Nhiều người dân Tacloban vẫn phải sống trong những căn nhà tạm bợ ven biển dù cơn bảo Haiyan đã đi qua 5 năm - Ảnh: AA mediacorp

Đầu tháng 11-2013, bão Haiyan (Philippines gọi là Yolanda) quét qua thành phố yên bình Tacloban, cuốn mất nhiều nhà cửa, khiến ít nhất 6.300 người thiệt mạng và gây thiệt hại nghiêm trọng cơ sở hạ tầng, khiến Tacloban được mệnh danh là "thành phố chết". Bây giờ, theo ghi nhận thực tế của phóng viên Đài Channel News Asia, những người dân may mắn sống sót sau siêu bão vẫn đối mặt nhiều vấn đề và sống trong cảnh nghèo khó.

14.000 hộ gia đình trong "vùng nguy hiểm"

Ông Glen Valdez và gia đình trở thành những người sống vất vưởng trong chính thành phố họ ở trong suốt hơn 2 năm sau khi bão Haiyan tàn phá Tacloban. Ông Glen cùng vợ là bà Marites và hai cô con gái phải ngủ trong lều, trong nhà dựng tạm, ngủ dưới tán cây trước khi được chính quyền cấp cho một căn nhà ở ngoại ô phía bắc Tacloban cách đây hơn 2 năm.

Công cuộc sơ tán và tái định cư của gia đình ông Glen nằm trong kế hoạch chiến lược của địa phương và quốc gia để sắp xếp chỗ ở an toàn lâu dài cho các nạn nhân của thảm họa Haiyan. Tuy nhiên, không phải ai cũng may mắn như gia đình ông Glen. Có ít nhất 1/3 hộ gia đình được chính quyền cấp nhà tái định cư đang đối mặt rất nhiều khó khăn.

Channel News Asia cho biết khoảng 14.000 hộ gia đình được xác nhận đang sống trong "vùng nguy hiểm", các khu vực ven biển có nguy cơ hứng chịu một thảm họa thiên nhiên trong tương lai. Hầu hết những người bị ảnh hưởng là những người ở tầng lớp thấp nhất trong xã hội Philippines.

Chính quyền Manila đã ban hành các kế hoạch để di dời những cư dân này từ những thị trấn và làng chài ven biển đến vùng đất chưa được phát triển trước đây ở các quận xa xôi phía bắc Tacloban.

Cho đến nay Cơ quan nhà ở quốc gia Philippines (NHA) chỉ mới di dời được 3.952 hộ gia đình. Điều này có nghĩa hầu hết những người bị ảnh hưởng bởi bão Haiyan vẫn đang sinh sống tại các khu vực kém an toàn, nằm trên đường đi của bão hoặc sóng thần. Một số dự án nhà ở bị đình trệ, quản lý kém hoặc bị ngừng vô thời hạn.

Có đến gần 4.000 ngôi nhà bị trao nhầm chủ, một số căn nhà có đến hai hay ba hộ gia đình cùng đứng tên. Ngoài ra chính quyền địa phương, dưới áp lực của Tổng thống Rodrigo Duterte, đã trao 7.000 căn nhà chưa hoàn thiện cho các hộ gia đình.

Vết thương chưa thể xóa nhòa

Câu chuyện của cô bé Shyra là một nỗi kinh hoàng nhưng không phải là trường hợp hiếm tại Tacloban. Trong một ngày, cô bé 15 tuổi mất đi 11 người thân trong gia đình bao gồm cha mẹ và các em. Để vụt mất những bàn tay đang nắm chặt khi nước lũ ồ ạt cuốn trôi mọi thứ, những gì mà Shyra tìm thấy tại nơi từng là nhà của em sau khi nước rút là thi thể của cha em. Sau đó ba tuần Shyra hay tin thi thể một người em được tìm thấy ở bãi biển.

Với việc có quá nhiều người chết chỉ trong vài ngày, những tang lễ bình thường đã không thể diễn ra. Thay vào đó là những đám tang tập thể và những ngôi mộ tập thể tại nghĩa trang của thành phố.

Bây giờ, hàng ngàn cây thánh giá bằng gỗ được dựng lên trong nghĩa trang và cơ quan chức năng địa phương vẫn chưa hoàn thành khâu xét nghiệm ADN cho các nạn nhân thiệt mạng vì bão Haiyan. Cư dân Tacloban đến nghĩa trang để tưởng nhớ và thương tiếc cho người thân nhưng không thật sự biết nơi người thân họ được chôn.

Ngoài ra cũng có nhiều người còn sống cho đến hôm nay vẫn không thể chấp nhận rằng những người thân yêu của họ đã qua đời khi chưa tìm thấy xác. Trưởng phòng quản lý và giảm thiểu rủi ro thảm họa của thành phố Tacloban chia sẻ rằng việc chấp nhận cái chết của một ai đó mà không có bằng chứng chứng minh họ đã chết là một rào cản tâm lý rất khó vượt qua.

Như cô bé Shyra dù đã 5 năm trôi qua nhưng chưa bao giờ đến nghĩa trang dù cô nghi ngờ rằng có ít nhất 2 thành viên trong gia đình đang nằm ở đó. Khả năng cao là những người khác trong gia đình cô cũng được chôn cất trong nghĩa trang thành phố nhưng đó là một sự thật mà Shyra chưa sẵn sàng chấp nhận. Cô bé vẫn mong một ngày nào đó các thành viên trong gia đình sẽ trở về với cô.