Với các doanh nhân, năm 2011 còn khó hơn cả năm 2008 khi cả nước phải vất vả đối phó với lạm phát cao. Cái khó của năm 2011 không chỉ bao trùm nền kinh tế mà thấm vào từng doanh nghiệp, người lao động.

Bởi sau năm 2008, doanh nghiệp còn được ngân hàng mạnh tay cho vay, đặc biệt được hỗ trợ từ chương trình kích cầu của Chính phủ. Còn năm 2011 thì ngược lại, lãi suất cao là chuyện nhỏ, khó nhất chính là doanh nghiệp thiếu vốn, người tiêu dùng không có nhiều tiền để mua sắm hàng hóa.

Trong năm 2012, doanh nghiệp còn phải chật vật để tiêu thụ hàng tồn kho của năm 2011 chuyển sang, nhất là doanh nghiệp bất động sản. Người làm ăn phải xử lý công nợ do đã vung tay trong những năm trước. Và trong quá trình đó, nhiều doanh nghiệp phải tự cơ cấu lại, gói ghém, thu gọn cho vừa với sức mình để có thể tồn tại.

Như nhiều chuyên gia kinh tế nhận định, việc định hướng lại sản xuất kinh doanh cho phù hợp với tình hình mới là thử thách cho doanh nghiệp do tốn nhiều trí lực, vật lực. Nhưng làm được việc này, cơ hội kinh doanh mới sẽ mở ra, nó sinh sôi trên nền tảng của quá trình Chính phủ tái cơ cấu nền kinh tế, cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước và cải tổ hệ thống ngân hàng. Từ những điều chỉnh này, thói làm ăn chụp giật sẽ không còn đất sống.

Các doanh nghiệp nhà nước, đặc biệt là doanh nghiệp mang tính độc quyền, sẽ được cổ phần hóa, không chỉ tạo cơ hội cho mọi người đầu tư mà còn tạo ra môi trường kinh doanh lành mạnh và có tính cạnh tranh cao hơn. Hệ thống ngân hàng, trong quá trình cơ cấu sẽ rót vốn đúng chỗ, những dự án không ưu tiên hoặc không khuyến khích như vay để đầu cơ bất động sản, chứng khoán sẽ khó có cửa vay vốn. Ngược lại, nông dân, doanh nghiệp chế biến hàng xuất khẩu, doanh nghiệp vừa và nhỏ... sẽ là khách hàng ưu tiên của ngân hàng.

Nhưng cơ hội chỉ gõ cửa mọi doanh nghiệp khi giải pháp cơ cấu lại nền kinh tế và hỗ trợ thị trường nhanh chóng đi vào cuộc sống để doanh nghiệp cụ thể hóa trong kế hoạch làm ăn 2012. Lãi suất vay vốn chỉ có thể giảm trong năm 2012 khi Ngân hàng Nhà nước mạnh tay sắp xếp lại hệ thống ngân hàng. Lãi suất tiền gửi giảm sẽ tạo ra xu hướng đầu tư mới cho đồng tiền nhàn rỗi, có thể chuyển sang chứng khoán hoặc kênh đầu tư khác...

Lãi suất vay giảm sẽ hỗ trợ thị trường chứng khoán, hàng hóa, bất động sản. Thế nhưng đến nay vẫn chưa thấy lãi suất giảm, vì thế doanh nghiệp vẫn chờ. Thậm chí có doanh nghiệp cho biết họ phải có hơn một kịch bản làm ăn cho kế hoạch năm 2012, trong đó kịch bản xấu nhất là lãi suất vẫn ở mức cao. Không ít doanh nhân nói rằng họ chia sẻ khó khăn khi Chính phủ tái cơ cấu nền kinh tế, nhưng chỉ doanh nghiệp thì chưa đủ để tạo ra cũng như nhận diện cơ hội mới. Cơ hội chỉ đến khi có nỗ lực đúng lúc từ hai phía: nhà hoạch định chính sách và người làm ăn.