19/03/2010 18:15 GMT+7

Thi sĩ Màu tím hoa sim đã an nghỉ trên đồi sim

HÀ ĐỒNG
HÀ ĐỒNG

TTO - Sáng nay 19-3, nhà thơ Hữu Thỉnh - chủ tịch Hội Nhà văn VN - đã về viếng nhà thơ Hữu Loan vừa qua đời. Thi sĩ Hữu Loan - tác giả bài thơ nổi tiếng Màu tím hoa sim - qua đời tại nhà riêng ở thôn Vân Hoàn, xã Nga Lĩnh (huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hóa) vào lúc 19g ngày 18-3 (tức ngày 3 tháng 2 năm Canh Dần), hưởng thọ 95 tuổi.

Thi sĩ Màu tím hoa sim đã an nghỉ trên đồi sim

iskK6rWl.jpg
Nhà thơ Hữu Loan - Ảnh: tư liệu

TTO - Sáng nay 19-3, nhà thơ Hữu Thỉnh - chủ tịch Hội Nhà văn VN - đã về viếng nhà thơ Hữu Loan vừa qua đời. Thi sĩ Hữu Loan - tác giả bài thơ nổi tiếng Màu tím hoa sim - qua đời tại nhà riêng ở thôn Vân Hoàn, xã Nga Lĩnh (huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hóa) vào lúc 19g ngày 18-3 (tức ngày 3 tháng 2 năm Canh Dần), hưởng thọ 95 tuổi.

Người đàn bà ngoài song cửaNhà thơ Hữu Loan: "Thơ tôi, dấu ấn đời tôi" Tác quyền Màu tím hoa sim: 100 triệu đồngBản gốc chính xác của Màu tím hoa sim?

Nhà thơ Hữu Loan tên thật là Nguyễn Hữu Loan, sinh năm 1916 tại thôn Vân Hoàn, xã Nga Lĩnh. Ông đỗ tú tài năm 1943, từng đi dạy học, tham gia Mặt trận bình dân, tham gia Việt Minh ở thị xã Thanh Hóa (nay là TP Thanh Hóa).

Nghe đọc bài thơ Màu tím hoa sim của Hữu Loan - Giọng ngâm: Tô Kiều Ngân
Nghe bài hát Áo anh sứt chỉ đường tà - Nhạc sĩ Phạm Duy phổ thơ Hữu Loan - Giọng ca: Đức Tuấn

Năm 1943, ông về quê gầy dựng phong trào Việt Minh. Khi Cách mạng tháng Tám diễn ra, ông làm phó chủ tịch Uỷ ban khởi nghĩa huyện Nga Sơn. Trước năm 1945, ông đã từng là cộng tác viên trên các tập san Văn học, xuất bản tại Hà Nội.

Sau Cách mạng tháng Tám, ông được cử làm Ủy viên văn hóa trong Ủy ban hành chính lâm thời tỉnh Thanh Hóa, phụ trách các ty: giáo dục, thông tin, thương chính và công chính.

Bước sang cuộc kháng chiến chống Pháp, Hữu Loan tham gia quân đội nhân dân Việt Nam, phục vụ trong Đại đoàn 304. Sau năm 1954, ông có thời gian làm việc tại báo Văn nghệ (Hội nhà văn VN). Sau đó, ông về sinh sống tại quê nhà đến khi qua đời.

Nói đến gia tài thơ của thi sĩ Hữu Loan, người yêu thơ nhớ đến bài thơ Đèo cả mở đầu sự nghiệp thi ca của ông, đã vang danh khắp chiến trường kháng chiến chống Pháp.

Sau đó, khi người vợ đầu tiên của ông là bà Lê Đỗ Thị Ninh mất tại quê nhà (năm 1949), thi sĩ nghe tin dữ khi đang trên đường hành quân khiến ông đã viết lên những vần thơ bất hủ Màu tím hoa sim đi sâu vào lòng người đọc cho đến tận bây giờ.

Bài thơ này đã được Công ty cổ phần điện tử Tân Bình (VTB Viettronics Tân Bình, TP Hồ Chí Minh) mua bản quyền với giá 100 triệu đồng vào năm 2004.

rnWnHotV.jpg
Nhà thơ Hữu Loan và vợ - bà Phạm Thị Nhu năm 2009 - Ảnh tư liệu

Được biết, gần hai năm qua, thi sĩ Hữu Loan bị bệnh thấp khớp nặng. Dù được gia đình và các thầy thuốc chăm sóc chu đáo, tận tình, nhưng do tuổi cao, sức yếu, thi sĩ đã ra đi ở tuổi 95.

