Phóng to

Vĩnh biệt nhà tình báo lỗi lạc Phạm Xuân Ẩn - Ảnh: Thái Công

Thiếu tướng tình báo Phạm Xuân Ẩn qua đờiMột người Việt Nam trầm lặngLàm phim về Phạm Xuân ẨnNgười Việt thầm lặng

Ông Tư Cang (Đại tá Nguyễn Văn Tào), cụm trưởng tình báo chiến lược, người bạn già thân thiết với những thú chơi chim, nuôi chó của ông Ẩn, ngậm ngùi viết hẳn một bài thơ “Chim ngưng hót, chó tru buồn/ Nền trời u ám, giọt mưa tuôn/ Tôi đến tiễn anh lòng nặng trĩu/ Nhớ đoạn đời qua giữa Sài Gòn…”.

Nguyên Thủ tướng Võ Văn Kiệt, ông Mười Hương (Trần Quốc Hương, nguyên Bí thư Trung ương Đảng) lại đến lần nữa trong mưa, thắp nén hương cuối cùng lưu luyến. Đứng trên sân nhà tang lễ, hai ông cùng một nhận định “Chiến thắng rỡ ràng của chúng ta, ông Ẩn đã đóng góp một phần rất lớn bằng những tài liệu tối quan trọng, những phân tích chiến lược sắc bén, những dự báo quân sự, chính trị thiên tài”. Trung tướng Nguyễn Chí Vịnh, Tổng cục trưởng Tổng cục 2 không giấu được xúc động trong bài điếu văn không mấy đậm màu quân sự “Thiếu tướng Phạm Xuân Ẩn là một trong số ít những ngôi sao sáng nhất của ngành tình báo. Nay ông đã về với tiền nhân, ngôi sao sáng đã trở về hội tụ cùng chòm sao sáng, chúng tôi không biết nói gì hơn ngoài sự tiếc thương…”.

Các nhà báo, nhà văn, đạo diễn đã từng được làm việc, tiếp xúc và tìm hiểu về con người Phạm Xuân Ẩn sáng nay đều có vẻ cuống quít, mất bình tĩnh. Lúc cười, lúc khóc, họ nói với bất kỳ ai bên cạnh “Không biết bao giờ mới tìm lại được một người có nhân cách lớn như vậy”. Ấy là họ không chỉ nhắc đến những chiến công tình báo, mà là đến sự hết lòng của ông với bạn bè, thái độ cương quyết bảo vệ nguồn tin, tâm thế ung dung, tự tại của ông trước những góc khuất của cuộc đời...

Phóng to

Lễ truy điệu và động quan thiếu tướng, Anh hùng LLVT Phạm Xuân Ẩn tại Nhà tang lễ Bộ Quốc phòng, quận Gò Vấp, TP.HCM - Ảnh: TTXVN

Một nhà tình báo lỗi lạc, một nhà báo xuất sắc, một nhân cách đáng ngưỡng mộ, và còn nhiều nữa những điều rất nhiều người chưa hiểu và muốn hiểu về ông. Tiễn đưa ông không chỉ có người thân, bạn bè, đồng đội mà có cả những người dân vừa đọc báo, vừa được biết có một nhà tình báo như thế. Ai cũng hẫng hụt…

Như lời thơ của ông Tư Cang “Xuân Ẩn từ nay ẩn thật rồi/ Bạn bè thương tiếc mãi không thôi/ Riêng tôi nhớ mãi người đồng chí/ Dũng cảm, thông minh giữa cuộc đời…”.

Dù ông rất lặng lẽ, rất “ẩn” như chính tên mình, nhưng với những gì ông đã cống hiến, đã sống, mọi người sẽ không bao giờ quên.