nguyên liệu làm bánh như việc nêm nếm, pha nước cốt dừa theo một tỉ lệ hợp lí."

Ngoài ra để đòn bánh tét được vừa ngon vừa đẹp mắt thì trong lúc buộc dây cần thắt chặt và canh đều các khoảng cách để đòn bánh trông đẹp mắt hơn.

Vui vì trẻ nhỏ cũng mê gói bánh

Mỗi khi gia đình bà Năm bắt tay vào việc gói bánh thì cũng là lúc gia đình, họ hàng, người lớn đến trẻ nhỏ quây quần phụ việc. Từ việc xào nếp, nạo dừa, cân nếp, gói bánh… mỗi người chia nhau làm. Mỗi người một việc, vừa làm vừa trò chuyện vui vẻ khiến không khí gia đình ấm áp hơn bao giờ hết. Họ nói với nhau về những vui buồn trong năm sắp hết, công việc của một năm qua, về câu chuyện làm bánh Tét, những dự tính ngày tết…

Những đứa trẻ thích thú, ngoan ngoãn ngồi cạnh người lớn để theo dõi việc gói bánh và bắt chước một cách đáng yêu.

Trẻ con cũng thích thú học cách buộc dây bánh Tét. Ảnh - Hồng Phương

Cô Bùi Thị Sáu (con dâu bà Năm), chia sẻ: " Mỗi dịp làm bánh, cả nhà xôm tụ vui vô cùng, mấy đứa nhỏ cũng hào hứng học cách gói, người lớn thì cầm tay chỉ việc. Việc làm tuy nhỏ, nhưng cảm nhận được việc làm nhỏ nhưng ý nghĩa lớn. Nhìn tụi nhỏ say mê học cách buộc dây, cuộn lá, tôi thấy mãn nguyện vì cảm giác như lớp trẻ vẫn sẽ tiếp tục lưu giữ phong tục làm bánh tét truyền thống của người dân Nam Bộ."

Trong lúc mọi người làm bánh, người lớn cũng tranh thủ kể với trẻ về cách làm bánh Tét ngon, dạy trẻ về nét đẹp văn hóa bánh Tét truyền thống với mong muốn những đứa trẻ sau này lớn lên vẫn sẽ tiếp tục giữ hương vị truyền thống trong tương lai…

" Năm nào cũng vậy, khi mà mọi người cùng nhau làm bánh, bà hay nhắc chuyện xưa, nói về ý nghĩa của món bánh Tét đối với văn hóa vùng miền cho mọi người nghe." - Bà năm nói.