Lễ phát tang diễn ra lúc 1 giờ 30 phút sáng nay 19-3, lễ an táng diễn ra lúc 15 giờ 30 phút tại nghĩa trang quê nhà.

Sáng 19-3, đoàn cán bộ của huyện Nga Sơn và nhiều đoàn cán bộ trong, ngoài tỉnh đã đến viếng thi sĩ Hữu Loan.

Chiều 19-3, đoàn cán bộ Hội Nhà văn VN cùng đại diện xã Nga Lĩnh và gia đình đã làm lễ truy điệu thi sĩ Hữu Loan, sau đó đưa tiễn ông về an nghỉ tại nghĩa trang quê nhà trên đồi hoa sim tím.

o8hZihqS.jpgPhóng to

Bà Phạm Thị Nhu, vợ nhà thơ Hữu Loan, thắp hương cho người chồng vừa đi xa - Ảnh: Hà Đồng

7kJXGeMl.jpgPhóng to

Nhà thơ Hữu Thỉnh (bìa phải) thắp hương viếng cố nhà thơ Hữu Loan - Ảnh: Hà Đồng

HÀ ĐỒNG

Màu tím hoa sim là một bài thơ rất nổi tiếng của nhà thơ Hữu Loan, được sáng tác năm 1949 tại Thanh Hoá, vào thời điểm được cho là sau khi người vợ đầu tiên của tác giả qua đời.

Bài thơ xuất hiện đầu tiên trên tờ Trăm Hoa của Nguyễn Bính và cũng được nhiều nhạc sĩ phổ nhạc thành những bài hát nổi tiếng.

daPBIayL.jpg
Bản chép tay của bài thơ Màu tím hoa sim có chữ ký của nhà thơ Hữu Loan

Nàng có ba người anh đi bộ đội Những em nàng Có em chưa biết nóiKhi tóc nàng xanh xanh

Tôi người Vệ quốc quân xa gia đình Yêu nàng như tình yêu em gái Ngày hợp hôn nàng không đòi may áo mới

Tôi mặc đồ quân nhân đôi giày đinh bết bùn đất hành quân Nàng cười xinh xinh bên anh chồng độc đáo Tôi ở đơn vị về Cưới nhau xong là đi Từ chiến khu xa Nhớ về ái ngại Lấy chồng thời chiến binh Mấy người đi trở lại Nhỡ khi mình không về thì thương người vợ chờ bé bỏng chiều quê...

Nhưng không chết người trai khói lửa Mà chết người gái nhỏ hậu phương

Tôi về không gặp nàng Má tôi ngồi bên mộ con đầy bóng tối Chiếc bình hoa ngày cưới thành bình hương tàn lạnh vây quanh

Tóc nàng xanh xanh ngắn chưa đầy búi Em ơi giây phút cuối không được nghe nhau nói không được trông nhau một lần

Ngày xưa nàng yêu hoa sim tím áo nàng màu tím hoa sim Ngày xưa một mình đèn khuya bóng nhỏ Nàng vá cho chồng tấm áo ngày xưa...

Một chiều rừng mưa Ba người anh trên chiến trường đông bắc Được tin em gái mất trước tin em lấy chồng Gió sớm thu về rờn rợn nước sông

Đứa em nhỏ lớn lên Ngỡ ngàng nhìn ảnh chị Khi gió sớm thu về cỏ vàng chân mộ chí

Chiều hành quân Qua những đồi hoa sim Những đồi hoa sim những đồi hoa sim dài trong chiều không hết Màu tím hoa sim tím chiều hoang biền biệt Có ai ví như từ chiều ca dao nào xưa xa Áo anh sứt chỉ đường tà Vợ anh chưa có mẹ già chưa khâu Ai hỏi vô tình hay ác ý với nhau Chiều hoang tím có chiều hoang biết Chiều hoang tím tím thêm màu da diết

Nhìn áo rách vai Tôi hát trong màu hoa Áo anh sứt chỉ đường tà Vợ anh mất sớm, mẹ già chưa khâu... Màu tím hoa sim, tím tình trang lệ rớm Tím tình ơi lệ ứa Ráng vàng ma và sừng rúc điệu quân hành Vang vọng chập chờn theo bóng những binh đoàn Biền biệt hành binh vào thăm thẳm chiều hoang màu tím Tôi ví vọng về đâu Tôi với vọng về đâu Áo anh nát chỉ dù lâu...

