Tổng thống Mỹ Barack Obama phát biểu tại hội nghi Mỹ - ASEAN - Ảnh: Reuters

Xin chào tất cả quý vị. Được tiếp đón các vị trong hội nghị lịch sử này - hội nghị thượng đỉnh Mỹ - ASEAN đầu tiên do Mỹ tổ chức - là vinh dự lớn đối với tôi.

Sự kiện này phản ánh cam kết cá nhân của tôi và của nước Mỹ đối với việc xây dựng quan hệ đối tác vững mạnh với từng quốc gia ASEAN và toàn bộ khu vực Đông Nam Á với tư cách là một cộng đồng chung.

Như mọi người đều biết, từ lúc còn nhỏ tôi đã từng biết đến con người và vẻ đẹp cũng như sức mạnh của Đông Nam Á khi sống cùng mẹ trong vài năm ở Indonesia. Là tổng thống, tôi đã có cơ hội đến thăm hầu hết các quốc gia ở Đông Nam Á. Các quý vị và người dân ASEAN luôn chào đón tôi nồng nhiệt, và tôi hi vọng chúng tôi có thể đáp lại sự nồng nhiệt đó trong hôm nay và ngày mai.

Đó là lý do tại sao tôi không tổ chức hội nghị ở thủ đô Washington DC. Thời tiết ở đó đang rất lạnh lẽo và tuyết rơi dày. Vậy đó, xin chào mừng quý vị đến với Sunnylands ấm áp và tươi đẹp.

Hợp tác Mỹ - ASEAN

Là tổng thống, tôi từng nhiều lần khẳng định rằng dù Mỹ phải đối mặt với nhiều mối đe dọa khẩn cấp khắp thế giới, chính sách đối ngoại của chúng tôi phải luôn nắm bắt các cơ hội mới. Và ít có khu vực nào đem lại nhiều cơ hội trong thế kỷ 21 như châu Á.

Đó là lý do mà khi mới lên nắm quyền, tôi quyết định rằng Mỹ, một quốc gia Thái Bình Dương, sẽ tái cân bằng chính sách ngoại giao và đóng vai trò lớn hơn, lâu dài hơn ở châu Á - Thái Bình Dương.

Chiến lược đó bao gồm việc hợp tác với Đông Nam Á và ASEAN, tổ chức đóng vai trò trung tâm trong sự hòa bình và thịnh vượng của khu vực, và đối với mục tiêu chung của chúng ta là xây dựng một trật tự khu vực nơi tất cả mọi quốc gia đều tuân thủ các quy định quốc tế chung.

Tôi tự hào là tổng thống Mỹ đầu tiên hội kiến với tất cả các nhà lãnh đạo của 10 quốc gia ASEAN. Hội nghị thượng đỉnh này đánh dấu cuộc gặp gỡ thứ bảy của chúng ta. Theo lời mời của quý vị, Mỹ đã tham gia hội nghị thượng đỉnh Đông Á, và cùng nhau chúng ta biến nó thành diễn đàn hàng đầu của khu vực để giải quyết các thách thức chính trị và an ninh.

Đến nay tôi đã bảy lần đến thăm ASEAN, nhiều hơn bất kỳ tổng thống Mỹ nào khác. Và trong cuộc gặp cuối cùng của chúng ta ở Kuala Lumpur, chúng ta đã xây dựng quan hệ đối tác chiến lược mới. Sự hợp tác của chúng ta đang đem lại những kết quả cụ thể, đem lại lợi ích cho tất cả các bên. Chúng ta có thể tiếp tục phát huy đà hợp tác đó tại hội nghị này.

Cùng nhau, chúng ta có thể tiếp tục tăng cường quan hệ kinh tế và thương mại đã giúp tạo công ăn việc làm và cơ hội cho người dân các nước. Kể từ khi tôi lên nắm quyền, chúng ta đã thúc đẩy thương mại giữa Mỹ và ASEAN tăng 55%.

