Phóng to

Cổng vào chùa Hương Hà Tĩnh

Buổi sáng sớm tinh mơ với cái lạnh se se của trời xuân mà phải tung chăn dậy chuẩn bị cho một chuyến leo núi, đối với một số người có thể là cực hình. Nhưng đối với người quê tôi thì đó lại là một điều thiêng liêng và rất thú vị.

Ngôi chùa nằm trên đỉnh núi cao nhất của dãy núi Hồng Lĩnh mà người ta hay gọi là 99 ngọn núi Hồng (hay Ngàn Hống). Chùa Hương Ngàn Hống có thể được dựng từ đời Trần (cũng có ý kiến cho rằng chùa có từ thời Lý).

“Cảnh trí chùa Hương rất đẹp. Trên đỉnh núi có bức thành đá, bên thành có 99 cái nền gọi là nền Trang Vương. Ở trước cửa thành có hai cây thông đứng đối xứng nhau, cây nào cũng to lớn, cao đến chừng hai mươi trượng, bóng râm che kín cả một mẫu đất. Dưới chân thành chừng sáu bảy chục thước có am đá thờ tượng Quan Âm, am này là am Thánh Mẫu. Bên phải am có chùa Phật, khe nước chảy từ vách đá ra, quanh năm không cạn. Bên trái chùa là đền Thiên Vương.

Theo các bậc đá đi lên, cảch sắc thay đổi liên tục, lên cao trông khắp bốn phương. Phong cảnh tuyệt vời, đúng là nơi danh thắng đệ nhất ở Châu Hoan”. (Tóm lược từ Thiên Lộc huyện phong thổ chí).

Truyền thuyết kể rằng: “Vua Sở Trang Vương chỉ sinh được ba người con gái là Diệu Ân, Diệu Duyên và Diệu Thiện. Khi họ trưởng thành, hai chị theo ý vua cha đều lấy chồng làm quan trong triều. Vua cha muốn gả người con gái út Diệu Thiện cho một quan võ để làm chỗ dựa khi già yếu. Biết hắn là một kẻ độc ác, nàng không tuân theo nên bị cha ruồng rẫy, phẫn chí nàng bỏ ra chùa ở.

Viên quan võ kia được vua sai đi trừng trị nàng. Hắn phóng hỏa đốt chùa. Nhưng Diệu Thiện và các tăng ni đều được Phật che chở và cứu thoát. Phật lại sai Bạch Hổ đưa nàng trốn sang đất Việt Thường. Đến trước hang động ngọn núi Thíu Lĩnh (tức Hồng Lĩnh) nàng Diệu Thiện ở lại dựng am tu hành. Chẳng bao lâu nàng nổi tiếng là vị sư cô từ bi bác ái.

Giữa lúc ấy, Trang Vương bị bệnh nặng. Thầy thuốc bảo phải có tròng mắt và bàn tay của một người con gái tự nguyện hiến dâng mới cứu nổi tính mệnh. Hai con gái lớn không ai chịu hi sinh. Nghe tiếng ni cô ở đất Việt Thường, vua liền sai người sang cầu xin. Diệu Thiện biết cha mình độc ác, nhưng động lòng từ bi, bèn móc mắt, cắt bàn tay mình đem cho sứ giả...

Trang Vương được thuốc, khỏi bệnh sai người sang tạ ơn mới biết người cứu vua chính là Diệu Thiện, cô con gái út từng bị ruồng bỏ... Đức Phật cảm tấm lòng từ bi của Diệu Thiện bèn ban phép cho mắt nàng sáng lại, bàn tay nàng mọc lại... Sau nàng Diệu Thiện trở thành Phật Quan Âm”.

Ngày nay, quần thể chùa Hương ở Hà Tĩnh gồm có thượng điền (chùa chính), đền Thiên Vương và am Thánh Mẫu. Ngoài ra chùa còn có những cảnh đẹp liên kết: Động Tiên Nữ với 36 cửa vào ra, am Phun Mây, suối Tiên tắm... và luôn tịnh yên giữa rì rào gió lá rừng trúc, rừng thông cùng tiếng thác đổ trầm đều từ bốn phía trên đỉnh núi. Chùa yên tĩnh nhưng mỗi năm có hơn vạn người đến viếng. Ðông nhất là tháng giêng, hai và ngày rằm tháng bảy. Năm 1990 chùa được Nhà nước cấp bằng “Di tích văn hóa - thắng cảnh”.

Khi nhắc đến núi Hồng, người ta nghĩ ngay tới dòng sông Lam và đặc biệt hơn, khi đứng trên chùa nhìn xuống ta có thể thấy được dòng sông Lam uốn lượn muôn đời cứ chảy mãi quấn quanh chân núi Hồng. Một câu hát quen thuộc mà người Hà Tĩnh nào cũng thuộc: “Nếu không có sông Lam, núi Hồng buồn biết mấy. Núi Hồng không đứng đó, sông Lam xanh cũng thừa”. Có thể hiểu những địa danh này là người tình muôn đời của nhau, và chùa Hương Tích ngự trị nơi đây chính là minh chứng vĩnh cửu cho tình yêu đó.

Mỗi năm mới đến, cứ vào dịp 18-2 âm lịch hằng năm, du khách đủ mọi lứa tuổi, tầng lớp từ Hà Tĩnh, Nghệ An, Thanh Hóa, Hà Nội, Hải Phòng, Ðà Nẵng... rẽ đường, vượt dốc núi dài gần 4.000m để tới chùa Hương. Họ tới đây không chỉ tìm về cõi thiêng của một góc tâm linh, mà còn tìm cho mình cảm giác bình yên sau những khoảng thời gian làm việc mệt nhọc.

Tất cả họ khi về với chùa Hương đều được đắm mình vào không gian cô tịch, huyền bí và như thấy tâm hồn mình trong sạch hơn. Hình như tôi đã có một cảm giác như vậy...

Phóng to Áo Trắng số 3 ra ngày 15/02/2012 hiện đã có mặt tại các sạp báo. Mời bạn đọc đón mua để thưởng thức được toàn bộ nội dung của ấn phẩm này.