Hữu Loan (1949, khóc vợ Lê Đỗ Thị Ninh)

Theo Thi Viện

p2CXEUWh.jpg
Nhà thơ Hữu Loan và các bạn văn nhiều thế hệ - Ảnh tư liệu

Nhà thơ Hữu Loan suốt đời mình luôn khắc ghi hình bóng người vợ đầu. Sau bài thơ Màu tím hoa sim bốn mươi hai năm, ông lại làm bài thơ này hồi tưởng lại đêm tân hôn đầu tiên của mình. Bài thơ vẫn đúng chất hồn và giọng điệu Hữu Loan, đầy ắp cảm giác cảm xúc đôi lứa tình yêu. Đây còn được gọi là bài Tục Màu tím hoa sim.

<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Em ngả cánh tay còn nhiều

ngấn sữa

Cho ta làm gối gối đầu

đêm tân hôn

Sao lại không chính là tay ta

đỡ trước lấy vai nàng

Ta râu ria như râu thép gai

như xương chổi

Gân guốc sù xì phong sương

như một gốc cây rừng

Ta lo lắng sợ tay nàng gãy

<?xml:namespace prefix = st1 ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:smarttags" />Tay nàng mảnh mai như một

nhánh huệ trong bình!

Nhưng lạ thay

nàng ghì đầu ta như

chẳng hề hấn chuyện gì!

Chỉ có chuyện là

ta thấy ta càng lúc

càng thêm nhỏ bé trong

vào ngực măng tơ

Chà dụi

Rúc tìm

Tham lam

Cuống quýt

Ngẩn ngơ

như một hài nhi

khát

mẹ

Nàng càng riết chặt

ta càng thấy bé

Vòng tay nàng đánh đai

Nàng thì thào thổn thức

bên tai

- Anh của em!

- Anh vô cùng lớn của em!

Nhưng trái lại

Anh đang rất bé.

Nàng:

- Anh ơi anh!

Ta:

- Mẹ ơi mẹ!

Bằng một giọng học nói

Hài nhi bập bẹ

(trong hơi thở trộn nhau

bốc men)

- Tôi đối thoại hay là

vô thức nói.

*

* *

Sau đêm ấy là

em đi

đi

mãi!

Em đi tím đất chiều hoang

Ta như mất mẹ khóc

tang

hai

lần!

*

* *

Xin kính cẩn hôn chân

Tất cả những đấng gái Việt Nam

Đã sớm mang chất

mẹ

loài

người.

*

* *

Em trong mẹ

Mẹ trong em

em

ngôi

thánh mẫu

hài đồng.

Hữu Loan - 1991

Hoa lúa

Em là con gái đồng xanh Tóc dài vương hoa lúa Đôi mắt em mang chân trời quê cũ Giếng ngọt, cây đa Anh khát tình quê ta trong mắt em thăm thẳm Nhạc quê hương say đắm Trong lời em từng lời Tiếng quê hương muôn đời và tiếng em là một Em ca giữa đồng xanh bát ngát Anh nghe quê ta sống lại hội mùa Có vật trụi, đánh đu, kéo hẹ, đánh cờCó dân ca quan họ Trai thôn Thượng, gái thôn Đoài hai bên gặp gỡ Cầm tay trao một miếng trầu Yêu nhau cởi áo cho nhau Về nhà dối mẹ qua cầu gió bay Quê hương ta núi ngất, sông đầy Bát ngát làng tre, ruộng lúa Em gái quê hương mang hình ảnh quê hương Xa em năm nhớ, gần em mười thương Còn bàn tay em còn quê hương mãi Em mang nguồn ân ái Căng ngực trẻ hai mươi và trong mắt biếc nhìn anh Em gái quê si tình Chưa bao giờ được yêu đương trọn vẹn...