Khu vực hiện là đối tác thương mại hàng hóa lớn thứ tư của Mỹ, bao gồm hàng xuất khẩu Mỹ đã hỗ trợ 500.000 công ăn việc làm cho người lao động Mỹ. Các công ty Mỹ là nguồn cung cấp đầu tư nước ngoài lớn nhất ở ASEAN. Đó là một trong những lý do giúp GDP khu vực tăng mạnh trong những năm qua, giúp giảm đói nghèo.

Tầm nhìn chung

Tôi muốn tận dụng cơ hội này để chúc mừng các nhà lãnh đạo ASEAN về việc thành lập Cộng đồng ASEAN, một bước quan trọng tiến tới việc hội nhập các nền kinh tế của quý vị. Tại hội nghị này, chúng ta có thể phát huy sự tiến bộ đó và tiếp tục khuyến khích tinh thần doanh nghiệp, sự đổi mới sáng tạo để tăng trưởng và phát triển được bền vững, dành cho tất cả mọi người.

Cùng nhau chúng ta có thể tiếp tục tăng cường quan hệ hợp tác an ninh để đối phó với các thách thức chung. Trong những năm gần đây, Mỹ đã tăng cường hỗ trợ an ninh hàng hải cho các nước đồng minh và đối tác trong khu vực, cải thiện năng lực chung để bảo vệ thương mại hợp pháp và đối phó với các cuộc khủng hoảng nhân đạo.

Tại hội nghị này, chúng ta có thể thúc đẩy tầm nhìn chung về một trật tự khu vực nơi luật pháp và thông lệ quốc tế, bao gồm tự do hàng hải, được tôn trọng và nơi các cuộc tranh chấp được giải quyết thông qua những biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế.

Cùng nhau, chúng ta có thể tiếp tục bảo vệ khát vọng và phẩm giá của người dân chúng ta. Cuộc bầu cử lịch sử ở Myanmar và quá trình chuyển đổi đã đem lại hi vọng cho một đất nước hòa hợp, thống nhất, hòa bình và dân chủ. Với việc gia nhập TPP, Singapore, Việt Nam, Malaysia và Brunei đã cam kết thực hiện các tiêu chuẩn lao động và môi trường cao.

Tôi rất tự hào rằng Sáng kiến Lãnh đạo trẻ ASEAN đang giúp đỡ những người trẻ đang định hình lại khu vực hàng ngày. Tôi từng gặp gỡ với nhiều người trẻ nổi bật. Lý tưởng, sự dũng cảm và quyết tâm vì tương lai của họ đem lại hi vọng cho tất cả chúng ta. Là lãnh đạo, chúng ta phải đáp ứng nguyện vọng của họ.

Và ở hội nghị này, chúng ta có thể tái khẳng định rằng các xã hội vững mạnh, thịnh vượng, hòa hợp đòi hỏi quản trị hiệu quả, thượng tôn pháp luật, trách nhiệm giải trình, bảo vệ nhân quyền…

Cuối cùng, cùng nhau chúng ta có thể tiếp tục đối phó với các thách thức xuyên quốc gia mà không nước nào có thể xử lý đơn phương. Như vụ tấn công khủng bố tháng trước ở Jakarta nhắc nhở, mối đe dọa của chủ nghĩa khủng bố buộc chúng ta phải cẩn trọng, chia sẻ thông tin, hợp tác để bảo vệ người dân.

Các nước chúng ta hợp tác để đạt một thỏa thuận biến đổi khí hậu mạnh mẽ ở Paris (Pháp), giờ chúng ta cần thực hiện thỏa thuận đó và tăng cường đầu tư vào năng lượng sạch, bao gồm đầu tư cho các nước đang phát triển.

Tăng trưởng kinh tế và cơ hội cho tất cả mọi người, an ninh chung và giải quyết tranh chấp một cách hòa bình, tôn trọng nhân quyền và phát triển bền vững là tầm nhìn chung của chúng ta. Đó là điều đưa chúng ta đến đây hôm nay.