Anh yêu em muôn vàn như quê ta bất diệt Quê hương ta ơi từ nay càng đẹp Tình yêu ta ơi từ nay càng sâu Ta đi đầu sát bên đầu Mắt em thăm thẳm đựng màu quê hương.

gmwuBjVW.jpg
Ngôi nhà của nhà thơ Hữu Loan ở Nga Sơn (Thanh Hóa) - Ảnh tư liệu

Đèo Cả

Đèo Cả! Đèo Cả! Núi cao ngất! Mây trời Ai Lao Sầu đại dương Dặm về heo hút Đá bia mù sương! Bên quán hồng quânNgười Ngựa Mỏi Nhìn dốc Ngồi than Thương ai lên đường Chầy ngày Lạc giữa núi Sau chân Lối vàng xanh tuôn Dưới cây Bên suối độc Cheo leo Chòi canh Như biên cương. Tức Râu trùm vai rộng Không nhận ra người làng Rau khe Cơm vắt Áo phai màu chiến trường Ngày thêm Vượn hú Đêm canh Gặp hùm Lang thang! Gian nguy Lòng không nhạt Căm thù trăm năm xaMáu nghiêng sôi dào dạt Từ nguồn thiêng Ông cha. - Cầu xây chiến lũy ngất Đây hình hài thiên hoa! - Xâm lăng!- Xâm lăng! Súng Thèm Gươm Khát - Ai ngâm Lung lay Đêm quê nhà! Nhớ về thăm Đèo Cả Hậu phương từ rất xa Ăn với nhau Bữa heo rừng Công thui Chấm muối Ngủ với nhau Sạp rừng Nửa tối Biệt nhau Rừng hoang Canh gà Râu ngược Chào nhau Bên vách núi Giặc từ Vũng Rô bắn tới Giặc từ trong tràn ra Nhưng Đèo Cả Vẫn Giữ Vững Chân đèo Nam Máu giặcMấy lần Nắng khô Sau mỗi lần thắng Những người trấn Đèo Cả Về bên suối Đánh cờ Người hái cam rừng Ăn nheo mắt Người vá áo Thiếu kim Mài sắt Người đập mảnh chai Vểnh cằm Cạo râu... Suối mang bóng ngườiSoi Những Về Đâu?!

Theo Thi viện

====================================================================

Chia sẻ của bạn đọc

* Nghe tin này, tôi buồn man mác, vẫn biết chuyện sinh tử vốn dĩ thường tình. Bài thơ Màu tím hoa sim đã đi theo đời tôi bao nhiêu năm nay. Nó gắn liền nhiều kỷ niệm, nhiều câu chuyện làm cuộc đời tôi thêm ý nghĩa.

Một nhà thơ, không nhiều bài thơ, nhưng với Hữu Loan, tôi nghĩ đã đủ vang tiếng với một đời thơ.

HOÀNG LỘC

* Tôi rất yêu bài thơ Màu tím hoa sim. Không chỉ là thơ được ngâm nga mà còn qua nhiều bài hát phổ từ bài thơ này. Đọc thêm một số bài thơ trên của nhà thơ Hữu Loan, càng thấy nhà thơ có một tâm hồn thật đẹp.

Thương tiếc nhà thơ Hữu Loan, tôi mong sao chúng ta sẽ có ngày càng nhiều những nhà thơ tài năng như vậy.

HANG

* Đèn cạn dầu – tắt

Ông cạn tuổi – chết

Đèn cho ánh sáng

Ông cho câu thơ

Hữu Loan ơi! Phút bất ngờ

Bông hoa rụng

buốt

đôi bờ tồn sinh.

Kao Xuyên (BR-VT)

* Lúc biết tin có một công ty mua bản quyền bài thơ Màu tím hoa sim của Hữu Loan, tôi mừng lắm. Dù sao, với số tiền đó, ông và gia đình ông sống đỡ vất vả hơn. Nghe tin ông qua đời, tôi thấy thương tiếc. Thành kính thắp cho vong linh ông một nén nhang. Mong ông chốn ấy thật bình an!

HOÀNG NGỌC

* Vậy là thêm một cây đại thụ của thơ Việt Nam lại về với cát bụi. Dù ông đã vĩnh viễn xa khuất, bài thơ bất tử của ông vẫn sống mãi trong lòng thơ dân tộc như là một tuyệt tác thơ tình Việt Nam của thế kỷ 20. Xin chúc cho linh hồn ông an nghỉ!

LAM NGUYEN (Một người yêu thơ xa xứ - Texas, Mỹ)

* Đọc thông tin này, tôi thật xúc động. Hữu Loan, Màu tím hoa sim đã thân quen với tôi bao nhiêu năm rồi.

Chúc thi sĩ an nhiên tự tại khi về chốn thân thương ấy: đồi tím hoa sim.

MỸ LAN

HÀ ĐỒNG
Trở thành người đầu tiên tặng sao cho bài viết 0 0 0
Bình luận (0)
thông tin tài khoản
Được quan tâm nhất Mới nhất Tặng sao cho thành viên